Η Πανδημία Covid-19 είναι μόνον η αρχή

Του Θοδωρή Γιάνναρου

Η παγκόσμια κοινότητα ήταν, είναι και συνεχίζει να παραμένει ανεπαρκώς προετοιμασμένη και στην ουσία ανέτοιμη, για το ενδεχόμενο μιας νέας υγειονομικής κρίσης ή ακόμα και πανδημίας, με τις χώρες να είναι αναγκαίο να ενισχύσουν τους μηχανισμούς παρακολούθησης, για τον εντοπισμό νέων λοιμωδών ασθενειών στα αρχικά τους στάδια, ενώ επίσης είναι επιτακτική η ανάγκη να βελτιωθούν και οι μηχανισμοί συλλογής και ανάλυσης δεδομένων.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει μεν σημαίνει την λήξη του συναγερμού για την λοίμωξη Covid-19, όμως η επόμενη πιθανή απειλή δεν είναι και ιδιαίτερα μακριά, γεγονός που ίσως θα έπρεπε να προβληματίσει, τόσο τις υγειονομικές αρχές, όσο και εμάς τους πολίτες που θα κληθούνε εκ νέου τα την αντιμετωπίσουμε τζογάροντας την υγεία ή ακόμα και την ίδια μας τη ζωή.

Τι νομίζεται ότι είναι η φύση πέρα από ένα τεράστιων διαστάσεων εργαστήριο αέναης εξέλιξης, που απαιτεί εμείς ως κοινωνία, να δεσμευτούμε και να αποφασίσουμε να θεωρήσουμε την πρόληψη των πανδημιών που έρχονται, εξ’ ίσου σημαντική πολιτική προτεραιότητα όπως συμβαίνει με την  αντιμετώπιση των ίδιων των πανδημιών!

Θα ήταν ηθικά, πολιτικά και κοινωνικά ανεπίτρεπτο να εφησυχάσουμε, ακόμα και εάν ο παγκόσμιος συναγερμός για τον SARS-CoV2 έχει ουσιαστικά λήξει, αλλά να συνεχίσουμε να είμαστε σε εγρήγορση και να μην εφησυχάσουμε! Πολλά ακόμα πρόκειται να συμβούν στο κοντινό σχετικά μέλλον. Το εργαστήρι της Φύσης εργάζεται ασταμάτητα για να την προστατεύσει από παράσιτα που επιβουλεύονται τις ισορροπίες, ακόμα και την ίδια της την υπόσταση.  Στα παράσιτα αυτά ανήκουμε και εμείς και μάλιστα στην πρώτη θέση της μαύρης λίστας της!

Είναι δεδομένο και μάλιστα με απόλυτη βεβαιότητα, πως στο μέλλον θα υποχρεωθούμε να αντιμετωπίσουμε  αρκετές ακόμη πανδημίες με το ερώτημα που τίθεται να είναι το πότε αυτό θα συμβεί.

Το ανθρώπινο είδος έχει καταφέρει να επιβιώσει στον πλανήτη μας για πολλές εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια, με τη ζωή μας να απειλείται από καθημερινούς κινδύνους που σχετίζονται με μικροοργανισμούς που μεταδίδονται σε εμάς με πολλούς και διάφορους τρόπους όπως για παράδειγμα με τον αέρα,  την τροφή, το νερό ή μέσω της αφής.

Οι άνθρωποι σ’ αυτόν τον όμορφο πλανήτη δοκιμάστηκαν από τεράστιες επιδημίες στο παρελθόν όπως αυτές της πανούκλας, της ευλογιάς, της γρίπης, της χολέρας της πανώλης και πολλών άλλων λοιμωδών ασθενειών που εξαφανίστηκαν με τα εμβόλια και τα διαθέσιμα φάρμακα, με τους κανόνες υγιεινής και ειδικά το καλής ποιότητας νερό, ή και να βρίσκονται σε ύπνωση!

Στο εάν θα έχουμε μία πανδημία, μόνο μια απάντηση υπάρχει: για το εάν θα έρθει, δεν τίθεται καμία αμφιβολία. Αυτό που πρέπει να αναρωτηθούμε είναι μόνο το πότε. Άρα δεν υπάρχει καμία αμφιβολία και συνεπώς πρέπει να προετοιμαζόμαστε για μια απόκριση με σχεδιασμό, να δημιουργηθούν κατάλληλες υποδομές συντονισμού ελέγχου, μεταφοράς στα νοσοκομεία και θεραπεία, που θα στηρίξουν την όλη προσπάθεια αντιμετώπισης της κρίσης!

Αρκετά μας ταπείνωσαν οι πανδημίες μέχρι σήμερα. Αρκετά ταπεινώθηκε το επιστημονικό δυναμικό παγκοσμίως κατά τη διάρκεια της αντιμετώπισης των πανδημιών του παρελθόντος από την ισχύ και τη δύναμη διασποράς απειροελάχιστου μεγέθους μικροβίων, τα οποία τους κάνουν να σχίζουν τα πτυχία τους και να απογοητεύονται από την αδυναμία τους να τα αντιμετωπίσουν εγκαίρως και αποτελεσματικά. 

Τα χρόνια της λοίμωξης COVID-19, από την πυροδότηση της μέχρι και σήμερα αποκτήθηκε σημαντική εμπειρία στην αντιμετώπιση μιας πανδημίας, που δεν υφίστατο για τέτοιο τεράστιο μέγεθος απειλής τον τελευταίο αιώνα. 

Όσο και αν αρκετοί ανόητοι προσπαθούν να χλευάσουν τον κίνδυνο παίρνοντας στο λαιμό τους δεκάδες και εκατοντάδες χιλιάδες αθώες ψυχές, δεν πρέπει επ’ ουδενί να χαθεί η ευκαιρία για απορρόφηση και ενσωμάτωση της εμπειρίας που προσφέρθηκε απλόχερα σε εμπεριστατωμένα σχέδια απόκρισης και εφαρμοσμένης δράσης.

Διαθέτουμε ευτυχώς τεχνολογική επάρκεια και γερά μυαλά για να μπορέσουμε να προετοιμάσουμε το εγχειρίδιο δράσης μας για όποτε αυτό κριθεί απαραίτητη!

Οι προαναφερθείσες δράσεις θα αφορούν κυρίως στην πρόληψη την έγκαιρη εργαστηριακή διάγνωση, την ταχεία δημιουργία εμβολίων και φαρμάκων, την ποιότητα του αέρα εσωτερικών χώρων, και η ενσωμάτωσή τους στο περιβάλλον μας θα μας διευκολύνει τα μέγιστα την επόμενη της πυροδότησης μιας νέας πανδημίας, με τις τεχνικές ενδελεχούς καθαρισμού και απολύμανσης διαρκείας των εσωτερικών χώρων να έχουν τον πρώτο λόγο. 

Αυτές οι τεχνολογίες καθαρισμού και απολύμανσης του αέρα και των επιφανειών στους εσωτερικούς χώρους θα πυροδοτήσουν σοβαρές αλλαγές στους εργασιακούς χώρους και θα αποτελέσουν τον κυρίως καταλύτη για την πρόληψη της διασποράς και της μετάδοσης αερογενών νοσημάτων. 

Η νόσος Χ δεν είναι πραγματική πάθηση, αλλά αντιπροσωπεύει την πραγματικότητα ότι, μια εκ νέου σοβαρή παγκόσμια επιδημία θα μπορούσε να προκληθεί από ένα άγνωστο επί του παρόντος, παθογόνο μικροοργανισμό! Αυτή η νόσος Χ συμπεριλαμβάνεται στη λίστα με εκείνες τις ασθένειες προτεραιότητας, που αποτελούν τον μεγαλύτερο κίνδυνο και για τις οποίες τα αντίμετρα παραμένουν ανεπαρκή. 

Η νόσος Χ είναι ένας "γνωστός” - "άγνωστος” μιας και μπορεί να προέρχεται από ένα ήδη υπάρχον παθογόνο, που θα βρει τρόπο να περάσει τα αναχώματα των άλλων ζωικών ειδών και να αρχίσει να μολύνει και να διασπείρεται στους ανθρώπους. Κάποια εκ των  παθογόνων που έχουν ήδη μολύνει ανθρώπους όπως για παράδειγμα ο ιός Mers, προκαλούν πονοκέφαλο στους λοιμωξιολόγους και τους μοριακούς βιολόγους…  και ποιος θα μπορούσε να ισχυριστεί πως έχουν άδικο και ανησυχούν χωρίς λόγο…

Είναι εν κατακλείδι μονόδρομος, πως ως κοινωνία των πολιτών πρέπει να δεσμευτούμε και να αποδεχτούμε την μεθοδική πρόληψη, ως την πλέον σημαντική πολιτική προτεραιότητα στην αρένα των ιώσεων πανδημικού χαρακτήρα, εξ’ ίσου σημαντική, όπως η ίδια η αντιμετώπιση των πανδημιών.