Ελλάς Ελλήνων Σοσιαλιστών - Οι αριθμοί της μεταπολίτευσης σε γράφημα

Του Σπύρου Δημητρέλη

Μισός αιώνας πέρασε από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στη χώρα. Σε αυτά τα πενήντα χρόνια η ελληνική δημοκρατία αποδείχθηκε ισχυρή και άθραυστη. Ακόμη και σε περιόδους που τα πολιτικά και κοινωνικά πράγματα τεντώθηκαν πολύ, το σχοινί δεν έσπασε. Η χώρα δεν κατρακύλησε σε μη δημοκρατικές λύσεις.

Η μεγαλύτερη κρίση και δοκιμασία της μεταπολίτευσης ήταν ο Ιούλιος του 2015 όταν η χώρα έφτασε με το ένα πόδι εκτός Ευρώπης και ευρωζώνης. Η συναισθηματική αξία του ονόματος "Ελλάδα" στη Δύση έπαιξε καταλυτικό ρόλο στο να βρεθεί η λύση και η χώρα να συνεχίσει να πορεύεται με την πρώτη ταχύτητα του κόσμου. Η δημοκρατία είναι το καλύτερο πολίτευμα για την ευημερία και την πρόοδο των πολιτών. Η περίοδος της μεταπολίτευσης έχει πολλά επιτεύγματα να επιδείξει. Την ομαλή αποκατάσταση της Δημοκρατίας το 1974 μετά από μια εθνική συμφορά, την τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Τη θεσμική θωράκισή της από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή μέσω του Συντάγματος του 1975 και την εθνική επιλογή του για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τις μεγάλες κοινωνικές μεταρρυθμίσεις της δεκαετίας του ‘80, όπως η αναμόρφωση του οικογενειακού δικαίου για την ισότητα των δυο φύλων και η καθιέρωση του πολιτικού γάμου. Τις επιτυχείς προσπάθειες για την ένταξη της χώρας στη ζώνη του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος, δηλαδή στην πρώτη ταχύτητα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Τη συνολική βελτίωση του επιπέδου ζωής των πολιτών. Δυστυχώς, όμως, η χρονική περίοδος της μεταπολίτευσης έχει και πολλά αρνητικά να επιδείξει.

Ο κοινωνικός εκσυγχρονισμός πληρώθηκε πανάκριβα με γερές δόσεις από το δηλητήριο του λαϊκισμού. Οι αναγκαίες προσαρμογές σε οικονομικό και παραγωγικό επίπεδο δεν έγιναν ποτέ έγκαιρα. Έγιναν και γίνονταν πάντα με μεγάλες καθυστερήσεις ή δεν γίνονταν καθόλου. Τι να πρωτοθυμηθούμε; Την τραγική για την ελληνική οικονομία περίοδο της σοσιαλμανίας του Κωνσταντίνου Καραμανλή όπου εν μία νυκτί κρατικοποιήθηκαν μεγάλοι παραγωγικοί κλάδοι, όπως η βιομηχανία, το τραπεζικό σύστημα και οι μεταφορές; Την περίοδο της "Αλλαγής" όπου κόντρα στο παγκόσμιο ρεύμα των αποκρατικοποιήσεων έγιναν οι λεγόμενες "κοινωνικοποιήσεις" των επιχειρήσεων, δόθηκαν μεγάλες ονομαστικές και νομοτελειακά πληθωριστικές αυξήσεις στους μισθούς όταν η οικονομία θα έπρεπε να προσαρμοστεί για να διαφυλάξει την ανταγωνιστικότητά της από νέους ανταγωνιστές στον παγκόσμιο εμπορικό χάρτη (Τουρκία, ασιατικές χώρες) ή έγιναν αθρόες προσλήψεις στον δημόσιο τομέα στο όνομα της δημιουργίας κοινωνικού κράτους; Τότε το δημόσιο χρέος μπήκε σε τροχιά εκτόξευσης. Όπως είχε πει και ο αείμνηστος Δημήτρης Κουλουριάνος, πρώτος υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου, που εκπαραθυρώθηκε από τον τελευταίο, αμέσως, επειδή δεν ικανοποιούσε καταστροφικά για την οικονομία, αλλά θετικά για τον πελατειασμό οικονομικά αιτήματα, "το χρέος είναι σαν τη χιονόμπαλα. Κάθε βόλτα που φέρνει φουσκώνει επικίνδυνα". Μήπως να θυμηθούμε τη διάβρωση του ηθικού οικοδομήματος της ελληνικής κοινωνίας με πράξεις, παραλείψεις και δηλώσεις του τύπου "έκανε ένα δωράκι στον εαυτό του". Μήπως να θυμηθούμε την περίοδο της διαπλοκής κατά τη διακυβέρνηση Κώστα Σημίτη με τη γενικευμένη αίσθηση διαφθοράς και συναλλαγής όπου η χώρα είχε ανάγκη πραγματικών μεταρρυθμίσεων ενόψει της εισόδου στην ευρωζώνη, όπως το ασφαλιστικό, αλλά δεν έγινε ουσιαστικά καμία; Ή μήπως να θυμηθούμε την περίοδο Κώστα Καραμανλή του νεότερου με τη θεατρική επιθεώρηση, όπως αποδείχθηκε, που έφερε τον τίτλο "Επανίδρυση του Κράτους" όπου ο δημοσιονομικός λαϊκισμός αποτελείωσε τη χώρα και την οδήγησε στα βράχια της χρεωκοπίας. Τα χρόνια της χρεωκοπίας ή μνημονίων δεν μπορούν χρεωθούν στις ελληνικές πολιτικές επιλογές. Υπό τον κίνδυνο και την απειλή ανεξέλεγκτης χρεοκοπίας που θα σήμαινε ακαριαία γενικευμένη φτώχεια και αποσταθεροποίηση της κοινωνίας με πιθανή δημοκρατική εκτροπή, το ούτως ή άλλως κατά κανόνα χαμηλής αποτελεσματικότητας πολιτικό προσωπικό πήρε επώδυνες αποφάσεις που καθυστερούσαν για δεκαετίες.

Παρόλα αυτά στα 50 χρόνια της μεταπολίτευσης η Ελλάδα μεταμορφώθηκε προς το καλύτερο. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι οι Έλληνες πήραν αυτά που μπορούσαν και άξιζαν. Όπως δείχνουν και τα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας στο γράφημα που δημοσιεύουμε, το κομμάτι τους από την πίτα του παγκόσμιου πλούτου μειώθηκε δραματικά. Στην παγκόσμια κατάταξη πλούτου, στο κατά κεφαλήν εισόδημα, η Ελλάδα πήρε τον κατήφορο. Το 1973 ήταν η 31η πλουσιότερη χώρα στον κόσμο. Σήμερα είναι η 54η. Κατέβηκε δηλαδή 23 σκαλιά. Μάλιστα, από το 2019 η Ελλάδα ανεβαίνει συνεχώς καθώς αποδίδουν οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις που έγιναν επί μνημονίων και αποκαταστάθηκε σε μεγάλο βαθμό η επενδυτική εμπιστοσύνη προς την Ελλάδα.

Υπάρχουν χώρες που την περίοδο 1973-2022 τα πήγαν εξαιρετικά καλύτερα από την Ελλάδα επειδή ακολούθησαν διαμετρικά αντίθετες πολιτικές από τη χώρα μας και οι λαοί τους επέδειξαν την ωριμότητα της στήριξης υπεύθυνων πολιτικών λύσεων αντί των λύσεων του βραχυπρόθεσμου πελατειακού οφέλους. Χωρίς πελατειακό κρατισμό. Χωρίς δημοσιονομικό λαϊκισμό. Η χιλιοειπωμένη Ιρλανδία από την 33η θέση το 1973 φιγουράρει πλέον στην 5η θέση του κόσμου με το κατά κεφαλήν εισόδημα της να έχει ξεπεράσει πλέον τις 100.000 δολάρια. Η Πορτογαλία από την άλλη, μια χώρα που μοιάζει στα βασικά χαρακτηριστικά μεγέθους με την Ελλάδα, από την 37η θέση στον κόσμο το 1973, δηλαδή έξι θέσεις κάτω από την Ελλάδα, βρίσκεται πλέον στην 51η θέση, δηλαδή τρείς θέσεις πάνω από την Ελλάδα. Ως λαός κάναμε και κάνουμε κάτι πολύ λάθος.

ΥΓ1. Η στατιστική αφετηρία του 1973 επ' ουδενί λόγο δεν έχει να κάνει σύγκριση με τις επιδόσεις της χούντας, η οποία υπήρξε πολλαπλά και πολυεπίπεδα καταστροφική για τη χώρα με αποκορύφωμα την τραγωδία της Κύπρου.

ΥΓ2. Η Ελλάδα έχει το ελαφρυντικό των υψηλών αμυντικών δαπανών σε σχέση με άλλες χώρες. Δεν είμαι, όμως, πεπεισμένος ότι αν δεν υπήρχαν αυτές οι δαπάνες τα χρήματα που θα εξοικονομούνταν δεν θα γίνονταν προσλήψεις και κρατική διαφθορά.