Της Ελευθερίας Κούρταλη
Τις εκτιμήσεις της για τις παγκόσμιες προοπτικές του 2026 δημοσίευσε η Scope Ratings, σημειώνοντας πως η ευρωπαϊκή οικονομία εξακολουθεί να στηρίζεται από την ισχυρή ανάκαμψη της περιφέρειας, ξεχωρίζοντας τις επιδόσεις της Ελλάδας η οποία οδεύει προς σημαντική μείωση του δείκτη χρέους, ο οποίος στο τέλος της δεκαετίας θα είναι χαμηλότερος όχι μόνο από αυτόν της Ιταλίας αλλά και από αυτόν της Γαλλίας. Γενικότερα, όπως σημειώνει, οι οικονομίες έχουν επιδείξει ανθεκτικότητα τα τελευταία χρόνια, ωστόσο οι κίνδυνοι για την ανάκαμψη αυξάνονται.
Σε αυτούς τοποθετεί τις απειλές στο χρηματοπιστωτικό σύστημα από τις υψηλές αποτιμήσεις σε πολλά assets, τις απειλές από τον μη τραπεζικό τομέα, τα υψηλότερα επιτόκια δανεισμού για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, τις προστατευτικές και ασταθείς εμπορικές πολιτικές, τις εντεινόμενες δημοσιονομικές προκλήσεις σε πολλές οικονομίες και τις αυξημένες γεωπολιτικές αβεβαιότητες.
Πιο αναλυτικά όπως επισημαίνει η Scope Ratings, οι παγκόσμιες και οι ευρωπαϊκές οικονομίες έχουν επιδείξει ανθεκτικότητα τα τελευταία χρόνια, ακόμη και λαμβάνοντας υπόψη τη μέτρια παγκόσμια επιβράδυνση του 2025. Ωστόσο, οι κίνδυνοι για την ανάκαμψη αυξάνονται, υπογραμμίζοντας τις αρνητικές παγκόσμιες μακροοικονομικές και πιστωτικές προοπτικές, όπως επισημαίνει η Scope Ratings.
Ο οίκος αξιολόγησης έχει αναθεωρήσει ελαφρώς προς τα πάνω την εκτίμησή της για την παγκόσμια ανάπτυξη για το 2025 από τις προβλέψεις του Ιουνίου. Ειδικότερα, προβλέπει πλέον παγκόσμια ανάπτυξη 3,3% για φέτος έναντι 3,2% το 2026 "Οι προσδοκίες ανάπτυξης της ζώνης του ευρώ παραμένουν μέτριες: 1,4% τον επόμενο χρόνο μετά το 1,5% φέτος", σημειώνει ο Dennis Shen, πρόεδρος του μακροοικονομικού συμβουλίου της Scope.
Ο οίκος προβλέπει ανάκαμψη της γερμανικής οικονομίας (σε ανάπτυξη 1,0% το επόμενο έτος) παράλληλα με μέτρια ανάπτυξη στη Γαλλία (1,0%) και την Ιταλία (0,7%). "Η ευρωπαϊκή οικονομία εξακολουθεί να στηρίζεται από την ισχυρή ανάκαμψη σε μεγάλο μέρος της περιφέρειας", τονίζει ο Shen.
Η Ιρλανδία προβλέπεται να σημειώσει ανάπτυξη 3,0% για το επόμενο έτος, η Ισπανία στο 2,5%, η Πορτογαλία 2,1% και η Ελλάδα 2,0% (από 1,8% που προέβλεπε τον Ιούνιο και έπειτα από ανάπτυξη 1,9% φέτος. Η ανάπτυξη σε περιοχές της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης ενισχύει περαιτέρω την περιφερειακή οικονομία - όπως η ανάπτυξη 3,2% το επόμενο έτος στη Βουλγαρία μετά την ένταξη στο ευρώ. Εν τω μεταξύ, η οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου μπορεί να σημειώσει μέτρια ανάπτυξη 1,0% το επόμενο έτος και η Νορβηγία 1,4%, εκτιμά η Scope.
Η Scope αναθεώρησε την ανάπτυξη των ΗΠΑ προς τα πάνω στο 2,1% για το τρέχον έτος, προτού η οικονομία των ΗΠΑ αναπτυχθεί με ρυθμό άνω του δυνητικού 2,4% το επόμενο έτος. Ο οίκος αξιολόγησης προβλέπει ανάπτυξη 4,7% για το επόμενο έτος στην Κίνα, αφού η οικονομία επιτύχει τον στόχο ανάπτυξης 5% για το τρέχον έτος, υποστηριζόμενη από την πρόσφατη προσωρινή ύφεση των εμπορικών εντάσεων με τις ΗΠΑ.
Το πρόγραμμα ύψους 800 δισ. ευρώ στο πλαίσιο του ReArm Europe θα πρέπει να ενισχύσει την οικονομία της ΕΕ, ειδικά όταν συνδυάζεται με χρηματοδότηση και επενδύσεις για την ανάκαμψη μετά την πανδημία, παράλληλα με την πρόσφατη νομισματική χαλάρωση, επισημαίνει η Scope.
Η υπεραπόδοση του Νότου δεν αφορά μόνο την ανάπτυξη αλλά και τις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων, τονίζει ο οίκος. Οι αποδόσεις των 10ετών ομολόγων της περιφέρειας έχουν όλες ξεπεράσει αυτές της Γαλλίας, όπως παρατηρεί, με την κυρίαρχη τάση να είναι η μείωση των spreads του Νότου και η αύξηση των γαλλικών spreads. Παράλληλα, όπως παρατηρεί, οι αποδόσεις των μακροπρόθεσμων ομολόγων παραμένουν υψηλές εντός της ζώνης του ευρώ και παγκοσμίως, με τα γαλλικά spreads να παραμένουν υψηλότερα καθώς η Γαλλία προωθεί τον προϋπολογισμό της για το 2026.
Η Scope προβλέπει σημαντική μείωση των δεικτών δημόσιου χρέους σε χώρες τις οποίες ο οίκος αναβάθμισε πρόσφατα και πολλές από αυτές ανήκουν στην περιφέρεια, όπως η Ελλάδα, η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Κροατία και η Κύπρος. Σημειώνεται πως ο οίκο βαθμολογεί την Ελλάδα με ΒΒΒ, ένα σκαλοπάτι πάνω από το χαμηλό investment grade, με θετικές προοπτικές.
Η Ελλάδα μάλιστα αναμένεται να καταγράψει τη μεγαλύτερη μείωση το διάστημα 2024-2030 με τον δείκτη χρέους της να φτάνει το 123% του ΑΕΠ στο τέλος της δεκαετίας και να είναι χαμηλότερος από αυτόν της Ιταλίας (136%) αλλά και της Γαλλίας 125% και πολύ κοντά σε αυτόν του Βελγίου (120%) ο οποίος θα καταγράψει ανοδική πορεία.
Ήδη από το 2027 η Ελλάδα θα έχει ξεπεράσει την Ιταλία καθώς ο δείκτης χρέους της θα έχει μειωθεί στο 134% έναντι 137% του ΑΕΠ στην Ιταλία.
Ο οίκος εντοπίζει τέσσερις βασικούς κινδύνους στις μεσοπρόθεσμες παγκόσμιες οικονομικές και πιστωτικές προοπτικές, τους εξής:
1. Κίνδυνοι του χρηματοπιστωτικού συστήματος που οφείλονται σε αυξημένες αποτιμήσεις σε πολλαπλές κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων και σε μια μακροχρόνια προσδοκία διορθώσεων στις αγορές: κίνδυνοι στον μη τραπεζικό τομέα συμπεριλαμβανομένου του ιδιωτικού δανεισμού, παράλληλα με κινδύνους στους λιγότερο ρυθμιζόμενους τομείς της τεχνητής νοημοσύνης και των κρυπτονομισμάτων, υψηλότερα επιτόκια δανεισμού για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και απορρύθμιση των χρηματοπιστωτικών αγορών στις ΗΠΑ και παγκοσμίως.
2. Προστατευτικές και ασταθείς πολιτικές παγκόσμιου εμπορίου με επικεφαλής τις ΗΠΑ, αλλά που επηρεάζουν επίσης τις πολιτικές πολλών άλλων κυβερνήσεων.
3. Πολλές κυβερνήσεις αντιμετωπίζουν εντεινόμενες προκλήσεις στον προϋπολογισμό και το δημόσιο χρέος, οι οποίες μπορεί να διευκολύνουν τις επανεκτιμήσεις των κινδύνων του δημόσιου χρέους από την αγορά, και
4. Αυξημένες γεωπολιτικές αβεβαιότητες, συμπεριλαμβανομένου του συνεχιζόμενου πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία και των ευθραυστοτήτων στη Μέση Ανατολή.
Η πρόσφατη πολιτική των ΗΠΑ έχει παρουσιάσει σημαντικές επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία, τονίζει η Scope. Οι μειώσεις φόρων, οι μειώσεις συντελεστών και η απορρύθμιση μπορεί να προσφέρουν βραχυπρόθεσμη στήριξη για την οικονομία των ΗΠΑ και την παγκόσμια οικονομία, αλλά με κόστος την αύξηση των μακροπρόθεσμων οικονομικών ανισορροπιών.
Η διάλυση των μεταπολεμικών συμμαχιών και ο πόλεμος στην Ουκρανία έχουν οδηγήσει σε μεγαλύτερες ευρωπαϊκές αμυντικές δαπάνες και σε αυξημένους συναφείς κινδύνους για τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους, ενώ παράλληλα έχουν ενισχύσει την πιθανότητα μεγαλύτερης γεωπολιτικής αστάθειας, τονίζει η Scope. Οι αποφάσεις των ΗΠΑ να σταματήσουν την ξένη βοήθεια και να επανεξετάσουν τη συμμετοχή τους σε διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχουν εγείρει ανησυχίες για τις αναπτυσσόμενες οικονομίες. Παράλληλα, η αντιστροφή των δεσμεύσεων για το κλίμα επιδεινώνει τους κινδύνους φυσικών καταστροφών για τις ευάλωτες κοινωνίες.
Επιπλέον, επισημαίνει ο οίκος, τα αυξημένα επιτόκια δανεισμού και η απορρύθμιση του χρηματοπιστωτικού τομέα υπονομεύουν τη μακροπρόθεσμη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Ειδικότερα, σε γενικές γραμμές και σε παγκόσμιο επίπεδο, η Scope εκτιμά πως τα επιτόκια δανεισμού θα κινηθούν σταθερή υψηλότερα από ότι πριν από την πρόσφατη κρίση διαβίωσης. Πολλές κεντρικές τράπεζες συνεχίζουν να χαλαρώνουν την πολιτική τους, ακόμη και καθώς κάποιες όπως η ΕΚΤ έχουν πατήσει το pause και η Τράπεζα της Ιαπωνίας σταδιακά αυστηροποιεί την πολιτική της.
Τα διατηρήσιμα υψηλότερα επιτόκια δανεισμού αλληλεπιδρούν αρνητικά με τις αυξημένες αποτιμήσεις της αγοράς και την απορρύθμιση του χρηματοπιστωτικού τομέα, όπως σημειώνει.
Σε άλλη μια ένδειξη της βελτίωσης των σχέσεων των δύο χωρών, που στο παρελθόν ήταν ταραγμένες.
Ο Όρμπαν είπε ότι η Ουγγαρία παρέλαβε εφέτος 7,5 δισ. κυβικά μέτρα φ.α. μέσω του αγωγού Turkstream.
Όπως επισημαίνει, η μείωση του χρέους δεν έχει μόνο λογιστικό ή δημοσιονομικό όφελος, αλλά αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για τη βελτίωση της πιστοληπτικής αξιολόγησης της χώρας
Οι εγγυήσεις είναι απαραίτητες για να εξασφαλιστεί η έγκριση του δανείου από το Βέλγιο.
Οι οικονομικές προσδοκίες για τους επόμενους έξι μήνες αυξήθηκαν σε 4,8 τον Δεκέμβριο από 3,3 τον Νοέμβριο.
Με ώθηση από τον κατασκευαστικό τομέα.
Προειδοποιεί για πραγματικούς κινδύνους για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα εάν η ΕΕ προχωρήσει στη χρήση τους.
Περιέγραψε τα ΗΑΕ ως "έναν παράδεισο σε έναν κόσμο που είναι προβληματικός".
Οι εξαγωγές επανήλθαν σε θετικό πρόσημο τον Νοέμβριο, σημειώνοντας άνοδο 5,9%.
"Αν και όχι σύντομα".
Η Ουάσινγκτον πρέπει να ξεκαθαρίσει ότι οι αμερικανικές εταιρείες δεν λογοδοτούν στους ρυθμιστικούς φορείς της ΕΕ.
