Της Ξανθής Γούναρη
"Πάνω από 5 εκατ. ευρώ" κόστισε η πλήρης απόκτηση του Κτήματος Σιγάλα στη Σαντορίνη από την εταιρεία Κυρ-Γιάννη, αποκαλύπτει στο "Κ" ο Στέλλιος Μπουτάρης, την ώρα που οι έντονες "ζυμώσεις" στον κλάδο του ελληνικού οίνου συνεχίζονται.
Ο οινοποιός πέμπτης γενιάς και πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ) μιλά για "σχέδιο και προοπτική" σε έναν τόπο που βρίσκεται στα όριά του από τη γήρανση, την ακαλλιέργεια και την κλιματική αστάθεια. "Η Σαντορίνη είναι η αιχμή του δόρατος της ελληνικής οινοποιίας, αρκεί να έχεις σχέδιο – κι εμείς έχουμε", τονίζει.
Το Κτήμα Σιγάλα, που το 2024 εμφάνισε κύκλο εργασιών 3,5 εκατ. ευρώ, αποτελεί πλέον έναν από τους κεντρικούς πυλώνες της στρατηγικής της εταιρείας Κυρ-Γιάννη, η οποία συνολικά ξεπέρασε πέρυσι τα 16,8 εκατ. ευρώ και αναμένεται φέτος να κινηθεί πάνω από τα 20 εκατ. ευρώ, με εξαγωγές σε 55 χώρες.
Η Σαντορίνη μετρά ακόμα έναν δύσκολο τρύγο. Το 2025 σηματοδότησε την τρίτη συνεχόμενη χρονιά πτώσης παραγωγής, με την ποσότητα να εκτιμάται γύρω στους 450 τόνους σταφυλιού – ιστορικό χαμηλό για το νησί. "Δεν μπορούμε να αντιμετωπίζουμε τη Σαντορίνη σαν μουσειακό έκθεμα. Πρέπει να τη διατηρήσουμε ζωντανή και παραγωγική", λέει ο κ. Μπουτάρης.
Στο Κτήμα Σιγάλα έχει ήδη στηθεί μια ομάδα γεωπόνων και εργατών γης που δουλεύει πάνω σε τρεις άξονες: αναδιάρθρωση, νέες φυτεύσεις και ορθολογική χρήση νερού. Ήδη έχουν ολοκληρωθεί 170 στρέμματα νέων φυτεύσεων, ενώ σε εξέλιξη βρίσκεται ένα πιλοτικό πρόγραμμα επαναχρησιμοποίησης γκρίζου νερού, σε συνεργασία με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, τη ΔΕΥΑ Θήρας και τον Σύνδεσμο Οινοποιών Σαντορίνης.
"Αγοράσαμε μηχάνημα που θα συνδεθεί με τον βιολογικό καθαρισμό της Οίας και θα μετατρέπει το νερό σε αρδευτικό", εξηγεί. "Δεν μιλάμε για άρδευση που αυξάνει ποσότητα, αλλά για ενίσχυση των φυτών τούς χειμερινούς και ανοιξιάτικους μήνες, όταν η ανομβρία τα εξαντλεί".
Το 2025 καταγράφηκαν μόλις 165 χιλιοστά βροχής – τα μισά του μέσου όρου της τελευταίας εικοσαετίας. Ο γεωπόνος του κτήματος, Στράτος Guillaume Ξυράφης, το περιγράφει γλαφυρά: "Ο αμπελώνας έχει μνήμη. Όταν για χρόνια δεν ανανεώνεται και δεν τρέφεται, φτάνει στα όριά του".
Το ενδιαφέρον των επενδυτών για τη Σαντορίνη δεν είναι νέο, αλλά αποκτά πλέον νέα ένταση. Η κάθοδος του Κτήματος Άλφα των Άγγελου Ιατρίδη και Μάκη Μαυρίδη από το Αμύνταιο στη Σαντορίνη, με την εξαγορά του οινοποιείου Μπουτάρη από την Premia Properties, ήταν μία από τις κορυφαίες στιγμές του 2024 για τον εγχώριο οινικό κλάδο.
Σύμφωνα με τον κ. Ιατρίδη, παρά τη δυσοίωνη σημερινή κατάσταση, η Σαντορίνη, μία από τις σημαντικότερες ΠΟΠ οινοπαραγωγικές ζώνες της χώρας, έχει μέλλον. Εξού και έχουν δρομολογηθεί σημαντικές επενδύσεις στο νησί, προϋπολογισμού 10 εκατ. ευρώ, με χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσης την πενταετία. Μεταξύ άλλων, γίνονται κινήσεις και στην κατεύθυνση της ποιοτικής αναδιάρθρωσης του αμπελώνα, ενώ σύμφωνα με επικεφαλής του Κτήματος Άλφα έχουν αγοραστεί ήδη 17 στρέμματα και έπεται η απόκτηση ακόμα 50 για να καλυφθούν οι παραγωγικές ανάγκες του νεοαποκτηθέντος οινοποιείου.
Το κύμα ενδιαφέροντος δεν σταματά εκεί. Στη Θηρασιά, το οινοποιείο Μικρά Θήρα των Βαγγέλη Γεροβασιλείου, Βασίλη Τσακτσαρλή και Ιωάννας Βαμβακούρη αξιοποιεί το ιδιαίτερο μικροκλίμα του νησιού, ενώ ο Γιάννης Τσέλεπος αναβιώνει τον υπεραιωνόβιο αμπελώνα Χρυσού, αυξάνοντας την απόδοση από 130 σε 400 κιλά το στρέμμα.
Βέβαια, από τους πρώτους "ξένους" που επένδυσαν στη Σαντορίνη ήταν οι Γιάννης Παρασκευόπουλος και Λέων Καράτσαλος της Γαία Οινοποιητικής. Στρατηγικά, η εταιρεία συνεχίζει την επένδυσή της στη Σαντορίνη, με επιτυχία στη φύτευση μακροχρόνια ενοικιαζόμενων αμπελώνων.
Από την άλλη, η αντίστροφη κίνηση που έκανε ο Σαντορινιός οινοποιός Αρτέμης Καραμολέγκος, δηλαδή να επεκταθεί από τη Σαντορίνη στο Αμύνταιο, δεν έχει ξαναγίνει. Το νέο οινοποιείο του Καραμολέγκου είναι δυναμικότητας 200.000 φιαλών, επισκέψιμο, όπως εκείνο της Σαντορίνης που εξειδικεύεται στα single vineyard κρασιά.
Απαντώντας ο κ. Μπουτάρης για το αν η Σαντορίνη θα "αναγεννηθεί από ξενομερίτες", σημειώνει ότι "υπάρχουν πολλοί Σαντορινιοί –Χατζηδάκης, Γαβαλάς, Καραμολέγκος, Αργυρός, Βασάλτης, Βενετσάνος κ.ά.– που κάνουν εξαιρετική δουλειά. Το στοίχημα είναι να συνεργαστούμε".
Η Κυρ-Γιάννη αντλεί το ένα τρίτο του τζίρου της από τις εξαγωγές. Η επιβολή δασμών από τις ΗΠΑ δεν φαίνεται να την ανησυχεί ιδιαίτερα. "Το ελληνικό κρασί είναι ήδη ακριβό στην Αμερική. Δεν θα έχουμε μεγάλη επίπτωση", λέει ο κ. Μπουτάρης. "Μέχρι στιγμής οι πωλήσεις είναι αυξημένες, γιατί όλοι έσπευσαν να παραγγείλουν υπό τον φόβο των δασμών".
Στις ΗΠΑ, ωστόσο, το κρασί αντιμετωπίζει ένα διαφορετικό εμπόδιο: "Το πιο φθηνό κρασί στο εστιατόριο κάνει 100 ευρώ. Ο κόσμος πια προτιμά κοκτέιλ". Οι τάσεις αυτές ωθούν τις εταιρείες να αναζητήσουν νέες μορφές προϊόντων. "Σκεφτόμαστε το κρασί χωρίς αλκοόλ, αλλά ακόμη δεν είμαστε ικανοποιημένοι με το αποτέλεσμα. Πιο πιθανό είναι να προχωρήσουμε σε low-alcohol εκδοχές", αποκαλύπτει.
Πίσω από τις κινήσεις αυτές διαμορφώνεται ένας νέος οινικός χάρτης στην Ελλάδα. Οι αδελφοί Ηλίας και Θωμάς Γεωργιάδης ενισχύουν τη θέση τους μέσω της εταιρείας Ελληνικά Οινοποιεία, που έχει ήδη στο χαρτοφυλάκιό της τα σήματα Boutari, Σεμέλη, Σκαλαρέα, Noctera και Cambas. Ο όμιλος στοχεύει σε είσοδο στο Χρηματιστήριο έως το 2027, ενώ πρόσφατα δημιούργησε δύο νέες εταιρείες ("Εμπορική" και "Διαχειριστική") για τον εξορθολογισμό της δραστηριότητάς του.
Παράλληλα, η Cavino εδραιώνεται ως ηγέτιδα του κλάδου, ύστερα από την εξαγορά της Ελληνικά Κελλάρια Οίνων - Δ. Κουρτάκης Α.Ε., με τον ενοποιημένο τζίρο να προσεγγίζει τα 60 εκατ. ευρώ. Αντίθετα, η Κτήμα Λαζαρίδης, με πωλήσεις 24,8 εκατ. ευρώ το 2024, αποχώρησε πρόσφατα από το Χρηματιστήριο, έπειτα από 25 χρόνια παρουσίας.
Η συνολική αγορά του κρασιού στην Ελλάδα κινείται κάτω από 450 εκατ. ευρώ – ένας σχετικά μικρός κλάδος, αλλά με έντονη δυναμική στον οινοτουρισμό και στις εξαγωγές.
Πρώτοι σε χωρητικότητα και με σταθερή υπεροχή - Αυξάνει εν τούτοις η ασιατική πίεση.
Χάρη στα συνεχιζόμενα δημοσιονομικά πλεονάσματα το δημόσιο χρέος θα μειωθεί στο 35% του ΑΕΠ μέχρι το 2028.
Στο πλαίσιο της συμφωνίας που επιτεύχθηκε με την Ουάσινγκτον ώστε να μειωθούν οι δασμοί από το 39% στο 15%.
"Έχουμε ουσιαστικά καταλήξει σε συμφωνία με την Ελβετία", είπε ο εκπρόσωπος των ΗΠΑ για το εμπόριο.
Με τους ρυθμούς που είχε εκτιμηθεί στην πρώτη ανάγνωση των στοιχείων αναπτύχθηκε η οικονομία της ευρωζώνης.
Η επιδίωξη των ΗΠΑ για οικονομική επικράτηση έναντι της Κίνας υπονομεύει τη συνεργασία της με την ΕΕ.
Παρά τους δασμούς των ΗΠΑ.
Μετά τις αναταράξεις που έχει προκαλέσει ο Ντόναλντ Τραμπ.
Ο αμυντικός προϋπολογισμός περιλαμβάνει πέντε προγράμματα προμηθειών αξίας περίπου 3,85 δισ. ευρώ.
Διεξαγωγή ελέγχου σε όλες τις κρατικές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των εταιρειών του ενεργειακού τομέα.
