Ο Εκρέμ Ιμάμογλου, δήμαρχος Κωνσταντινούπολης από το 2019 και φυλακισμένος με ψευδείς κατηγορίες κατάχρησης και απάτης, γράφει στο Foreign Affairs μια βαθιά κριτική ανάλυση για την Τουρκία στη δεύτερη εκατονταετία της Δημοκρατίας της. Με προσωπική εμπειρία από την πολιτική δίωξη, αποτυπώνει την εσωτερική παρακμή και τις εξωτερικές αποτυχίες, προτείνοντας δρόμο αναγέννησης μέσω δημοκρατίας και στρατηγικής ανθεκτικότητας.
Ο Ιμάμογλου ξεκινά επισημαίνοντας την πολυπλοκότητα του σύγχρονου κόσμου: "Καθώς η Τουρκική Δημοκρατία εισέρχεται στη δεύτερη εκατονταετία της, ο κόσμος γύρω της έχει γίνει πιο περίπλοκος και λιγότερο επιεικής από ποτέ". Η παγκόσμια τάξη παρέρχεται, με κρίσεις ενέργειας, κλίματος, μετανάστευσης και ασφάλειας να διασταυρώνονται. Για την Τουρκία, που "βρίσκεται σε δύο ηπείρους και κοντά σε αρκετές συγκρούσεις", χρειάζεται "σταθερό χέρι: σταθερότητα και ελευθερία στο εσωτερικό, και σαφή κατεύθυνση στις εξωτερικές της σχέσεις". Ωστόσο, "αυτό δεν είναι κάτι που παρέχει η τουρκική κυβέρνηση. Τα θεσμικά όργανα που κάποτε έκαναν την Τουρκία σίγουρη δημοκρατία και αξιόπιστο εταίρο έχουν αποδυναμωθεί. Το δικαστικό σύστημα δεν λειτουργεί πλέον ανεξάρτητα. Η γραφειοκρατία έχει χάσει την ικανότητά της και η διπλωματία την πειθαρχία της".
Ο Ιμάμογλου περιγράφει την εμπειρία του ως παράδειγμα: "Έχω βιώσει την επίθεση στη τουρκική δημοκρατία από την πρώτη γραμμή. Οι τουρκικές αρχές προσπαθούν να χτίσουν νομική υπόθεση εναντίον μου από τότε που έγινα δήμαρχος Κωνσταντινούπολης το 2019, και επιτέλους, τον Μάρτιο, με συνέλαβαν με ψευδείς κατηγορίες. Πέρυσι, οι εισαγγελείς παρήγαγαν κατηγορητήριο 3.379 σελίδων ζητώντας να με κλειδώσουν για πάντα με ποινή άνω των 2.000 ετών". Οι κατηγορίες παρουσιάζουν τη δημαρχία ως "εγκληματική οργάνωση" και τον ίδιο ως "αρχηγό συμμορίας", βασισμένες σε "σκόπιμη παρερμηνεία συνηθισμένων δημοτικών εργασιών και ανώνυμους μάρτυρες", με "διατάγματα εμπιστευτικότητας" που εμποδίζουν την υπεράσπισή του. "Αυτή η υπόθεση δεν αφορά δικαιοσύνη. Αφορά την πολιτική επιβίωση του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν". Ως υποψήφιος για τις εκλογές του 2028, είμαι απειλή. Παρά ταύτα, "ο λαός της Τουρκίας εξακολουθεί να πιστεύει στην πιθανότητα ικανής, ειλικρινούς και αντιπροσωπευτικής κυβέρνησης, όπως έδειξαν οι ειρηνικές διαδηλώσεις στις πλατείες από τη σύλληψή μου".
"Η ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΞΕΚΙΝΑ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΙΤΙ", τονίζει ο Ιμάμογλου, τον οποίο το CHP επέλεξε ως υποψήφιο για τις επόμενες προεδρικές εκλογές, λίγο πριν τον φυλακίσει ο Ερντογάν. Η "στρατηγική αυτονομία" απαιτεί "ισχύ – ισχύ που προέρχεται από εσωτερική νομιμοποίηση, η οποία βασίζεται στη δημοκρατία και τους νόμους". "Ένα κράτος που φιμώνει τους πολίτες του δεν μπορεί να μιλήσει με κύρος στον κόσμο. Μια διχασμένη κοινωνία δεν μπορεί να προβάλλει σταθερότητα στο εξωτερικό". Προτείνει "στρατηγική ανθεκτικότητα", "δίκαιους, αποδοτικούς θεσμούς", "ικανές οικονομικές πολιτικές" και "επένδυση σε ανθρώπινο κεφάλαιο και τεχνολογικές ικανότητες". Τις τελευταίες δεκαετίες, "η διακυβέρνηση της Τουρκίας έχει επιδεινωθεί εις βάρος της χώρας": "αυθαίρετες αποφάσεις, πολιτικοποιημένες διώξεις και ξαφνικές ρυθμιστικές αλλαγές" έδιωξαν επενδυτές. Λύση: "δικαστική μεταρρύθμιση, επιστροφή ανεξάρτητων ρυθμιστικών αρχών και αποτελεσματικό κοινοβουλευτικό έλεγχο", με διορισμούς "βάσει αρίστων" και "μόνωση από κομματικές πιέσεις".
Η οικονομία θυσιάζεται: "Οι βασικές αποφάσεις για επιτόκια, πιστώσεις και προϋπολογισμούς λαμβάνονται κυρίως με γνώμονα τις επόμενες εκλογές. Η κεντρική τράπεζα πιέζεται να μειώσει τα επιτόκια της παρά τον υπερβολικό πληθωρισμό, να συντηρεί φθηνά πιστωτικά ξεσπάσματα και να χρησιμοποιεί αποθέματα για συγκράτηση συναλλάγματος". Δαπάνες σε "αυξήσεις μισθών δημοσίων υπαλλήλων, πρόωρες συνταξιοδοτήσεις και εκτεταμένες επιδοτήσεις" τροφοδοτούν πληθωρισμό και "φυγή κεφαλαίων". Τα δάνεια "διευκόλυναν την ανάπτυξη πολιτικών πελατειακών δικτύων".
Το CHP προτείνει "προβλέψιμη οικονομική διακυβέρνηση, προστασία ανεξαρτησίας κεντρικής τράπεζας και επιβράβευση δημιουργικότητας όχι rent-seeking", με ανάπτυξη από "πράσινες βιομηχανίες, ψηφιακή καινοτομία και ποιοτικές θέσεις εργασίας". Ζητά "κυριαρχική τεχνολογική πολιτική" για 5G/AI και "ενεργειακή διαφοροποίηση, κλιματική προσαρμογή". Για εξαρτήσεις, "πιο στενή ενοποίηση με την Ευρώπη μέσω νεότερου τελωνειακού συνεταιρισμού" σε υπηρεσίες/γεωργία/ψηφιακό, διπλασιάζοντας εμπόριο και κάνοντας την Τουρκία "παγκόσμιο οικονομικό κόμβο – συνδεδεμένη με πολλούς αλλά εξαρτημένη από κανέναν".
Ο Ιμάμογλου κρίνει την εξωτερική πολιτική της Τουρκίας ως "ασταθή, αντιδραστική και όλο και πιο προσωποποιημένη", υπηρετώντας κυρίως την εσωτερική εδραίωση εξουσίας εις βάρος εθνικών συμφερόντων. Αναφέρει συγκεκριμένα λάθη όπως "η απόκτηση του ρωσικού συστήματος πυραύλων S-400 το 2019", "η χρήση των αιτήσεων της Φινλανδίας και της Σουηδίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ το 2022 ως ευκαιρίας για απαιτήσεις", "οι απότομες αλλαγές πολιτικής απέναντι στην Αίγυπτο, τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα", και "η σταδιακή εγκατάλειψη των δικαστικών και ρυθμιστικών μεταρρυθμίσεων συνδεδεμένων με τη διαδικασία ένταξης στην ΕΕ". Αυτές οι επιλογές "υπονόμευσαν την αξιοπιστία της Τουρκίας με τους συμμάχους της", οδηγώντας σε "απομόνωση από τους εταίρους της ΕΕ, ένταση με τις ΗΠΑ και αμφιβολίες στο ΝΑΤΟ για την μακροπρόθεσμη αξιοπιστία της Τουρκίας".
Παράλληλα, τονίζει το μοναδικό ρόλο της χώρας: "Η διπλή ταυτότητα της Τουρκίας – ριζωμένη στη θεσμική Δύση αλλά ευαίσθητη στις φιλοδοξίες του παγκόσμιου Νότου – την τοποθετεί σε μοναδική θέση να πρωτοστατήσει στη μεταρρύθμιση της παγκόσμιας διακυβέρνησης". Σε "κατακερματισμένο κόσμο", μπορεί να "συγκεντρώσει εταίρους από ΕΕ, Κόλπο, Αφρική και Ασία" για μεταρρυθμίσεις σε ΠΟΕ, ΔΝΤ, Παγκόσμια Τράπεζα και ΟΗΕ, προωθώντας "νέους κανόνες που κάνουν το εμπόριο και τη φορολογία δίκαια" και διαμοιρασμό οφελών. Στη μετανάστευση, όπου "η Τουρκία φιλοξενεί σχεδόν τέσσερα εκατομμύρια πρόσφυγες, τον υψηλότερο αριθμό παγκοσμίως", καταγγέλλει την πολιτική "περιορισμού" για οικονομική στήριξη από ΕΕ, προτείνοντας "πραγματική κατανομή βαρών με την ΕΕ μέσω ποσοστώσεων μετεγκατάστασης, προβλέψιμης και δίκαιης οικονομικής στήριξης, και κοινές προσπάθειες για πρόσβαση προσφύγων σε εκπαίδευση και εργασία".
Στον ψηφιακό τομέα, η Τουρκία μπορεί να γίνει "norm-shaper" με "διαφανή εποπτεία και προβλέψιμους κανόνες ιδιωτικότητας από ανεξάρτητους ρυθμιστές", συμμετέχοντας σε πρωτοβουλίες ΕΕ, Συμβουλίου Ευρώπης, ΟΟΣΑ και G20 για AI και δεδομένα. Στο κλίμα, ενσωματώνοντας στόχους σε εμπόριο και ενέργεια, η Κωνσταντινούπολη μπορεί να γίνει "περιφερειακό κέντρο πράσινης χρηματοδότησης", με τράπεζες να χρηματοδοτούν έργα σε γειτονικές χώρες.
Ο Ιμάμογλου εξάγει μάθημα: "Σε όλες τις ξένες σχέσεις της Τουρκίας, ένα κλειδί μάθημα ξεχωρίζει. Όταν η Τουρκία ενεργούσε ιδεολογικά, έχανε επιρροή: συνδέοντας την πολιτική της στη Μέση Ανατολή με υποστήριξη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, για παράδειγμα, απέτυχε όταν οι περιφερειακές κυβερνήσεις την καταδίωξαν μετά την Αραβική Άνοιξη". Αντίθετα, "όταν ενεργούσε ορθολογικά και μέσω θεσμών, κέρδιζε επιρροή, όπως στην μεσολάβηση της Άγκυρας στη συμφωνία σιτηρών του ΟΗΕ μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας το 2022, και στη συνέχεια στη διαχείρισή της, συμπεριλαμβανομένων ελέγχων πλοίων και ασφαλούς διαδρόμου στη Μαύρη Θάλασσα".
Προτείνει επαναφορά "συνέπειας και επαγγελματισμού στη διαχείριση σχέσεων", προτάσσοντας "μακροπρόθεσμα εθνικά συμφέροντα έναντι βραχυπρόθεσμων ιδεολογικών ανησυχιών". Το ΝΑΤΟ είναι "ραχοκοκαλιά της αποτροπής και ανταπόκρισης σε κρίσεις" – να λυθεί το πρόβλημα S-400 μακροπρόθεσμα, να γίνει "διαφανής και εποικοδομητικός εταίρος". Με ΗΠΑ, "θεσμοποιημένους τακτικούς διαλόγους στρατηγικής" και συνεργασία σε "άμυνα, προηγμένες τεχνολογίες, αντιτρομοκρατία, ενεργειακή ασφάλεια", πέρα από προσωπικές σχέσεις Τραμπ - Ερντογάν.
Με ΕΕ, "νεότερο τελωνειακό συνεταιρισμό, απλούστερες και προβλέψιμες διαδικασίες βίζας για Τούρκους πολίτες, ενεργή συμμετοχή στις ψηφιακές και πράσινες ημερήσιες προθεσμίες της Ευρώπης, και επιστροφή στη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης". Για Κύπρο, "εποικοδομητική εμπλοκή με ΕΕ για δίκαιη και βιώσιμη λύση". Με Ρωσία/Κίνα, "διαφανή και θεσμικά κανάλια" σε ενέργεια/εμπόριο, με "σαφή διαχωρισμό" σε διαφωνίες (ανθρώπινα δικαιώματα). Σε Μέση Ανατολή/Ανατολική Μεσόγειο/Καύκασο, "συνεχής διάλογος και οικοδόμηση εμπιστοσύνης": "πλήρης κανονικοποίηση με Αρμενία και άνοιγμα συνόρου", και για Παλαιστίνη "υπεράσπιση του δικαιώματος όλων των Παλαιστινίων σε ασφαλή και αξιοπρεπή ζωή", πιέζοντας για ανθρωπιστική βοήθεια, ανασυγκρότηση Γάζας και "δύο-κρατών λύση σύμφωνα με ψηφίσματα ΟΗΕ".
Ο Ιμάμογλου κλείνει απορρίπτοντας "μοιρολατρία": "Δεν υποτιμώ τις προκλήσεις της Τουρκίας, εσωτερικές ή διεθνείς, αλλά απορρίπτω τον μοιρολατρισμό. Η Τουρκία είναι ανθεκτική. Αυτή η ανθεκτικότητα φαίνεται κάθε μέρα που οι νέοι διαμαρτύρονται ειρηνικά για ευκαιρίες, και κάθε φορά που οι πολίτες εμπιστεύονται την κάλπη αντί για το γκλοπ".
Το επόμενο κεφάλαιο μπορεί να είναι "ανανέωσης": "Αν μπορέσει να αποκαταστήσει τη δημοκρατία της και να επιστρέψει την ικανότητα και συνέπεια στην εξωτερική της πολιτική, η Τουρκία μπορεί ξανά να γίνει αυτό που η γεωγραφία και η ιστορία της την εξοπλίζουν να είναι: μια ευρωπαϊκή δύναμη με παγκόσμια εμβέλεια, αναντικατάστατο μέλος της διατλαντικής συμμαχίας, και εμπορικός, ενεργειακός και διπλωματικός κόμβος που συνδέει δυτικούς εταίρους με συνεργάτες του παγκόσμιου Νότου". "Αυτός είναι ο τρόπος που η Τουρκία γίνεται σταθεροποιητική δύναμη σε σπασμένο κόσμο. Και έτσι η Τουρκία τιμά τους πολίτες της, εξασφαλίζοντας ότι το κύρος που κερδίζει στο εξωτερικό βασίζεται στη δικαιοσύνη που υπερασπίζεται στο εσωτερικό".
Π.Κ.
"Πολλές ανησυχίες παραμένουν στο τραπέζι".
Οι κυβερνήσεις της ΕΕ ξεκίνησαν μια διαδικασία για τη μακροπρόθεσμη δέσμευση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.
Το Eurogroup αναμένεται να εκλέξει πρόεδρο εντός της ημέρας.
"Η Γερμανία εφέτος έχει γίνει ο μεγαλύτερος υποστηρικτής της Ουκρανίας", σημείωσε.
Η Ρωσία μπορεί να είναι έτοιμη να χρησιμοποιήσει στρατιωτική δύναμη κατά του ΝΑΤΟ εντός 5 ετών.
"Είναι πεποίθησή μας ότι η Ευρώπη πρέπει να στέκεται στα δικά της πόδια", για τη μελλοντική ελευθερία, ασφάλεια και ευημερία.
Ενδείξεις κινητικότητας στο Κυπριακό. Σενάρια για νέα ΜΟΕ με τους Τουρκοκύπριους.
Οι ανησυχίες του Βελγίου.
Πρόκειται για τον πρώην υπουργό Μεταφορών της Ισπανίας Χοσέ Λουίς Άμπαλος
Αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου τονίζουν ότι δεν θα υπάρξει αμερικανική στρατιωτική παρουσία στη Γάζα.
Η Τουρκία διατηρεί το σύστημα S-400 εντός του εδάφους της, αν και μη λειτουργικό.
