Ο Στάρμερ πρώτα θα σώσει το "σπίτι του" και μετά θα κοιτάξει τη "γειτονιά" του

Του Nick Witney

Σπάνια ένας νεοφώτιστος πρωθυπουργός ρίχνεται τόσο γρήγορα στα βαθιά νερά της διεθνής διπλωματίας. Ο Κιρ Στάρμερ μετά βίας θα έχει μάθει τα κατατόπια της νέας του οικίας, στο Νο. 10 της Ντάουνινγκ Στριτ ή θα έχει διορίσει το υπουργικό του συμβούλιο, προτού πετάξει στην Ουάσιγκτον για τη σύνοδο κορυφής για την 75η επέτειο του ΝΑΤΟ, που θα λάβει χώρα από τις 9 έως τις 11 Ιουλίου. 

Ο Στάρμερ μόλις επιστρέψει στο σπίτι θα φιλοξενήσει περίπου 50 ηγέτες από όλη την Ευρώπη για την τέταρτη σύνοδο κορυφής της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας στις 18 Ιουλίου.

Αυτοί οι εθνικοί ηγέτες έχουν ήδη ακούσει γενικά καθησυχαστικές εκτιμήσεις για τον νέο άνδρα στην Ντάουνινγκ Στριτ από τους πρεσβευτές τους στο Λονδίνο. Η γενική εκλογική εκστρατεία του Ηνωμένου Βασιλείου ήταν εντυπωσιακά εσωστρεφής. Η εξωτερική και η αμυντική πολιτική κατέλαβαν μικρό εύρος ζώνης, κυρίως επειδή οι Εργατικοί είχαν εξουδετερώσει τα όπλα των Συντηρητικών λαμβάνοντας όλες τις σωστές δεσμεύσεις, ακόμη και πριν ξεκινήσει η εκστρατεία. 

Στην αντίστασή του στον Βλαντιμίρ Πούτιν και στην υποστήριξη της Ουκρανίας, τη  δέσμευση στο ΝΑΤΟ, τη διατλαντική συμμαχία και τα πυρηνικά όπλα της Βρετανίας· και περισσότερες αμυντικές δαπάνες (το 2,5 τοις εκατό του ΑΕΠ είναι ο στόχος, αν και δεν έχει δώσει χρονοδιάγραμμα), ο Στάρμερ σημείωσε όλα τα σωστά πλαίσια. Μόνο όταν σηματοδοτούσε την επιθυμία του για προσέγγιση με την Ευρώπη, απέκλινε από τις προηγούμενες γραμμές των Συντηρητικών, και αυτό θα ήταν μόνο για να "κάνει το Brexit να λειτουργήσει": έχει αποκλείσει την επιστροφή στην ενιαία αγορά της ΕΕ ή στην τελωνειακή ένωση.

Σε μια εποχή που άλλες δυτικές δημοκρατίες πλήττονται από προβλήματα και αβεβαιότητες, η νέα κυβέρνηση της Βρετανίας –με την τεράστια κοινοβουλευτική της πλειοψηφία– μοιάζει με ένα ασυνήθιστα ασφαλές "σύστημα". Θα μπορούσε αυτή να είναι η στιγμή για τον Στάρμερ, με το πρόσφατα γεμάτο βιβλίο επαφών του, να αναλάβει έναν διεθνή ηγετικό ρόλο;

Λοιπόν όχι. Η νέα κυβέρνηση της Βρετανίας έρχεται στην εξουσία έχοντας πολύ μεγάλη επίγνωση της δεινής κατάστασης της οικονομικής και δημοσιονομικής θέσης της χώρας. 

Οι εκτοξευόμενες τιμές των τροφίμων, των κατοικιών και της ενέργειας έχουν συμβάλει σε μια κρίση κόστους ζωής και τη διαρκώς βαθύτερη φτώχεια, ενώ οι δημόσιες υπηρεσίες – από την υγεία, την εκπαίδευση, το σύστημα ποινικής δικαιοσύνης – βρίσκονται σε διάφορους βαθμούς κατάρρευσης. Τόσο η φορολογική επιβάρυνση όσο και η αναλογία του χρέους προς το ΑΕΠ βρίσκονται σε επίπεδα που δεν έχουν παρατηρηθεί μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. 

Ο Στάρμερ έχει δεσμευτεί να ξεφύγει από αυτόν τον βρόχο καταστροφής με την "έναρξη της οικονομικής ανάπτυξης", με τις ιδιωτικές επενδύσεις να παίζουν βασικό ρόλο. Αυτό θα είναι τεράστιο έργο, αλλά μην ποντάρετε εναντίον του. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια εφάρμοσε μια μονόπλευρη πειθαρχία για να κάνει το Εργατικό Κόμμα ξανά εκλέξιμο – αναμένετε μια παρόμοια επίμονη εστίαση στο έργο της αναζωογόνησης της οικονομίας της Βρετανίας. Στο μεταξύ, μην περιμένετε να παρασυρθεί από το δράμα των διεθνών υποθέσεων.

Φυσικά, κανένας πρωθυπουργός δεν μπορεί να αγνοήσει εντελώς τα εξωτερικά και αμυντικά ζητήματα. Ένα πρώιμο ταξίδι στο Βερολίνο για την υπογραφή μιας διμερούς συμφωνίας για την ασφάλεια και μια επίσκεψη στη Σαμόα τον Οκτώβριο για μια σύνοδο κορυφής της Κοινοπολιτείας, θα βρούν τη θέση τους στο ημερολόγιο του Στάρμερ. Και πολλά από αυτά που συμβαίνουν στον ευρύτερο κόσμο επηρεάζουν αναπόφευκτα την εγχώρια ατζέντα – επομένως, η κυβέρνηση των Εργατικών επιδιώκει μια προσέγγιση με την ΕΕ. Γίνεται λόγος για "ένα φιλόδοξο σύμφωνο ασφάλειας Ηνωμένου Βασιλείου-ΕΕ" και ο υπουργός Εξωτερικών Ντέιβιντ Λάμι είχε προηγουμένως μιλήσει για "μια νέα γεωπολιτική εταιρική σχέση με την Ευρώπη". Αν και δεν έχουν οριστεί σωστά, αυτές οι πρωτοβουλίες θα πρέπει να βοηθήσουν στην ανοικοδόμηση της εμπιστοσύνης με την Ευρώπη, κάτι που είναι απαραίτητο εάν οι Εργατικοί θέλουν να συνειδητοποιήσουν τις ελπίδες τους να χαλαρώσουν ορισμένους από τους περιορισμούς του Brexit που έχουν βλάψει το εμπόριο με την ΕΕ. Εδώ, η λίστα επιθυμιών είναι πιο ακριβής: νέες ρυθμίσεις για το εμπόριο φυτών, ζώων και χημικών προϊόντων και αμοιβαία αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων.

Η νέα κυβέρνηση θα πρέπει επίσης να δώσει προσοχή στη σύγχυση για την άμυνα της Βρετανίας. Ένας πρώην ανώτερος αξιωματούχος μόλις καταδίκασε τις ένοπλες δυνάμεις του Ηνωμένου Βασιλείου ως ακατάλληλες για "σύγκρουση οποιασδήποτε κλίμακας", ενώ η χρόνια αδυναμία του υπουργείου Άμυνας να περιορίσει τις φιλοδοξίες του σε οποιονδήποτε προβλέψιμο μελλοντικό προϋπολογισμό ή να αποφύγει μαζικές υπερβάσεις κόστους στις μεγάλες προμήθειες του, έκανε την Εθνική Ελεγκτική Υπηρεσία να συμπεράνει ότι "το Σχέδιο Εξοπλισμού του Υπουργείου Άμυνας για την επόμενη δεκαετία δεν είναι προσιτό και αντιμετωπίζει το μεγαλύτερο δημοσιονομικό έλλειμμα από τότε που δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το "Σχέδιο" το 2012". Δεν βοήθησε το γεγονός ότι, μετά τη φαντασίωση "Παγκόσμια Βρετανία" του πρώην πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον μετά το Brexit, κανείς δεν μπόρεσε να πει τι πραγματικά αναμένεται από τις ένοπλες δυνάμεις της Βρετανίας – ή, για παράδειγμα, τι είναι στην πραγματικότητα τα τεράστια νέα αεροπλανοφόρα της Βρετανίας.

Οι Εργατικοί θα πραγματοποιήσουν τη δική τους στρατηγική αμυντική αναθεώρηση. Το κόμμα έχει ήδη προτείνει ότι η "κλίση του Τζόνσον στον Ινδο-Ειρηνικό" θα υποταχθεί σε μια ανανεωμένη αμυντική εστίαση στην Ευρώπη, αν και οι Εργατικοί θα παραμείνουν πρόθυμοι για την τριμερή εταιρική σχέση ασφάλειας μεταξύ Αυστραλίας, ΗΒ και Ηνωμένων Πολιτειών (AUKUS) και συνεργασία με την Ιαπωνία. Αυτό συμβαίνει κυρίως επειδή οι βρετανικές αμυντικές εταιρείες εντοπίζουν εκεί περισσότερες ευκαιρίες από ό,τι στην προσπάθειά τους να εμπλακούν στις διστακτικές προσπάθειες της ΕΕ στον τομέα της αμυντικής βιομηχανικής συνεργασίας.

Έτσι ο Στάρμερ δεν θα μπορέσει να αφιερωθεί ολοκληρωτικά στην πρωταρχική αποστολή της έναρξης της ανάπτυξης. Είναι ταραγμένοι και απρόβλεπτοι καιροί και ο νέος πρωθυπουργός θα κάνει ό,τι μπορεί για να αξιοποιήσει τον χρόνο του και την προσοχή του οικονομικά. Τις επόμενες μέρες θα γνωρίσει για λίγο τους συναδέλφους του διεθνείς ηγέτες. Αλλά καθώς οι μάσκες οξυγόνου πέφτουν από το ταβάνι σε όλο τον δυτικό κόσμο, περιμένετε από τον Στάρμερ να επικεντρωθεί στο να στερεώσει τις δικές του σταθερά στη θέση του πριν ανησυχήσει πάρα πολύ για τους γείτονές του.

Διαβάστε το άρθρο στην αρχική του δημοσίευση εδώ.  


Απόδοση-Επιμέλεια: Νικόλας Σαπουντζόγλου