Δικαιοσύνη σε πολιορκία από το δημόσιο

Του Άγη Βερούτη

Στην πρόσφατη έκθεση της Goldman για την Ελλάδα, επισημαίνονται τα θετικά και αρνητικά της ελληνικής οικονομίας, και τα σημαντικότερα εμπόδια στην ανάπτυξη της.

Στα αρνητικά, μαζί με τις αλλοπρόσαλλες αυξήσεις στην αγορά ακινήτων, για λόγους μειωμένης προσφοράς λόγω κλειστών ακινήτων που έχουμε συζητήσει συχνά στο παρελθόν, προβάλλει μια ακόμη φορά η καθυστέρηση στην απονομή της Δικαιοσύνης.

Πριν λίγες ημέρες είχα μια εκτενή συζήτηση με εισαγγελέα Εφετών για τους λόγους που βλέπει ως βασικούς, για την υπερβολική καθυστέρηση της Δικαιοσύνης στη χώρα μας. Επιγραμματικά, μου είπε ότι ένας βασικός λόγος των καθυστερήσεων είναι ότι το Δικαστικό σύστημα επιφορτίζεται με πολλές διαδικασίες που στην πραγματικότητα ΔΕΝ θα έπρεπε να επιβαρύνουν τους δικαστές, όπως πχ. τα συναινετικά διαζύγια ως πρόσφατα, που πλέον μπορούν να εκδοθούν σε συμβολαιογράφο.

Άλλη πηγή του υπερβολικού φόρτου των Ελλήνων Δικαστών είναι η "ατέλεια” του Δημοσίου όταν χρησιμοποιεί το δικαστικό σύστημα, και η προώθηση των υποθέσεων όπου το Δημόσιο είναι εναγόμενος, ακόμα και αν είναι ξεκάθαρο από το πρωτόδικο κιόλας στάδιο ότι έχει άδικο και θα χάσει ακόμα και αν το τραβήξει στον Άρειο Πάγο για μια άδικη απόλυση, όπως της καθαρίστριας που δικαιώθηκε στο ευρωπαϊκό Δικαστήριο μετά από 19 χρόνια για καθυστέρηση απονομής της δικαιοσύνης. 

Αποτέλεσμα αυτής της ειδικής μεταχείρισης και προνομίου όλων των οργανισμών του Δημοσίου, να μπορούν να χρησιμοποιούν χωρίς κόστος το Δικαστικό σύστημα, είναι ότι γίνεται κατάχρηση, και συσσωρεύονται υποθέσεις όπου ξεκάθαρα το Δημόσιο έχει άδικο αλλά προσφεύγει δικαστικά εναντίον των πολιτών ή των νομικών προσώπων επειδή μπορεί, και επειδή έχει καλλιεργηθεί μια νοοτροπία στους δημόσιους οργανισμούς ότι αν κάποια νομική υπηρεσία ΔΕΝ εξαντλήσει την δικαστική οδό, ακόμα και αν έχει άδικο, τότε κάνει παράβαση του καθήκοντός της!

Αυτό είναι απαραίτητο να αλλάξει, καθώς έχει υπερφορτώσει με υποθέσεις τους δικαστές, όπου καλούνται να δικάσουν ως και διπλάσιες υποθέσεις από όσες συνάδελφοί τους σε άλλες χώρες, ενώ ως και οι μισές υποθέσεις που επιβαρύνουν τη Δικαιοσύνη αφορούν το Ελληνικό Δημόσιο!

Ένα από τα τρία πρέπει να συμβεί: 
- ή να αλλάξει η κουλτούρα και οι άνωθεν διαταγές από το πολιτικό προσωπικό ώστε να πάψει να παραπέμπει το Δημόσιο υποθέσεις αμφιβόλου σκοπιμότητας στη Δικαιοσύνη,

- ή να μην τις προωθεί στο επόμενο στάδιο αν δεν είναι πραγματικά πιθανόν να αλλάξει η απόφαση του πρωτόδικου σταδίου,

- ή να αρχίσει να πληρώνει και το Δημόσιο το πραγματικό κόστος των υπηρεσιών που καταχράται, για ό,τι φέρνει στην Δικαιοσύνη, ώστε να μπορέσει η τελευταία να προσλάβει τους παραπάνω δικαστές που θα χρειάζονται για να δικάσει αυτές τις άχρηστες υποθέσεις.

Διαφορετικά, όχι μόνο όποια προσπάθεια επιτάχυνσης της δικαιοσύνης θα έχει μέτρια αποτελέσματα, αλλά και οι πολίτες θα συνεχίζουν να κατηγορούν τους Δικαστές για κάτι που προκαλεί ο διοικητικός γραφειοκρατικός μηχανισμός του Δημοσίου.

Είναι ξεκάθαρο ότι η ανεξέλεγκτη και τσάμπα χρήση ενός αγαθού (η Δικαιοσύνη από το Δημόσιο) οδηγεί σε κατάχρηση και υποβάθμισή της για όλους τους πολίτες, ενώ οι οργανισμοί που την καταχρώνται το μόνο που πετυχαίνουν είναι η διάχυτη αντίληψη ότι το Ελληνικό Δημόσιο λειτουργεί κατά των συμφερόντων των Ελλήνων πολιτών. 

Η οργάνωση και η στελέχωση της Δικαιοσύνης με διοικητικά στελέχη είναι επίσης σημαντικό να βελτιωθεί. Καθώς συχνά τόσο οι δικαστές όσο και οι εισαγγελείς καλούνται να εκτελέσουν εργασίες που υπό φυσιολογικές συνθήκες θα εκτελούσε καλύτερα και ταχύτερα μια εξειδικευμένη γραμματεία, όπως η εισαγγελέας μου ανέφερε. 

Το τελευταίο που δεν έχει συζητηθεί καθόλου και προέκυψε από την κουβέντα μας, ανακάλυψα ότι οι Δικαστές δεν διαθέτουν γραφεία στα δικαστήρια ή οπουδήποτε αλλού!

Αποτέλεσμα είναι να καλούνται να εργαστούν για την σύνταξη των αποφάσεων τους από το σπίτι τους. Εφόσον δεν έχουν οικογένεια αυτό δεν είναι και μεγάλο εμπόδιο, όμως αν έχουν ανήλικα παιδιά να ζητάνε πράγματα, συζύγους ή γονείς κάποιας ηλικίας να μένουν μαζί, η εργασία στο σπίτι μπορεί να γίνει ακροβατική άσκηση ανάμεσα στην εστίαση στην ουσία του νόμου και μια οικογένεια που θα πατάει στα νύχια των ποδιών της για να καταφέρει ο Δικαστής να κάνει τη δουλειά του. 

Στο τέλος τέλος, έχουμε νομίζω κοντά στους 3.000 δικαστές στη χώρα, που καλούνται να παράγουν δουλειά για 6.000 ή και παραπάνω αν υπολογίσουμε ότι είναι και οι γραμματείς του εαυτού τους. 

Εκεί που φτιάχνουμε αχανή δικαστικά μέγαρα για να μπαινοβγαίνει το κοινό, ας προβλέψουμε και μερικές εκατοντάδες γραφεία να μπορεί ένας σοβαρός δικαστικός λειτουργός που δεν μπορεί να δουλέψει από το σπίτι του να απομονωθεί και να εργαστεί στο μέγιστο της απόδοσης του χωρίς να πρέπει να κάνει τον ακροβάτη. 

Αυτά για τώρα, είναι βέβαιο ότι θα επανέλθουμε στο, ίσως, σημαντικότερο θέμα που πρέπει να επιλύσουμε ως κοινωνία για να πάμε μπροστά!

agissilaos@gmail.com