Προϋπολογισμός 2026: Υπερπλεόνασμα και συνέχιση της μείωσης του χρέους

Του Τάσου Δασόπουλου

Οι φθινοπωρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υποχρεώνουν και το ΥΠΕΘΟ σε αναθεωρήσεις των δημοσιονομικών στόχων, ειδικά για πρωτογενή πλεονάσματα και την αποκλιμάκωση του χρέους τη διετία 2025-2026 στο τελικό σχέδιο προϋπολογισμού που καταθέτει σήμερα στην Βουλή το ΥΠΕΘΟ.

Συγκεκριμένα, η Κομισιόν προβλέπει για φέτος πρωτογενές πλεόνασμα 4,3% του ΑΕΠ έναντι πρόβλεψης για πλεόνασμα 3,6% του ΑΕΠ που έκανε το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, στο προσχέδιο του προϋπολογισμού που έστειλε στις 15 Οκτωβρίου, στις Βρυξέλλες. Η διαφορά του 0,7% του ΑΕΠ, αντιστοιχεί σε μια διαφορά 1,65 δισ. ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί σε αυτό το σημείο ότι ένα χρόνο νωρίτερα, το 2024, η Επιτροπή προέβλεπε πρωτογενές πλεόνασμα 3,1% του ΑΕΠ για την Ελλάδα, έναντι πρόβλεψης για πλεόνασμα 2,4% του ΑΕΠ που έκανε το ΥΠΕΘΟ. Ως γνωστό πλέον, το πρωτογενές πλεόνασμα της προηγούμενης χρονιάς έφτασε στο 4,8% του ΑΕΠ (11,4 δισ. ευρώ) και έγινε η αιτία για το πακέτο έκτακτων μέτρων ύψους 1,1 δισ. ευρώ, το οποίο ανακοινώθηκε φέτος το Πάσχα. Από τα χρήματα αυτά, τα 600 εκατ. ευρώ θα είναι το επίδομα των 250 ευρώ το μήνα για 1,44 εκατομμύρια συνταξιούχους και την επιστροφή των 1 από τα 12 ενοίκια σε 950.000 ελληνικά νοικοκυριά που δεν έχουν το δικό τους σπίτι.

Στην ίδια λογική, για το 2026, η Επιτροπή προβλέπει για την Ελλάδα πρωτογενές πλεόνασμα 3,4% του ΑΕΠ, έναντι πρόβλεψης του ΥΠΕΘΟ για πρωτογενές πλεόνασμα 2,8% του ΑΕΠ. Η διαφορά του 0,6% του ΑΕΠ, ανάμεσα στις δύο προβλέψεις αντιστοιχεί σε ένα ποσό της τάξης των 1,56 δισ. ευρώ. Πρόσφατα, σε συνέντευξή του στο Bloomberg, o υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, κ. Κυριάκος Πιερρακάκης "αναθεώρησε" ανεπίσημα το πρωτογενές πλεόνασμα για το 2026 στο 3,2% του ΑΕΠ, πρόβλεψη η οποία ενσωματώθηκε στο τελικό κείμενο του προϋπολογισμού. Ακόμη, όμως, και με αυτή την αναθεώρηση, η διαφορά της πρόβλεψης μεταξύ του ΥΠΕΘΟ και της Επιτροπής φτάνει το 0,2% του ΑΕΠ δηλαδή τα 520 δισ. ευρώ. Ωστόσο, η Επιτροπή υπολογίζει το ύψος των μέτρων που λαμβάνονται για τον επόμενο χρόνο, στο 0,6% του ΑΕΠ με βάση το ονομαστικό κόστος, δηλαδή τα 1,76 δισ. ευρώ και όχι με βάση το καθαρό δημοσιονομικό κόστος, το οποίο είναι 1,2 δισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι η διαφορά στην πρόβλεψη είναι 1, 1 δισ. ευρώ και όχι 520 δισ., όπως φαίνεται στις προβλέψεις. Αν διορθωθεί εκ των υστέρων αυτή η διαφορά, η πρόβλεψη της επιτροπής για το πρωτογενές πλεόνασμα του 2026 θα φτάνει το 3,7-3,8% του ΑΕΠ.

Το χρέος

Αντίθετα, στο χρέος η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εμφανίζεται σαφώς πιο απαισιόδοξη από το ΥΠΕΘΟ, αλλά για "τεχνικούς" λόγους προβλέπει ότι το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης αναμένεται να μειωθεί στο 138% του ΑΕΠ το 2027. Το υπουργείο Οικονομικών προβλέπει τη μείωση του χρέους από το 145% του ΑΕΠ φέτος. Στο 137, 6% το 2026. Ωστόσο, στους υπολογισμούς της η Επιτροπή είναι υποχρεωμένη να λάβει υπόψιν της την προσαρμογή της Eurostat, η οποία έχει προσθέσει από το 2024 στο χρέος τα 12,5 από 25 δισ. των αναβαλλόμενων τόκων από το χρέος των 90 δισ. ευρώ που πήρε η Ελλάδα από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF), μπαίνοντας στο 2^ο μνημόνιο. Ωστόσο, η Ελλάδα -και από ό,τι φαίνεται και οι αγορές-, δεν υπολογίζουν αυτό το πρόσθετο χρέος, αφού η Ελλάδα θα αρχίσει να το αποπληρώνει σταδιακά από το 2032. Επίσης, η Επιτροπή δεν υπολογίζει και την σταδιακή αποπληρωμή του δανείου των 52,9 δισ. ευρώ με τις χώρες της Ευρωζώνης.