Al-Monitor: Το Ισραήλ θα πλήξει το Ιράν εντός του 2026

Του Κώστα Ράπτη

Το Ισραήλ είναι πιθανό να πλήξει το Ιράν εντός του 2026, ακόμη και αν η κυβέρνηση Τραμπ δεν δώσει το "πράσινο φως" για μια τέτοια επιχείρηση, δήλωσαν Ευρωπαίοι διπλωμάτες τους οποίους επικαλείται το Al-Monitor. Οι εν λόγω διπλωμάτες φοβούνται ότι, παρά τη ζημιά που προκάλεσαν το Ισραήλ και οι Ηνωμένες Πολιτείες στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις τον περασμένο Ιούνιο και το σαφές στρατιωτικό πλεονέκτημα του Ισραήλ έναντι του ιρανικού στρατού και της αεράμυνάς του, η Τεχεράνη παραμένει ανένδοτη στην επιδίωξη των πυρηνικών της φιλοδοξιών και συνεχίζει να αναπτύσσει το πρόγραμμα βαλλιστικών πυραύλων της.

Η αναμενόμενη ισραηλινή εκστρατεία θα είναι σύντομη και έντονη, αλλά τελικά ανώφελη, χωρίς πραγματικές στρατηγικές συνέπειες, δήλωσε δυτική διπλωματική πηγή στο Al-Monitor υπό τον όρο της ανωνυμίας. "Το Ιράν προφανώς θα ανταποδώσει με εκτόξευση πυραύλου, ίσως χτυπώντας κτίρια όπως έκανε την τελευταία φορά, όταν χτύπησε τους Πύργους Ντα Βίντσι στην καρδιά του Τελ Αβίβ”, δήλωσε η ίδια πηγή, τονίζοντας ότι παρά τη ζημιά, η στρατηγική ισορροπία μεταξύ των δύο χωρών δεν θα αλλάξει ριζικά. "Η πραγματική μετατόπιση στην ισορροπία δυνάμεων έλαβε χώρα τον περασμένο Ιούνιο. Ένας νέος γύρος δεν θα την αλλάξει προς τα πίσω” προσέθεσε.

Έξι μήνες μετά τις επιθέσεις, η κυβέρνηση των ΗΠΑ επικεντρώνεται στην προώθηση της δεύτερης φάσης του σχεδίου του Τραμπ για τη Γάζα, και μια ισραηλινή επίθεση στο Ιράν θα αποσπούσε τη διεθνή προσοχή από αυτό. Ωστόσο, εάν δεν επιτευχθεί πυρηνική συμφωνία και η Τεχεράνη λάβει σοβαρά μέτρα για την αναβίωση του εμπλουτισμού ουρανίου και την επέκταση των βαλλιστικών δυνατοτήτων, το Ισραήλ μπορεί να επιλέξει μια επίθεση εντός των επόμενων 12 μηνών, επισημαίνει το ίδιο δημοσίευμα, που υπογράφεται από την Ρίνα Μπασσίστ.

Ο Ραζ Ζιμτ, διευθυντής του ερευνητικού προγράμματος για το Ιράν και τον Σιιτικό Άξονα στο Ινστιτούτο Μελετών Εθνικής Ασφάλειας στο Τελ Αβίβ, δήλωσε ότι το status quo που δημιουργήθηκε μετά τον πόλεμο του Ιουνίου είναι εξαιρετικά ασταθές. Και οι δύο πλευρές διαχειρίζονται τώρα τη σύγκρουση, αλλά δεν υπάρχουν εγγυήσεις για το πόσο θα διαρκέσει αυτή η κατάσταση. "Υπάρχουν δύο σενάρια που ανησυχούν το Ισραήλ: Το πρώτο είναι ο λανθασμένος υπολογισμός από οποιαδήποτε πλευρά, αλλά αυτό είναι λιγότερο πιθανό. Το πιο πιθανό σενάριο είναι η Τεχεράνη να αποφασίσει να επαναλάβει τον εμπλουτισμό ουρανίου”, είπε.

Σύμφωνα με τον Ζιμτ, το Ισραήλ εξακολουθεί να είναι αναποφάσιστο για το πώς θα αντιδράσει εάν το Ιράν επαναλάβει το πρόγραμμα βαλλιστικών πυραύλων του, και σε ποιο σημείο θα θεωρούσε τέτοιες ενέργειες ότι ξεπερνούν μια κόκκινη γραμμή. Ωστόσο, σε αντίθεση με το πρόγραμμα βαλλιστικών πυραύλων, η επανεκκίνηση του εμπλουτισμού ουρανίου, η έναρξη προσπαθειών οπλισμού (κατασκευή μιας λειτουργικής βόμβας) ή οποιαδήποτε προσπάθεια ανάκτησης των 408 κιλών ουρανίου εμπλουτισμένου σε ποσοστό 60%, που προφανώς είχε θαφτεί κάτω από τα ερείπια των εγκαταστάσεων που δέχτηκαν επίθεση τον Ιούνιο, πιθανότατα θα πυροδοτούσε μια ισραηλινή στρατιωτική αντίδραση. "Όσο περισσότερος χρόνος περνάει χωρίς οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ιράν να καταλήξουν σε πυρηνική συμφωνία, τόσο πιο πιθανός γίνεται ένας νέος γύρος σύγκρουσης”, σημείωσε ο Ζίμτ.

Το υφιστάμενο status quo (με το Ιράν να επικεντρώνεται στην αποκατάσταση των συστημάτων αεράμυνάς του, στην ανοικοδόμηση των πυραυλικών του δυνατοτήτων και στην ενίσχυση των πυρηνικών του εγκαταστάσεων για την προστασία τους από μελλοντικές επιθέσεις) θα μπορούσε να διαρκέσει για έξι μήνες ή και έναν χρόνο χωρίς να προκαλέσει ισραηλινή αντίδραση, δήλωσε ο Ζίμτ. Ο ίδιος, ωστόσο, υποστηρίζει ότι το πρόβλημα για το Ιράν έγκειται τώρα σε ό,τι ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, περιέγραψε τον Σεπτέμβριο ως κατάσταση "χωρίς πόλεμο, χωρίς ειρήνη”.

Η οικονομία του Ιράν υποφέρει από το καθεστώς κυρώσεων, ενώ ταυτόχρονα η χώρα εμποδίζεται να εμπλουτίσει ουράνιο, κάτι που πιστεύει ότι έχει το δικαίωμα να κάνει. "Δεν είναι σαφές για πόσο καιρό η κυβέρνηση της Τεχεράνης θα συνεχίσει με αυτόν τον τρόπο”, πρόσθεσε ο Ζιμτ.

Πράγματι, στις 27 Νοεμβρίου, ο Χαμενεΐ δήλωσε ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ "δεν ήταν άξια” συνεργασίας με το Ιράν, θέτοντας αμφιβολίες για την προθυμία της Τεχεράνης να συνεχίσει να συνομιλεί με την Ουάσινγκτον.

Από την οπτική γωνία του Ισραήλ, οποιαδήποτε συμφωνία ΗΠΑ-Ιράν θα πρέπει να αντιμετωπίσει τρία βασικά σημεία: τον περιορισμό του εμπλουτισμού ουρανίου σε ποσοστό που δεν υπερβαίνει το 3,67%, την αποκατάσταση και την επιβολή ισχυρής διεθνούς εποπτείας στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις και την επίλυση του ζητήματος των 408 "χαμένων” κιλών ουρανίου εμπλουτισμένου σε ποσοστό 60%. Κάποιοι στο Ισραήλ υποστηρίζουν ότι μια συμφωνία που δεν καλύπτει και τα τρία σημεία δεν θα δικαιολογούσε την άρση των κυρώσεων. Με άλλα λόγια, εάν η Τεχεράνη δεν συμβιβαστεί με αυτές τις βασικές απαιτήσεις, θα ήταν καλύτερο να μην υπογράψει καμία συμφωνία.

"Δεν υπάρχει αίσθηση επείγοντος από την αμερικανική πλευρά να καταλήξει σε συμφωνία με το Ιράν: Κρίνοντας από τις δηλώσεις του, ο Τραμπ πιστεύει ότι το πυρηνικό πρόγραμμα καταστράφηκε ή τουλάχιστον ότι δεν αποτελεί πλέον απειλή”, υποστηρίζει ο Ζιμτ.

Οι αμερικανικές απαιτήσεις (μηδενικός εμπλουτισμός και περιορισμοί στο πρόγραμμα βαλλιστικών πυραύλων του Ιράν) είναι απαράδεκτες για την Τεχεράνη, επειδή ισοδυναμούν με πλήρη συνθηκολόγηση. Ως εκ τούτου, το Ιράν είναι απίθανο να συμβιβαστεί στο βαθμό που απαιτεί το Ισραήλ.