Ποσοστά αναπλήρωσης τριών ταχυτήτων στις συντάξεις δείχνει ο ΟΟΣΑ -Τι παίρνουν χαμηλόμισθοι, μεσαία εισοδήματα και υψηλόμισθοι

Του Κώστα Κατίκου

Πρωτιά στα ποσοστά αναπλήρωσης συντάξεων έχει το ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα ανάμεσα στα κράτη του ΟΟΣΑ, καθώς ανάλογα με το εισόδημα κινούνται με τρεις ταχύτητες που είναι 73,9% για τα υψηλά εισοδήματα, 79,6% για τα μεσαία και 91,4% για τους χαμηλόμισθους.

Τα αποκαλυπτήρια όσον αφορά τα μικτά και τα καθαρά ποσοστά αναπλήρωσης στις συντάξεις (gross and net pension replacement rates) γίνονται στην τελευταία έκθεση του ΟΟΣΑ για τις συντάξεις στην οποία συγκρίνονται τα ποσοστά αναπλήρωσης των συντάξ3εων (εθνικής και ανταποδοτικής) με βάση το εισόδημα.

Στον σχετικό πίνακα η Ελλάδα έχει το μεγαλύτερο ποσοστό αναπλήρωσης από όλα τα κράτη και βγαίνει δεύτερη μόνον όταν συγκριθεί με τη Δανία που συνδυάζει δημόσια και ιδιωτική σύνταξη. Ακόμη και σε αυτή τη σύγκριση το ποσοστό αναπλήρωσης της Ελλάδας έρχεται δεύτερο μόνον στην πρώτη ταχύτητα που αφορά τους χαμηλόμισθους. Εκεί το συνταξιοδοτικό σύστημα της Δανίας που είναι δημόσιο αλλά και έχει και υποχρεωτική ιδιωτική ασφάλιση, δίνει ποσοστό αναπλήρωσης 115%, έναντι 91,4% της Ελλάδας. Στις άλλες δυο ταχύτητες όμως δηλαδή στα ποσοστά αναπλήρωσης που παίρνουν τα μεσαία και τα υψηλά εισοδήματα, η Ελλάδα έρχεται πρώτη αφήνοντας πίσω ακόμη και τη Δανία, η οποία για τα μεσαία εισοδήματα έχει ποσοστά αναπλήρωσης 72,7% και στα υψηλά 53,6%.

Η έρευνα του ΟΟΣΑ για τα ποσοστά αναπλήρωσης αφορά τους χαμηλόμισθους που παίρνουν το 50% του μέσου μισθού, (πρώτη ταχύτητα) τα μεσαία εισοδήματα με αμοιβές ίσες με τον μέσο μισθό (δεύτερη ταχύτητα) και τα υψηλά εισοδήματα, με αποδοχές διπλάσιες του μέσου μισθού (τρίτη ταχύτητα).

Οι χαμηλόμισθοι έχουν ποσοστό αναπλήρωσης μισθού από τη σύνταξη (εθνική και ανταποδοτική) που φτάνει στο 91,4% μικτό και γίνεται 99,3% στα καθαρά. Οι εργαζόμενοι μεσαίου εισοδήματος έχουν αναπλήρωση μισθού από σύνταξη στο 79,6% μικτά και 88,5% καθαρά, και οι υψηλόμισθοι παίρνουν σύνταξη με ποσοστό αναπλήρωσης 73,9% μικτά που ανεβαίνει στο 79,8% στα καθαρά.

Ο λόγος που τα μικτά ποσοστά είναι μικρότερα από τα καθαρά έχει να κάνει με το γεγονός ότι η σύγκριση της σύνταξης με το μικτό εισόδημα περιλαμβάνει και τους φόρους εισοδήματος. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι ένας μισθωτός των 1.000 ευρώ μικτά που θα συνταξιοδοτηθεί με 40 χρόνια ασφάλισης θα πάρει σύνταξη 936 ευρώ, δηλαδή έχει μικτό ποσοστό αναπλήρωσης 93,6%. Όταν όμως αφαιρεθούν οι φόροι και οι κρατήσεις από τον μισθό τότε τα 1.000 ευρώ γίνονται 900 ευρώ και αυτομάτως το καθαρά ποσοστό αναπλήρωσης ξεπερνά το 100%.

Σε άλλες χώρες όπως η Γαλλία τα ποσοστά αναπλήρωσης βάσει εισοδήματος είναι 56,6%, για τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα, και 47,4% για τα υψηλά. Στα καθαρά ποσοστά αναπλήρωσης όμως η εικόνα είναι διαφορετική καθώς οι χαμηλόμισθοι έχουν αναπλήρωση 66%, τα μεσαία εισοδήματα ανεβαίνουν σε αναπλήρωση στο 70%, και τα υψηλότερα εισοδήματα φτάνουν στο 58,9%.

Στη Γερμανία τα μικτά ποσοστά αναπλήρωσης είναι 46,3%, 42,1%, και 30% για χαμηλά, μεσαία και υψηλά εισοδήματα και τα καθαρά ποσοστά αναπλήρωσης μετά τους φόρους είναι 57,7%, 53,3%, και 38,8% αντίστοιχα.

Ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ για τα καθαρά ποσοστά αναπλήρωσης ενός μέσου εργαζόμενου από υποχρεωτικά (δημόσια και ιδιωτικά) συστήματα είναι 63,2%, αυξάνοντας σε 69,2% όταν συμπεριληφθούν τα εθελοντικά συστήματα για ολόκληρη τη σταδιοδρομία.