Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ για την άμυνα

Ανταπόκριση από τις Βρυξέλλες

Εν μέσω της συνεχιζόμενης αναταραχής που φέρνει η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, οι Ευρωπαίοι ηγέτες καλούνται -για ακόμα μια φορά- να συζητήσουν μια βασική προτεραιότητα για την Ευρώπη και την ασφάλειά της: την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας, καθώς και τη νέα "εποχή" των ευρωατλαντικών σχέσεων.

Σε τρία βασικά ερωτήματα θα κληθούν οι "27" να απαντήσουν στο άτυπο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που συγκαλεί ο Αντόνιο Κόστα σήμερα στο ανάκτορο Έγκμοντ στις Βρυξέλλες: Τι κάνουμε ως σύνολο ως προς την ευρωπαϊκή άμυνα; Ποια είναι τα μέσα χρηματοδότησης; Με ποιους συνεργαζόμαστε;

Διόλου τυχαία στη σημερινή μονοήμερη σύνοδο κορυφής της ΕΕ έχουν προσκληθεί να μετάσχουν ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε, αλλά και ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ.

Αρκετές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες εκφράζουν πλέον την πεποίθηση ότι σε περίπτωση μείωσης της στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ στην Ευρώπη, θα μπορούσε να σχηματιστεί μια "συμμαχία των προθύμων" εντός της ΕΕ, που θα επικεντρωθεί σε συνεργασίες γύρω από κοινά στρατιωτικά πρότζεκτ που θα επιτρέψουν και κοινή χρηματοδότηση, ώστε να καλυφθούν τα κενά των ευρωπαϊκών αμυντικών δυνατοτήτων και αποτελεσματική διαχείριση των διαθέσιμων κονδυλίων.

Επιτακτική η ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας

Η γεωπολιτική συγκυρία με τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία καθιστά το ζήτημα της ενίσχυσης της ευρωπαϊκής άμυνας πιο επιτακτικό από ποτέ, ιδιαίτερα εν μέσω και της απαίτησης του Τραμπ για αύξηση των δαπανών εντός ΝΑΤΟ έως και 5% του ΑΕΠ των συμμαχικών χωρών. Η συζήτηση βέβαια γύρω από την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας έχει ξεκινήσει εδώ και περίπου έναν χρόνο, χωρίς ακόμη σαφή κατεύθυνση.

Βασική προτεραιότητα αποτελεί η χρηματοδότηση και αυτό εξηγεί την επιστολή που απέστειλαν 19 εξ αυτών – ανάμεσά τους ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς και ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης– προς τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τον Πολωνό πρωθυπουργό Ντόναλντ Τουσκ – η χώρα του οποίου ασκεί την εξάμηνη προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ – και την επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), ζητώντας μεγαλύτερη συμβολή της τράπεζας στη χρηματοδότηση της αμυντικής βιομηχανίας.

Σε σημερινό άρθρο του στους Financial Times, o Έλληνας πρωθυπουργός παράλληλα ζητά οι στρατιωτικές δαπάνες να εξαιρούνται από τους αυστηρούς δημοσιονομικούς κανόνες, ενώ υπογραμμίζει την ανάγκη δημιουργίας νέου ευρωπαϊκού "εργαλείου" – στη βάση της εμπειρίας του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της ΕΕ – ύψους 100 δις ευρώ, για τη χρηματοδότηση των κοινών αμυντικών δαπανών.

Η Γερμανία, που οδεύει προς εκλογές στις 23 Φεβρουαρίου, εκτιμά ότι οι σημερινές συνομιλίες θα πρέπει "να περιλαμβάνουν ενίσχυση των αμυντικών ικανοτήτων της ΕΕ, ιδιαίτερα της βιομηχανικής βάσης και μακροπρόθεσμα της χρηματοδότησής τους, αλλά και εμβάθυνσης των εταιρικών σχέσεων με τρίτες χώρες", σύμφωνα με ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές.

Χθες άλλωστε ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς βρέθηκε στο Λονδίνο, όπου συζήτησε την ενίσχυση της εταιρικής σχέσης ΕΕ - Βρετανίας στους τομείς της ασφάλειας και άμυνας έναντι "κοινών απειλών".

Από την πλευρά του, ωστόσο, ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν θα επιμείνει στην αρχή "αγοράστε ευρωπαϊκά" για τις μελλοντικές αμυντικές δαπάνες της ΕΕ. Για κάποια άλλα κράτη μέλη, όμως, αυτή η γαλλική επιμονή ενδεχομένως να εξοργίσει τον πρόεδρο των ΗΠΑ, σε μια εποχή που η ΕΕ μάλλον θα ήθελε να αποφύγει τις εντάσεις με την Ουάσιγκτον.

Στη "σκιά" των δασμών του Τραμπ

Το σημερινό άτυπο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο γίνεται στη "σκιά" των δασμών του Τραμπ σε Καναδά, Μεξικό και Κίνα. Εν μέσω έντονων ανησυχιών στην ΕΕ ότι θα είναι η "επόμενη" στη λίστα των αμερικανικών δασμών, εκπρόσωπος της Κομισιόν σχολίασε ότι η Ένωση θα απαντήσει αποφασιστικά "σε οποιονδήποτε εμπορικό εταίρο επιβάλλει άδικα ή αυθαίρετα δασμούς σε προϊόντα της ΕΕ".

Το ζήτημα των ευρωατλαντικών σχέσεων θα απασχολήσει τις συζητήσεις που θα έχουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες το απόγευμα. Η Δανή πρωθυπουργός Μέτε Φρέντρικσεν αναμένεται να εγείρει το ζήτημα της Γροιλανδίας. Βασικό ερώτημα που θα κληθούν να απαντήσουν οι "27" είναι το πότε και πώς θα απαντήσουν από κοινού στην Ουάσιγκτον, αναφέρουν ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές.

Η άτυπη Σύνοδος Κορυφής θα ολοκληρωθεί πάντως χωρίς τη δημοσίευση κοινών συμπερασμάτων, καθώς πρόθεση του Αντόνιο Κόστα είναι σήμερα να γίνει καταγραφή θέσεων και απόψεων των "27". Οι θέσεις αυτές θα αποτελέσουν μια "βάση" για τη σύνταξη της "Λευκής Βίβλου" για την ευρωπαϊκή άμυνα, που θα παρουσιαστεί από την Κομισιόν στα μέσα Μαρτίου.

Πηγή: Deutsche Welle