Το πρόβλημα της εντοπιότητας στη Δημόσια Διοίκηση

Toυ Γιώργου Δαλιάνη*

Πινακίδα αναρτημένη σε κεντρικό σημείο του χωριού καθορίζει τον κώδικα οδικής κυκλοφορίας του χωριού για το ποιος έχει προτεραιότητα: ο ντόπιος με αγροτικό, ο ντόπιος με ΙΧ, μετά αυτός που έχει πάρει νύφη από το χωριό, μετά αυτοί από τα διπλανά χωριά και μετά οι υπόλοιποι.

Για πολλά χρόνια πριν την κατασκευή της Ιωνίας οδού οι διερχόμενοι οδηγοί από το Αγρίνιο και τη Φιλιππιάδα υπόκειντο σε έλεγχο μόνο οι διερχόμενοι οδηγοί που είχαν "ξένες" πινακίδες, που δεν είχαν δηλαδή τις τοπικές. 

Με αυτές τις αναφορές μας θέλουμε να παρουσιάσουμε το πρόβλημα της εντοπιότητας στη Δημόσια Διοίκηση. Το ότι εργάζονται σε διοικητικές θέσεις άτομα που συχνά προέρχονται από την ίδια γεωγραφική περιοχή αυτό μπορεί να έχει θετικές αλλά και αρνητικές συνέπειες.

Οι αρνητικές όμως δυστυχώς υπερτερούν:

-Δημιουργία πελατειακών σχέσεων καθώς οι υπάλληλοι μπορεί να εξυπηρετούν περισσότερο τις ανάγκες των γνωστών και συγγενών σε βάρος του γενικού πληθυσμού 

-Έλλειψη διαφάνειας: η εντοπιότητα μπορεί να οδηγήσει σε φαινόμενα διαφθοράς και αδιαφάνειας στη λήψη αποφάσεων

-Περιορισμός της αξιοκρατίας: η πρόσληψη προσωπικού στη συγκεκριμένη περιοχή μπορεί να αποκλείσει ικανούς υποψήφιους από άλλες περιοχές. Στις περιπτώσεις αυτές οργιάζει το πολιτικό ρουσφέτι. 

Τοπικισμός στη λήψη αποφάσεων στην εξυπηρέτηση τοπικών αναγκών χωρίς να λαμβάνονται υπόψιν οι γενικότερες ανάγκες της χώρας.

Πρόσφατα παραδείγματα στην εφαρμογή του νόμου, η συμπεριφορά των αστυνομικών στο τροχαίο στην Κρήτη (θανατηφόρο τροχαίο όπου ο οδηγός υποβλήθηκε σε αλκοτέστ και αφέθηκε ελεύθερος να οδηγήσει ενώ ήταν πάνω από το όριο με αποτέλεσμα την πρόκληση θανάτου σε οδηγό άλλου οχήματος με το οποίο και συγκρούστηκε). Μετά το τραγικό συμβάν, με απόφαση του Πρωθυπουργού άλλαξαν όλοι οι αξιωματικοί και στη θέση τους τοποθετήθηκαν αξιωματικοί από την Αττική και δεν θα έχουν καμία σχέση με την περιοχή.

Άλλο παράδειγμα είναι η αντίδραση των κατοίκων σε ανέγερση ξενοδοχειακής μονάδας σε τοπίο σπάνιου φυσικού κάλλους στη Μήλο, όπου προκάλεσε σκάνδαλο ο τρόπος αδειοδότησης του έργου.

Εκτός από τις αρνητικές πτυχές, όμως, υπάρχουν και οι θετικές, όπως η μεγαλύτερη κατανόηση των τοπικών αναγκών, αύξηση εμπιστοσύνης σε ένα γνωστό άτομο και τέλος η ενίσχυση της τοπικής αρμονίας.

Δυστυχώς, λόγω της άρνησης πολλών συμπολιτών μας να εργαστούν μακριά από την κατοικία τους λόγω κυρίως οικονομικών αναγκών (χαμηλοί μισθοί, ακριβή στέγη κ.λπ.), η Δημόσια Διοίκηση πλαισιώνεται από ντόπιους, ιδιαίτερα στα νησιά, που εκεί το πρόβλημα είναι άλυτο. 

Ένα άλλο ζήτημα που επίσης γεννάται είναι κατά πόσον ένας εργαζόμενος στον Δημόσιο τομέα μπορεί να είναι υποψήφιος για τις εκλογές της τοπικής αυτοδιοίκησης. Και ναι μεν για ορισμένα αξιώματα και θέσεις υφίσταται κώλυμα, για ορισμένες άλλες όμως όχι. 

Τις πελατειακές σχέσεις που δημιουργούνται δυστυχώς τις πληρώνουμε όλοι πολύ ακριβά. Δεν νοείται αστυνομικός υπάλληλος, υπάλληλος πολεοδομίας ΑΑΔΕ, επιθεώρησης εργασίας κλπ. να είναι ντόπιος. Τι έλεγχο μπορεί να κάνει και τι ποινές μπορεί να επιβάλει στους συντοπίτες του, όταν μετά από λίγο καιρό θα ζητήσει την ψήφο τους; 

Η εντοπιότητα παραμένει ένα διαχρονικό ζήτημα το οποίο θα πρέπει να αντιμετωπιστεί και σε επίπεδο πρόληψης αλλά και σε επίπεδο καταστολής, εκεί όπου διαπιστώνονται αυθαιρεσίες και καταχρήσεις από πρόσωπα σε νευραλγικές θέσεις.

*O Γιώργος Δαλιάνης είναι Διευθύνων Σύμβουλος της Artion Α.Ε. & ιδρυτής του Ομίλου Artion, Οικονομολόγος Φοροτεχνικός.

Το ανωτέρω κείμενο έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά τις εξειδικευμένες συμβουλευτικές υπηρεσίες.

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθυνθείτε στην ARTION Α.Ε. Πουρνάρα 9 Μαρούσι | +30 210 6009062 |  www.artion.gr)