Κομισιόν και Προϋπολογισμός 2026: Δύο εικόνες του ίδιου τοπίου

Η σχεδόν ταυτόχρονη ανακοίνωση των φθινοπωρινών προβλέψεων της Κομισιόν και του ελληνικού Προϋπολογισμού του 2026 δημιουργεί ένα σπάνιο παράθυρο σύγκρισης. Όχι γιατί οι δύο πλευρές διαφωνούν δραματικά, αλλά επειδή οι διαφορές τους φωτίζουν τις εύθραυστες ισορροπίες της ελληνικής οικονομίας, τα επόμενα χρόνια. Η χώρα βρίσκεται μπροστά σε μια περίοδο που απαιτεί σταθερότητα αλλά και ψυχραιμία στην ανάγνωση των μεγεθών.

Η Κομισιόν διατηρεί μια συνετή αλλά θετική εκτίμηση για τον ρυθμό μεγέθυνσης: 2,1% για το 2025 και 2,2% για το 2026. Η ελληνική κυβέρνηση κινείται ένα κλικ πιο αισιόδοξα, τοποθετώντας την ανάπτυξη στο 2,2% και 2,4% αντίστοιχα. Η απόκλιση δεν είναι αμελητέα, αλλά ούτε και τέτοια που να υποδηλώνει διαφορετικό αφήγημα. Στην ουσία, η κυβέρνηση θεωρεί ότι η δυναμική των επενδύσεων και των εισοδηματικών παρεμβάσεων μπορεί να δώσει μεγαλύτερη ώθηση από αυτή που βλέπει η Κομισιόν. Το ερώτημα είναι για πόσο και με ποια αντοχή.

Στο μέτωπο του πληθωρισμού οι δύο εικόνες αλλάζουν θέση, ως προς την αισιοδοξία. Για το 2025 η Κομισιόν εκτιμά τον Εναρμονισμένο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή στο 2,8%, ενώ ο προϋπολογισμός στο 3%. Η χώρα θα συνεχίσει να ζει με τιμές που κινούνται υψηλότερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο παρότι υπάρχει αποκλιμάκωση, που συνεχώς βελτιώνει την κατάσταση. Το 2026, πάντως, το ελληνικό οικονομικό επιτελείο προβλέπει ελαφρώς χαμηλότερο πληθωρισμό από ό,τι οι Βρυξέλλες (2,2% έναντι 2,3%). Κάτι που δείχνει μια προσδοκία εξομάλυνσης ταχύτερα από την Ευρώπη.

Η ανεργία αποτελεί ίσως το πιο σταθερό σημείο σύγκλισης. Οι προβλέψεις συμπίπτουν απόλυτα για το 2026 (8,6%), ενώ και για το 2025 η διαφορά είναι μικρή. Σημασία έχει ότι η βελτίωση συνεχίζεται, χωρίς όμως να πλησιάζει τα επίπεδα των χωρών που έχουν αφήσει την κρίση πίσω τους εδώ και χρόνια. Παραμένει ακόμη ανοικτό αν η αγορά εργασίας θα μπορέσει να στηρίξει τη μελλοντική ανάπτυξη ή αν θα καταστεί ο περιοριστικός παράγοντας της επόμενης δεκαετίας.

Το πραγματικό βάρος της συζήτησης πέφτει όμως στα δημοσιονομικά μεγέθη. Η Κομισιόν βλέπει για το 2025 πλεόνασμα 1,1% του ΑΕΠ, ενώ ο προϋπολογισμός τοποθετεί το αντίστοιχο μέγεθος στο 0,6%. Το 2026 η απόκλιση γίνεται πιο καθαρή: η Κομισιόν προβλέπει οριακό πλεόνασμα 0,3%, η κυβέρνηση μικρό έλλειμμα περίπου 0,2%. Εδώ πλέον δεν μιλάμε για τεχνικές διαφορές αλλά για διαφορετική εκτίμηση των συνεπειών των μέτρων πολιτικής που εφαρμόζονται. Η κυβέρνηση ενσωματώνει περισσότερα μόνιμα βάρη, άρα και λογικότερη μείωση του δημοσιονομικού χώρου. Οι Βρυξέλλες, από την άλλη, διατηρούν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στην εισπρακτική ικανότητα και στις επενδυτικές ροές.

Το ίδιο μοτίβο εμφανίζεται και στο δημόσιο χρέος. Η Κομισιόν το τοποθετεί στο 147,6% του ΑΕΠ το 2025 και 142,1% το 2026. Ο Προϋπολογισμός είναι πιο αισιόδοξος: 145,9% και 138,2% αντίστοιχα. Η διαφορά των τεσσάρων μονάδων στο 2026 δεν είναι αμελητέα. Δείχνει ότι η ελληνική πλευρά θεωρεί πως η εξυπηρέτηση του χρέους, ο πληθωρισμός και η ανάπτυξη θα συμπλεύσουν προς μια ταχύτερη απομείωση, ενώ η Κομισιόν διατηρεί πρόσθετες επιφυλάξεις για το διεθνές περιβάλλον και τη ροή των επενδύσεων.

Μέσα σε όλα αυτά λείπει ένα μέγεθος που οι Βρυξέλλες επιμένουν να θυμίζουν, ενώ ο προϋπολογισμός δεν τοποθετείται με την ίδια ευκρίνεια: το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Το παρατεταμένο έλλειμμα δείχνει ότι η οικονομία εξακολουθεί να "εισάγει ανάπτυξη" και ότι η παραγωγική δομή παραμένει ευάλωτη. Πρόκειται για τον δείκτη που κάποτε προειδοποιούσε χρόνια πριν την κρίση για την κρίση και ίσως ξαναπαίξει αντίστοιχο ρόλο, αν δεν υπάρξει σύντομα αντιστροφή.

Το συμπέρασμα είναι λιγότερο εντυπωσιακό από τα νούμερα. Οι διαφορές ανάμεσα στις δύο εκθέσεις είναι πραγματικές, αλλά δεν συγκροτούν δύο ασύμβατες ή ιδιαίτερα απομακρυσμένες αφηγήσεις. Ίσα, ίσα! 

Οι δύο προβλέψεις δεν συγκρούονται, φωτίζουν το ίδιο τοπίο με ελαφρά διαφορετικές γωνίες. Η κυβέρνηση περιγράφει μια πορεία όπου η οικονομία συνεχίζει με ορμή, οι επενδύσεις μένουν ζωντανές και ο πληθωρισμός υποχωρεί σταδιακά. Η Κομισιόν προτιμά μια πιο προσγειωμένη εκδοχή, ενσωματώνοντας μεγαλύτερη αβεβαιότητα και τους κινδύνους ενός περιβάλλοντος που δεν μοιάζει να σταθεροποιείται εύκολα. Η επαλήθευση δεν θα κριθεί από την αισιοδοξία της μίας ή τη σύνεση της άλλης πλευράς, αλλά από τις πραγματικές αντοχές της οικονομίας: την πορεία των επενδύσεων, τη σταθερότητα των τιμών, την ικανότητα εισοδημάτων να στηρίξουν την ζήτηση και τις πραγματικές δυνατότητες της οικονομίας να αντέξει πιέσεις που μπορεί να προκύψουν από το εξωτερικό. Η αγορά, οι επενδύσεις και οι τιμές θα κρίνουν αν η ελληνική οικονομία θα κινηθεί πιο κοντά στην κυβερνητική αισιοδοξία ή την ευρωπαϊκή επιφυλακτικότητα — και η απάντηση θα δοθεί όχι στους πίνακες των προβλέψεων αλλά στην πραγματική πορεία της οικονομίας το 2026.

Πέτρος Λάζος
petros.lazos@capital.gr