Της Ξανθής Γούναρη
Αθόρυβα, αλλά σταθερά, η ρωσικών συμφερόντων αλυσίδα Mere συνεχίζει την επέκτασή της στην Ελλάδα, έχοντας τριπλασιάσει το δίκτυο των καταστημάτων της μέσα σε έναν χρόνο.
Χωρίς παρουσία στην Αττική, ήδη λειτουργούν 11 καταστήματα Mere στην εγχώρια αγορά, κυρίως στη βόρεια Ελλάδα και στην Πελοπόννησο, ενώ διαθέτει και τρία καταστήματα στη Θεσσαλία και στη δυτική Ελλάδα.
Θυμίζουμε ότι τα πρώτα (και μοναδικά μέχρι τον Οκτώβριο του 2024) ρωσικά υπερεκπτωτικά σούπερ μάρκετ της αόρατης οικογένειας Shnayder άνοιξαν στη χώρα μας το 2021 και από 5 που ήταν είχαν μείνει 4: σε Αγρίνιο, Κόρινθο, Λάρισα και Τρίπολη, καθώς το κατάστημα στον Λαγκαδά, στη Θεσσαλονίκη έβαλε λουκέτο το 2022.
Βεβαίως ακόμη και το triple στο δίκτυο πόρρω απέχει από το αρχικό -φιλόδοξο- σχέδιο των Ρώσων, όπως τουλάχιστον είχε παρουσιαστεί στους προμηθευτές της αλυσίδας, καθώς τότε είχαν δηλώσει ότι σκοπεύουν να ανοίξουν 80 καταστήματα στη χώρα μας. Προφανώς, η πανδημία και η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία πάγωσαν τα αναπτυξιακά πλάνα των Ρώσων λιανέμπορων όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην υπόλοιπη Δυτική Ευρώπη, όπου η αλυσίδα Mere επιχειρεί να ξαναπιάσει το νήμα της ανάπτυξης.
Σε κάθε περίπτωση οι ιδιοκτήτες της Torg – Hellas ΙΚΕ, η οποία διαχειρίζεται την αλυσίδα σούπερ μάρκετ Mere στην ελληνική αγορά, δεν εγκαταλείπουν. Αντίθετα έχοντας προχωρήσει σε οκτώ αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου από το 2019 μέχρι σήμερα, η διοίκηση της εταιρείας προβλέπει "ανοδική πορεία στα εισοδήματα το 2025" με φιλόδοξο στόχο τον διπλασιασμό των εσόδων. Η ανάπτυξη αυτή αναμένεται να προέλθει από δύο πηγές: αφενός από τη λειτουργία των υφιστάμενων καταστημάτων που θα συμπληρώσουν πλήρη χρήση λειτουργίας, αφετέρου από τη συνεχιζόμενη επέκταση με νέα καταστήματα.
Το κρίσιμο ερώτημα ωστόσο είναι κατά πόσον η εταιρεία θα καταφέρει να μετατρέψει την επεκτατική της στρατηγική σε κερδοφορία μιας και οι συσσωρευμένες ζημιές έχουν φτάσει στα 2,988 εκατ. ευρώ από 2,191 εκατ. ευρώ το 2023.
Με βάση τον τελευταίο δημοσιευμένο ισολογισμό της αλυσίδας στην ελληνική αγορά για τη χρήση του 2024, ο κύκλος εργασιών της Torg – Hellas ΙΚΕ αυξήθηκαν κατά 60,5%. Στα 11,985 εκατ. ευρώ, έναντι 7,465 εκατ. το 2023.
Η επιθετική επεκτατική στρατηγική είχε, ωστόσο, το κόστος της. Οι ζημιές της Torg Hellas διευρύνθηκαν σημαντικά, φτάνοντας τις 797.145 ευρώ το 2024, σχεδόν διπλάσιες σε σχέση με τις 414.009 ευρώ του 2023.
Σύμφωνα με την έκθεση διαχείρισης, οι ζημιές προήλθαν κυρίως από τις αυξημένες επενδυτικές δαπάνες για την επέκταση του δικτύου. Η εταιρεία σημείωσε μικτό κέρδος 1,788 εκατ. ευρώ, ωστόσο τα έξοδα διοίκησης σχεδόν διπλασιάστηκαν στο 1,155 εκατ. ευρώ από 619.476 ευρώ, ενώ τα έξοδα διάθεσης αυξήθηκαν στο 1,345 εκατ. ευρώ από 916.402 ευρώ.
Παρά τα αρνητικά αποτελέσματα, η εταιρεία διατηρεί θετικά ίδια κεφάλαια ύψους 425.691 ευρώ, χάρη στη σταθερή στήριξη από τους μετόχους. Το καταβλημένο μετοχικό κεφάλαιο ενισχύθηκε στα 2,245 εκατ. ευρώ από 2,07 εκατ. ευρώ, ενώ οι καταθέσεις των εταίρων εκτινάχθηκαν στο 1,169 εκατ. ευρώ από μόλις 164.500 ευρώ το 2023 - μια σαφής ένδειξη της εμπιστοσύνης των μετόχων στο επιχειρηματικό σχέδιο.
Η Torg Hellas λειτουργεί χωρίς τραπεζικό δανεισμό, με την οικονομική στήριξη να προέρχεται αποκλειστικά από το μετοχικό κεφάλαιο και τις καταθέσεις των εταίρων. Στον ισολογισμό της 31ης Δεκεμβρίου 2024, η εταιρεία εμφάνιζε ταμειακά διαθέσιμα 829.412 ευρώ, ενώ τα αποθέματά της αυξήθηκαν στο 1,949 εκατ. ευρώ από 1,255 εκατ. ευρώ.
Η Mere, που στη Ρωσία λειτουργεί υπό το brand Svetofor εφαρμόζει ένα hard discount μοντέλο με τιμές που υπόσχεται να είναι 20-40% χαμηλότερες από τον ανταγωνισμό. Βασικός μέτοχος της Torg Hellas είναι ο Sergey Shnayder με 79%, ενώ μικρομέτοχοι ο αδελφός του Andrey Shnayder με 15% και ο Valeriy Iakovlev με 6%.
Η εταιρεία πληρώνει τους προμηθευτές της άμεσα, κάθε εβδομάδα για όσα προϊόντα πωλήθηκαν, εν αντιθέσει με τη συνήθη πρακτική των μακροχρόνιων πιστώσεων που ακολουθούν οι περισσότεροι λιανοπωλητές. Οι εμπορικές υποχρεώσεις της ανέρχονται σε 2,918 εκατ. ευρώ, όλες τρέχουσες και χωρίς καθυστερήσεις πληρωμών.
Ορόσημο στην πορεία της εταιρείας, η οποία στο τέλος του 2024 είχε 71 εργαζομένους. αποτελεί το γεγονός ότι με το κλείσιμο της χρήσης 2024 ξεπέρασε για πρώτη φορά τα δύο από τα τρία αριθμητικά κριτήρια των μικρών οντοτήτων όπως ορίζονται στο άρθρο 47 του νόμου 5164/2024, και πλέον βρίσκεται εντός των ορίων των μεσαίων οντοτήτων. Εάν το 2025 ξεπεράσει για δεύτερη συνεχόμενη χρήση τα κριτήρια αυτά, από το 2026 θα καταρτίζει οικονομικές καταστάσεις ως μεσαία οντότητα, γεγονός που θα αντανακλά τη σημαντική ανάπτυξη και ωριμότητα του επιχειρηματικού της μοντέλου.
Η επέκταση της Mere δεν περιορίζεται μόνο στην Ελλάδα Μετά από σημαντικές καθυστερήσεις, η ρωσική αλυσίδα εισήλθε τον περασμένο μήνα στην ουγγρική αγορά υπό τη νέα επωνυμία Basket Plus. Το πρώτο κατάστημα άνοιξε στην 18η περιφέρεια της Βουδαπέστης, στην οδό Besence, ακολουθώντας το γνωστό μοντέλο λειτουργίας της μητρικής εταιρείας: ένα λιτό περιβάλλον με ελάχιστο προσωπικό, όπου τα προϊόντα εκτίθενται απευθείας σε παλέτες και κιβώτια.
Η προσέγγιση αυτή μειώνει δραστικά το λειτουργικό κόστος, επιτρέποντας στο Basket Plus να προσφέρει τιμές κατά 20-30% χαμηλότερες από ανταγωνιστές όπως οι Aldi και Lidl. Το απόθεμα αποτελείται κυρίως από λιγότερο γνωστές ευρωπαϊκές μάρκες, μεγάλες συσκευασίες και μια συνεχώς ανανεούμενη επιλογή ευκαιριακών προϊόντων. Η αλυσίδα αναζητεί ενεργά νέες τοποθεσίες σε όλη την Ουγγαρία, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την περιοχή Debrecen-Miskolc-Nyíregyháza και τη δυτική Ουγγαρία.
Παράλληλα, ένας άλλος ρωσικός κολοσσός του discount, η Fix Price Group, ετοιμάζεται να επεκταθεί στη σερβική αγορά. Η εταιρεία ανακοίνωσε σχέδια για το άνοιγμα των πρώτων της καταστημάτων στη Σερβία κατά το πρώτο τρίμηνο του 2026, σύμφωνα με τα ρωσικά πρακτορεία ειδήσεων Interfax και TASS. Η Fix Price έχει ήδη ιδρύσει γραφείο και συγκροτήσει περιφερειακή ομάδα στη Σερβία για την υποστήριξη της εισόδου της.
Η κίνηση αυτή αποτελεί μέρος της συνολικής αναπτυξιακής τροχιάς της Fix Price, η οποία έχει επεκτείνει το παγκόσμιο αποτύπωμά της σε 7.700 καταστήματα, με συνολική επιφάνεια λιανικής που υπερβαίνει το 1,66 εκατ. τετραγωνικά μέτρα. Ενώ ο κύριος όγκος των καταστημάτων της βρίσκεται στη Ρωσία, η διεθνή της παρουσία ισχυροποιείται ταχέως και φτάνει σήμερα περίπου τα 191.500 τετραγωνικά μέτρα.
Η Σερβία αποτελεί ήδη σημαντικό προπέτασμα για τις ρωσικές αλυσίδες discount. Η Mere, που εισήλθε στη σερβική αγορά το 2020, λειτουργεί σήμερα περίπου 80 καταστήματα στη χώρα και σχεδιάζει να επεκτείνει το δίκτυό της σε 100 καταστήματα. Πρόκειται για την πιο επιτυχημένη αγορά της εταιρείας στην Ευρώπη, σε αντίθεση με άλλες χώρες όπως η Πολωνία και η Ισπανία, όπου τα σχέδια επέκτασης συνάντησαν σημαντικά εμπόδια μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Η παράλληλη επέκταση των ρωσικών hard discount αλυσίδων στην Ανατολική Ευρώπη υποδηλώνει μια συντονισμένη στρατηγική εκμετάλλευσης του κενού που αφήνουν οι παραδοσιακοί δυτικοευρωπαϊκοί λιανοπωλητές, οι οποίοι συχνά στοχεύουν σε υψηλότερα περιθώρια κέρδους. Το κατά πόσον αυτή η ρωσική επέλαση θα αποδειχθεί βιώσιμη μακροπρόθεσμα εξαρτάται τόσο από την ικανότητα των αλυσίδων να διατηρήσουν το κοστολογικό τους πλεονέκτημα, όσο και από το γεωπολιτικό κλίμα στην Ευρώπη.
