Από τη δεκαετία του 1990, οι Τούρκοι ηγέτες, με πρώτο τον Μπουλέντ Ετζεβίτ, έχουν προτείνει την κατασκευή καναλιού στα δυτικά της Κωνσταντινούπολης, το οποίο θα συνδέει τη Μεσόγειο με τον Εύξεινο Πόντο, για να μειώσει την κυκλοφοριακή πίεση στα Στενά του Βοσπόρου που διαπλέουν την πόλη. Το προταθέν κανάλι θα παρακάμπτει τους περιορισμούς διέλευσης πλοίων που προβλέπει η Συνθήκη του Μοντρέ του 1936, λένε τώρα Τούρκοι αξιωματούχοι.
Το 2011, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έκανε την κατασκευή του καναλιού κεντρικό στοιχείο της πολιτικής του. Το υψηλό κόστος (άνω των 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων), οι περιβαλλοντικές ανησυχίες στην Τουρκία και οι ανησυχίες για την ασφάλεια από άλλες χώρες, κυρίως τη Ρωσία, έχουν μέχρι τώρα αναστείλει την κατασκευή.
Τον περασμένο μήνα, η τουρκική κυβέρνηση επανεκκίνησε την πρωτοβουλία, έχοντας φυλακίσει σημαντικούς αντιπάλους και δηλώνοντας ότι θα εξασφαλίσει ιδιωτική χρηματοδότηση, θεωρώντας το κανάλι μέσο ενίσχυσης του εμπορίου.
Η Μόσχα βλέπει αυτή την κίνηση όχι ως εμπορική ανάπτυξη, αλλά ως προσπάθεια άρσης των περιορισμών της Συνθήκης Μοντρέ που περιορίζουν την είσοδο πολεμικών πλοίων του ΝΑΤΟ στη Μαύρη Θάλασσα, προκαλώντας ανησυχία για την ασφάλεια.
Ρώσοι αναλυτές εκτιμούν ότι το Κρεμλίνο θα προσπαθήσει να μπλοκάρει το έργο, υπογραμμίζοντας τις περιβαλλοντικές ανησυχίες και τις συνέπειες παράκαμψης της συνθήκης.
Παρά τις αντιδράσεις, η τουρκική κυβέρνηση διακηρύσσει ότι στις διώρυγες θα εφαρμόζονται διαφορετικοί κανόνες, που θα παρακάμπτουν τη Συνθήκη του Μοντρέ, πράγμα που φέρεται να έχει εξοργίσει τη Ρωσία.
Η Συνθήκη Μοντρέ επιτρέπει την ελεύθερη διέλευση πολιτικών πλοίων, ενώ περιορίζει αυστηρά τις στρατιωτικές δυνάμεις μη παράκτιων χωρών στη Μαύρη Θάλασσα, καθορίζοντας ανώτατο αριθμό πλοίων, μέγεθος φορτίου, χρονικό όριο παραμονής και απαιτεί προειδοποίηση.
Η Τουρκία έχει την ευθύνη να επιβάλλει αυτούς τους περιορισμούς.
Η παρουσία των νατοϊκών πλοίων έχει προκαλέσει εντάσεις με τη Μόσχα, η οποία συχνά υποστηρίζει ότι πρέπει να τηρείται η Συνθήκη του Μοντρέ ως μέσο περιορισμού της δυτικής στρατιωτικής παρουσίας.
Όπως έχουν γράψει κατά καιρούς Ρώσοι αναλυτές και δημοσιογράφοι του τομέα ναυτιλίας, η Τουρκία αυξάνει κατά το δοκούν την ταρίφα διέλευσης και περιορίζει τη διέλευση πλοίων από τα Στενά, θέλοντας να τονίσουν ότι ναι μεν υπάρχει φόρτος στην προσπάθεια διέλευσης από το Στενό, αλλά και ότι η συμφόρηση είναι κατά ένα μέρος δημιούργημα της Τουρκίας.
Ανώτερα τουρκικά στελέχη υποστηρίζουν τώρα ότι οι κανόνες του Μοντρέ δεν θα ισχύουν για το νέο κανάλι, το οποίο όταν ολοκληρωθεί, σε μήκος 100 χιλιομέτρων, θα λειτουργεί ανεξάρτητα, αμφισβητώντας το καθεστώς της Συνθήκης. Η Ρωσία αντιδρά έντονα, με αξιωματούχους όπως ο Νικολάι Πατρούσεφ να χαρακτηρίζει την κίνηση αντιρωσική και να προειδοποιεί για αντίποινα.
Πολιτικοί και στρατιωτικοί της τουρκικής αντιπολίτευσης, όπως και πολίτες της Κωνσταντινούπολης που ανησυχούν για το περιβάλλον, αντιτίθενται στο έργο.
Ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, είναι σφοδρός επικριτής και έχει φυλακιστεί, μαζί με άλλους αντιφρονούντες, με την τουρκική Δικαιοσύνη να έχει εξυφάνει έναν γόρδιο δεσμό από διαφορετικές υποθέσεις και συνδυασμό φυλάκισης ώστε να το καταστήσει σχεδόν αδύνατον να αποφυλακιστεί. Η οικονομική στήριξη από την Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας (TCMB) δείχνει να απουσιάζει, αυξάνοντας την αβεβαιότητα για τη χρηματοδότηση.
Ο Ερντογάν παραμένει αφοσιωμένος στην κατασκευή, συγκρίνοντας το κανάλι της Κωνσταντινούπολης με τα κανάλια του Σουέζ και του Παναμά, και υποστηρίζει ότι ο Βόσπορος δεν μπορεί να ανταποκριθεί στην αυξημένη ναυσιπλοΐα που έχει φτάσει τις 50.000 διελεύσεις ετησίως.
Ωστόσο, η επιμονή του μπορεί να οδηγήσει σε διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία για συμβιβασμό σχετικά με την εφαρμογή της Συνθήκης στο νέο κανάλι, ώστε να αποτραπεί αύξηση των εντάσεων. Ένα τέτοιο συμβιβαστικό πλαίσιο θα επέτρεπε την ενίσχυση του εμπορίου μεταξύ Μεσογείου και Ευξείνου Πόντου, χωρίς να ανατρέπεται το σχεδόν 90ετές status quo ασφαλείας που απορρέει από τη Συνθήκη του Μοντρέ.
Π.Κ.
Η τελετή κοπής του χάλυβα για το πρώτο πλοίο υποστήριξης ανεφοδιασμού και λογιστικής που θα κατασκευάσει η Τουρκία πραγματοποιήθηκε την Κυριακή στο ναυπηγείο Ada στην Κωνσταντινούπολη.
"Γελοίο ότι η Ρωσία θα επιτεθεί στο ΝΑΤΟ ή στην ΕΕ. Είμαστε ισχυρότεροι".
Η επίθεση προκάλεσε ζημιές σε λιμενικό εξοπλισμό και σε πολιτικά σκάφη.
Ο Αυστραλός πρωθυπουργός απέρριψε την προσφορά της Τουρκίας.
Πυραυλικά πλήγματα των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων στην περιφέρεια του Χαρκόβου.
"Καταρτίζεται νομοσχέδιο για κυρώσεις σε οποιαδήποτε χώρα έχει εμπορικές συναλλαγές με τη Ρωσία".
Οι επιθέσεις του Κιέβου κατά των ενεργειακών υποδομών της Μόσχας δεν δείχνουν σημάδια επιβράδυνσης.
Το κλειδί πίσω από την αυτοπεποίθηση του Ερντογάν να αυξάνει την καταστολή στη χώρα του είναι ότι έχει αποδειχθεί ο μεγαλύτερος νικητής από την απόφαση του Πούτιν να εισβάλει στην Ουκρανία. Αυτό τον...
H MKO αναφέρει ότι κατέγραψε στο λιμάνι της Δουνκέρκης φόρτωση επανεπεξεργασμένου ουρανίου με προορισμό τη Ρωσία.
Εισήλθαν στον κυπριακό εναέριο χώρο από την περιοχή της Αμμοχώστου χωρίς άδεια.
Τράπεζες έχουν παγώσει συναλλαγές της NIS.
