Το cloud ωριμάζει στην Ελλάδα — αλλά είμαστε έτοιμοι για το επόμενο βήμα;

Του Γιώργου Λουτριανάκη

Τα τελευταία χρόνια, η συζήτηση γύρω από το cloud έχει περάσει από τη φάση του "αν" στο "πώς". Οι ελληνικές επιχειρήσεις, μικρές και μεγάλες, έχουν πλέον αποδεχθεί ότι το cloud δεν είναι μια τεχνολογική μόδα αλλά το θεμέλιο της ψηφιακής τους λειτουργίας. Από τις τράπεζες και τις τηλεπικοινωνίες, μέχρι τις startups και τον δημόσιο τομέα, η μετάβαση προς το cloud είναι πραγματικότητα.

Η ωρίμανση αυτή δεν έγινε τυχαία. Ενισχύθηκε από τρεις κυρίως παράγοντες: την επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού κατά την πανδημία, τη βελτίωση των υποδομών και, φυσικά, τη σταδιακή αλλαγή νοοτροπίας των decision makers. Όλο και περισσότεροι CIOs και CEOs αντιλαμβάνονται ότι το cloud δεν είναι μόνο ένας τρόπος να "ρίξεις το κόστος", αλλά ένα εργαλείο ευελιξίας, ασφάλειας και καινοτομίας.

Από το lift-and-shift στη στρατηγική αξιοποίηση

Στην πρώτη φάση υιοθέτησης, πολλές εταιρείες κινήθηκαν γρήγορα και μεμονωμένα: μετέφεραν εφαρμογές "ως έχουν" στο cloud, χωρίς να αλλάξουν ουσιαστικά τον τρόπο λειτουργίας τους. Ήταν το λεγόμενο lift-and-shift, μια πρακτική που εξασφαλίζει γρήγορα οφέλη σε υποδομές αλλά σπάνια οδηγεί σε βαθύτερο μετασχηματισμό.

Σήμερα, όμως, μπαίνουμε σε μια νέα εποχή: εκείνη της στρατηγικής αξιοποίησης. Οι επιχειρήσεις αρχίζουν να βλέπουν το cloud όχι ως "χώρο φιλοξενίας", αλλά ως πλατφόρμα ανάπτυξης. Ενσωματώνουν υπηρεσίες όπως AI, machine learning και data analytics απευθείας στις εφαρμογές τους. Η συζήτηση πλέον δεν είναι "πώς θα πάω στο cloud", αλλά "τι θα κάνω μόλις φτάσω εκεί".

Το κενό δεξιοτήτων και η νέα κουλτούρα συνεργασίας

Ωστόσο, η ωριμότητα σε επίπεδο υποδομής δεν σημαίνει απαραίτητα και ωριμότητα σε επίπεδο ανθρώπων. Ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια για τη μετάβαση στο επόμενο στάδιο είναι η έλλειψη εξειδικευμένων δεξιοτήτων.

Η ζήτηση για cloud architects, DevOps engineers και ειδικούς σε κυβερνοασφάλεια έχει εκτοξευθεί. Πολλές επιχειρήσεις επενδύουν σε υποδομές αλλά δυσκολεύονται να βρουν ή να διατηρήσουν το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό. Παράλληλα, οι συνεργασίες με εξωτερικούς παρόχους τεχνολογίας χρειάζονται αναπροσαρμογή: δεν αρκεί πλέον η "παραδοσιακή ανάθεση έργου”, αλλά απαιτείται συνεργασία στρατηγικού επιπέδου — πραγματική συνδημιουργία λύσεων.

Δημόσιος τομέας και κανονιστικό πλαίσιο

Ενθαρρυντικό είναι το γεγονός ότι το ελληνικό Δημόσιο, παραδοσιακά διστακτικό απέναντι σε τέτοιες τεχνολογίες, έχει πλέον κάνει σημαντικά βήματα. Η πλατφόρμα gov.gr, η δημιουργία κυβερνητικού cloud (G-Cloud), και η ένταξη μεγάλων πληροφοριακών συστημάτων σε περιβάλλοντα cloud δείχνουν πως υπάρχει σαφής στρατηγική κατεύθυνση.

Παρόλα αυτά, το ρυθμιστικό και κανονιστικό πλαίσιο χρειάζεται συνεχή εξέλιξη. Η ισορροπία μεταξύ ασφάλειας, ιδιωτικότητας και καινοτομίας παραμένει λεπτή — ειδικά όταν εμπλέκονται κρίσιμα δεδομένα πολιτών ή διασυνοριακές υπηρεσίες.

Η συζήτηση για το sovereign cloud (κυριαρχικό cloud), δηλαδή υποδομές που διασφαλίζουν πλήρως την εθνική κυριότητα δεδομένων, θα απασχολήσει έντονα και την Ελλάδα τα επόμενα χρόνια.

Το μέλλον: από το cloud στο edge και στην τεχνητή νοημοσύνη

Το "επόμενο βήμα" του cloud είναι ήδη εδώ και ονομάζεται edge computing. Καθώς οι εφαρμογές απαιτούν ελάχιστη καθυστέρηση (latency) και τεράστιες ποσότητες δεδομένων επεξεργάζονται κοντά στην πηγή τους, το μοντέλο "όλα στο cloud" μετατρέπεται σε "cloud όπου χρειάζεται".

Η σύγκλιση cloud και τεχνητής νοημοσύνης δημιουργεί νέα οικοσυστήματα. Επιχειρήσεις που αξιοποιούν ήδη το cloud αρχίζουν να συνδυάζουν δεδομένα, αυτοματοποίηση και predictive analytics για να λαμβάνουν αποφάσεις πιο γρήγορα, με μεγαλύτερη ακρίβεια και μικρότερο ρίσκο.

Είμαστε έτοιμοι;

Η απάντηση είναι "εν μέρει". Η Ελλάδα έχει κάνει σημαντικά βήματα, αλλά η πραγματική δοκιμασία δεν είναι η τεχνολογία — είναι η κουλτούρα.

Το cloud απαιτεί εμπιστοσύνη, διαφάνεια και συνεργασία: μεταξύ εταιρειών, παρόχων και δημόσιων φορέων. Όσο πιο γρήγορα αντιληφθούμε ότι η αξία δεν βρίσκεται στα servers, αλλά στη χρήση των δεδομένων για δημιουργία νέας γνώσης και αξίας, τόσο πιο κοντά θα βρεθούμε σε μια ώριμη, βιώσιμη ψηφιακή οικονομία.

*Ο Γιώργος Λουτριανάκης διευθύνει την PlusHorizon - www.plushorizon.com