Κυριακή, 23-Νοε-2025 08:00
Καθοριστικό το 2026 για το ράλι των εξαγωγών σε φέτα και γιαούρτι
Της Ξανθής Γούναρη
Αν και οι "χρυσές" εξαγωγές της φέτας δεν έχουν επηρεαστεί ακόμη από την αδυναμία διαχείρισης της ευλογιάς των αιγοπροβάτων, όλοι οι εκπρόσωποι του κλάδου παραδέχονται ότι το 2026 θα είναι καθοριστικό για τη συνέχιση του ράλι. Εξίσου μεγάλη σημασία έχει η επόμενη χρονιά και για τις επιδόσεις –πέρα από κάθε φαντασία– του ελληνικού στραγγιστού γιαουρτιού στις αγορές του εξωτερικού, μιας και έχει πυροδοτηθεί μια μεγάλη μάχη για τον έλεγχο της πρώτης ύλης.
Η αλλαγή πίστας για τον όμιλο Ελληνικά Γαλακτοκομεία της οικογένειας Σαράντη μετά την απόκτηση της Δωδώνη, με τίμημα 205 εκατ. ευρώ, δίνει τον τόνο στις επιχειρηματικές εξελίξεις. Την ώρα που και οι υπόλοιποι μεγάλοι παίκτες, όπως η Κρι Κρι και η ΜΕΒΓΑΛ, βρίσκονται σε επενδυτικό οίστρο με στόχο κυρίως τις αγορές του εξωτερικού.
Η "μάχη του γάλακτος" θα κρίνει ενδεχομένως και το πότε αλλά και το πόσο θα πωληθεί η ΔΕΛΤΑ, που ανήκει στο fund CVC Capital Partners. Πληροφορίες αναφέρουν πως το αμερικανικό fund έχει βάλει στόχο για την πώληση περίπου 13-15 φορές τα EBITDA, ήτοι κάπου στα 300 εκατ. ευρώ.
Φέτα και στραγγιστό γιαούρτι γράφουν ιστορία στις διεθνείς αγορές, σημειώνοντας εντυπωσιακές επιδόσεις στο εννεάμηνο του 2025, με τις εξαγωγές σε αξία να φθάνουν αθροιστικά στο 1,255 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Εξαγωγέων και το Κέντρο Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ), η κατηγορία των τυριών –με τη φέτα να αντιπροσωπεύει τη συντριπτική πλειονότητα– κατέλαβε την 4η θέση στη λίστα των σημαντικότερων ελληνικών εξαγόμενων τροφίμων, με αξία 839,631 εκατ. ευρώ και όγκο 109.237 τόνων κατά το εννεάμηνο.
Σε σχέση με το 2024, οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 8,95% σε αξία και 11% σε όγκο. Η φέτα ΠΟΠ έχει πλέον μετατραπεί σε εξαγώγιμο προϊόν κατεξοχήν, με το 70% περίπου της ελληνικής παραγωγής να κατευθύνεται σε ξένες αγορές.
Ωστόσο ο απόλυτος πρωταγωνιστής είναι το ελληνικό γιαούρτι, που σημειώνει άνοδο-ρεκόρ, 40,2% σε αξία. Οι εξαγωγές έφτασαν τα 415,301 εκατ. ευρώ από 296,213 εκατ. ευρώ πέρυσι, ενώ σε όγκο αυξήθηκαν από 127.908 σε 181.267 τόνους. Η εκρηκτική αυτή επίδοση οδήγησε το γιαούρτι να ανέβει από τη 17η στην 11η θέση της κατάταξης.
"Από την αρχή της χρονιάς ο κλάδος τροφίμων καταγράφει θετικό πρόσημο συνεχώς και στο εννεάμηνο έχει μια αύξηση 10,2%. Και είναι ο κλάδος που έχει τη μεγαλύτερη αύξηση. Από τους έξι κλάδους που έχουν θετικό πρόσημο, το μεγαλύτερο ποσοστό ανόδου σημειώνουν τα τρόφιμα", αναφέρει στο Capital ο πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων, Αλκιβιάδης Καλαμπόκης.
Όπως εξηγεί ο ίδιος, "τα γαλακτοκομικά προϊόντα διαδραματίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην άνοδο και χωρίς να έχει επηρεαστεί μέχρι τώρα η εξαγωγή των συγκεκριμένων προϊόντων από όλα τα προβλήματα που υπάρχουν, όπως η ευλογιά, η μείωση παραγωγής κ.λπ. Αυτό λοιπόν είναι πάρα πολύ θετικό.
Οι εξαγωγείς έχουν κάνει τις προσπάθειές τους και το δείχνουν συνεχώς".
Ωστόσο, ο κ. Καλαμπόκης θέτει και το ζήτημα της ανταγωνιστικότητας: "Θα πρέπει και η Πολιτεία να σκύψει στα διαχρονικά προβλήματα, αλλά το τωρινό που αντιμετωπίζει η αγορά και επιβαρύνει την ανταγωνιστικότητά μας είναι το πρόβλημα της ενέργειας. Όταν έχεις μέσο όρο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας 45% παραπάνω από την Ευρωπαϊκή Ένωση, πώς περιμένεις να εξακολουθείς να είσαι ανταγωνιστικός;".
Η ευλογιά στα αιγοπρόβατα, που πλήττει τη χώρα εδώ και 15 μήνες, αρχίζει να ταράζει σοβαρά τα νερά της αγοράς. Περίπου 400.000 ζώα έχουν θανατωθεί, εκ των οποίων τα μισά ήταν γαλακτοπαραγωγά, με αποτέλεσμα να λείπουν περίπου 70.000 τόνοι πρόβειου γάλακτος. Η απώλεια πρώτης ύλης μεταφράζεται σε πτώση της παραγωγής φέτας κατά 25.000-27.000 τόνους, όταν η Ελλάδα παράγει κατά μέσο όρο 150.000 τόνους ετησίως.
Στελέχη της γαλακτοβιομηχανίας προβλέπουν ότι η τιμή παραγωγού για το πρόβειο γάλα θα αγγίξει τα 1,60 ευρώ το κιλό. Ήδη η αγορά προεξοφλεί ανατιμήσεις περίπου 1 ευρώ παραπάνω στο ράφι για τη φέτα. Έτσι, η επώνυμη φέτα, που σήμερα κοστίζει γύρω στα 13,5 ευρώ το κιλό, ενδέχεται σύντομα να φτάσει τα 14,5 ευρώ.
Δεδομένου ότι το 65%-70% της φέτας εξάγεται με πολύ αυξητική ζήτηση, δύσκολα θα αφήσει κανείς τις ξένες αγορές, με ό,τι αυτό σημαίνει για τις τιμές στα εγχώρια ράφια. Ακόμα κι αν η ανασύσταση των κοπαδιών ξεκινούσε σήμερα, θα ολοκληρωνόταν όχι νωρίτερα από την άνοιξη του 2027.
Η οικογένεια Σαράντη οραματίζεται ένα λαμπρό μέλλον για την ηπειρώτικη γαλακτοβιομηχανία, με τον Μιχάλη Σαράντη να κάνει λόγο για "μια παγκόσμια εταιρεία" που θα πρωταγωνιστεί στις εξαγωγές επώνυμης φέτας, τριπλασιάζοντας τις παραγόμενες ποσότητες – από 10.000-11.000 σήμερα σε 30.000 τόνους σε ορίζοντα δεκαετίας.
Οι Σαρανταίοι εξετάζουν την κατάρτιση ενός μεγάλου αναπτυξιακού σχεδίου περί τα 300 εκατ. ευρώ, που θα περιλαμβάνει τη δημιουργία νέας υπερσύγχρονης μονάδας στην περιοχή των Ιωαννίνων και επενδύσεις στον πρωτογενή τομέα. Εφέτος ο όμιλος Ελληνικά Γαλακτοκομεία αναμένεται να εμφανίσει κύκλο εργασιών στα 700 εκατ. ευρώ, χωρίς να υπολογίζονται τα μεγέθη της Δωδώνη, ενώ το 2026 η δυναμική των εσόδων εκτιμάται στα 900 εκατ. ευρώ.
Ήδη το 60% του κύκλου εργασιών και του EBITDA του ομίλου προέρχεται από τις αγορές του εξωτερικού, ποσοστό που θα διευρυνθεί σημαντικά με την ενσωμάτωση της Δωδώνη.
Η Κρι Κρι προχωρά σε νέο επενδυτικό κύκλο ύψους 10,09 εκατ. ευρώ για την επέκταση της παραγωγικής δυναμικότητας στα γαλακτοκομικά. Παράλληλα, υλοποιεί το επενδυτικό σχέδιο "Greek Dynamo", που στοχεύει σε διπλασιασμό της παραγωγής γιαουρτιού έως το 2026, με συνολικό προϋπολογισμό 52 εκατ. ευρώ. Στο πρώτο εξάμηνο οι πωλήσεις αυξήθηκαν κατά 23,7%, στα 161,9 εκατ. ευρώ, με τις εξαγωγές να φτάνουν τα 97,5 εκατ. ευρώ (+39,6%), αντιπροσωπεύοντας το 60,3% του συνολικού κύκλου εργασιών. Ωστόσο η κερδοφορία υποχώρησε λόγω του κόστους πρώτων υλών, με τα καθαρά κέρδη στα 19,4 εκατ. ευρώ, έναντι 26,3 εκατ. ευρώ το 2024.
Από την πλευρά της, η ΜΕΒΓΑΛ ολοκλήρωσε την επένδυση "Επέκταση δυναμικότητας τυροκομείου", προϋπολογισμού 12,461 εκατ. ευρώ, για να ανταποκριθεί στην αυξανόμενη ζήτηση για φέτα ΠΟΠ, κυρίως στο εξωτερικό.