Της Ξανθής Γούναρη
Στις φετινές "μαύρες" εκπτώσεις ποντάρουν οι έμποροι για να δουν επιτέλους μια "άσπρη μέρα". Ήδη αρκετές επιχειρήσεις, ηλεκτρονικά καταστήματα αλλά και marketplaces, ακολουθώντας το μοτίβο διεθνών εμπορικών κολοσσών, έχουν αρχίσει πολύ νωρίτερα τις καμπάνιες για την περίφημη Black Friday, που φέτος πέφτει στις 28 Νοεμβρίου.
Η εμπορική περίοδος που ξεκίνησε ως μία ημέρα προσφορών έχει εξελιχθεί πλέον σε "Black Month". Από την τρίτη κιόλας χρονιά εφαρμογής της στην Ελλάδα, το 2018, η Black Friday έγινε "Black Week" και τώρα τα Pre Black Friday Deals και οι "μαύρες" τιμές κατακλύζουν την αγορά σχεδόν ολόκληρο τον Νοέμβριο.
"Η Black Friday είναι ουσιαστικά ένα τριήμερο για τον εμπορικό κόσμο, που συνεχίζεται με τη Cyber Monday. Η προετοιμασία έχει ξεκινήσει εδώ και έξι μήνες και οι προσδοκίες είναι υψηλές, καθώς θέλουμε να καλύψουμε τους αναιμικούς τζίρους των τελευταίων μηνών", δηλώνει στο Capital ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ Σταύρος Καφούνης.
Όπως τονίζει, "ο πήχης μπαίνει φέτος ψηλότερα από πέρσι γιατί η εικόνα της αγοράς παραμένει δύσκολη. Δεν μπορούμε να κάνουμε ασφαλείς προβλέψεις, αλλά όλοι θέλουν να δουν καλύτερα νούμερα".
Οι μεσαίες και μικρές εμπορικές επιχειρήσεις είναι εκείνες που πλήττονται περισσότερο, αντιμετωπίζοντας παράλληλα και την πίεση των ασιατικών πλατφορμών, ο τζίρος των οποίων στην Ελλάδα φέτος είναι κατά περίπου 50% αυξημένος σε σχέση με πέρσι. Το 2024, οι Έλληνες καταναλωτές δαπάνησαν περίπου 600 εκατ. ευρώ σε αγορές από ασιατικά sites – κυρίως μικροδέματα κάτω των 150 ευρώ.
Η γενικότερη εικόνα του λιανεμπορίου εξηγεί γιατί οι έμποροι βλέπουν τη Black Friday ως "σανίδα σωτηρίας". Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025, οι πωλήσεις αυξήθηκαν μόλις 1,4%, ποσοστό χαμηλότερο από τον πληθωρισμό (2,5%), γεγονός που δείχνει ότι ο πραγματικός όγκος πωλήσεων μειώθηκε.
Σε απόλυτα μεγέθη, ο κύκλος εργασιών (χωρίς τρόφιμα, οχήματα και καύσιμα) έφτασε τα 12,46 δισ. ευρώ, έναντι 12,29 δισ. την αντίστοιχη περίοδο του 2024 — δηλαδή αύξηση μόλις 171 εκατ. ευρώ.
Δεν είναι λοιπόν τυχαίο ότι οι προσδοκίες για "μαύρα" πωλήσεις είναι μεγάλες, αφού μόνο τη Black Friday ο εκτιμώμενος τζίρος αγγίζει τα 300 εκατ. ευρώ, ενώ συνολικά το τετραήμερο υπολογίζεται ότι κινείται κοντά στο μισό δισ. ευρώ.
Οι μεγάλες αλυσίδες έχουν ήδη ενεργοποιήσει τα stress tests των ηλεκτρονικών τους συστημάτων, ενώ καλούν τους καταναλωτές να γραφτούν στα newsletters και να παρακολουθούν τα social media για να ενημερώνονται πρώτοι για τις "μεγαλύτερες εκπτώσεις της χρονιάς".
Ορισμένες επιχειρήσεις έχουν βάλει ήδη ρολόγια αντίστροφης μέτρησης, ενώ η ζήτηση φέτος αναμένεται να διαχυθεί σε περισσότερους κλάδους – όχι μόνο στα ηλεκτρονικά και ηλεκτρικά είδη, όπως παλαιότερα.
Οι εταιρείες με πολυκαναλική παρουσία (omnichannel) και εξελιγμένα ψηφιακά εργαλεία αποκτούν πλεονέκτημα. Ωστόσο, οι μικρομεσαίοι παίκτες ποντάρουν στη διαπροσωπική επαφή και την εμπιστοσύνη των πελατών. Παράλληλα, σημαντικό μερίδιο του τζίρου κερδίζουν πλέον και οι εταιρείες παροχής υπηρεσιών.
Από κινητά μέχρι... αυτοκίνητα
Ήδη η λίστα των προϊόντων με "μαύρες" εκπτώσεις περιλαμβάνει κινητά (καινούργια και μεταχειρισμένα), τηλεοράσεις, μεγάλες οικιακές συσκευές, gaming, αθλητικά ρούχα και παπούτσια, στρώματα, casual ένδυση, προϊόντα DIY, αρώματα, καλλυντικά, αεροπορικά εισιτήρια, βιβλία, παιχνίδια, χριστουγεννιάτικα στολίδια – ακόμη και αυτοκίνητα.
Σύμφωνα με στοιχεία του Skroutz, οι πιο δημοφιλείς κατηγορίες στην περσινή Black Friday ήταν τα κινητά τηλέφωνα, τα sneakers, οι τηλεοράσεις, τα smartwatches και οι φορητοί υπολογιστές, ενώ με βάση με το Bestprice.gr, το 2024 την πρωτιά κατέλαβαν οι φριτέζες αέρος, οι σκούπες-ρομπότ και τα στεγνωτήρια.
Η "Μαύρη Παρασκευή", μια ακόμη αμερικανική συνήθεια που απέκτησε μόνιμη θέση στην ελληνική εμπορική κουλτούρα, δεν περιορίζεται πια σε μία ημέρα. Οι προσφορές συνεχίζονται και το Σάββατο, ενώ την Κυριακή 30 Νοεμβρίου τα καταστήματα θα είναι ανοιχτά για το… Black Sunday.
Ακολουθεί η Cyber Monday (1/12), με τις μεγάλες εκπτώσεις στο ηλεκτρονικό εμπόριο, που ολοκληρώνει μια εβδομάδα έντονου καταναλωτικού πυρετού.
Όσο αυξάνεται η ένταση των εκπτώσεων, τόσο μεγαλώνει και η ανάγκη προσοχής από καταναλωτές και εμπόρους. Ειδικά οι έμποροι θα πρέπει να εφαρμόζουν με ευλάβεια τον Κώδικα Δεοντολογίας για τις προσφορές και εκπτώσεις έτσι ώστε να μη βρεθούν αντιμέτωποι με υψηλά πρόστιμα.
Ο Συνήγορος του Καταναλωτή και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Καταναλωτή Ελλάδας υπενθυμίζουν ότι οι προσφορές πρέπει να συνδυάζουν συμφέρον με ασφάλεια, δίνοντας συγκεκριμένες οδηγίες:
-Ελέγχουμε τη διαθεσιμότητα των προϊόντων και αποφεύγουμε αγορές με υπερβολικές καθυστερήσεις παράδοσης.
-Επιβεβαιώνουμε τις πραγματικές εκπτώσεις, χρησιμοποιώντας εργαλεία που δείχνουν την πορεία τιμών σε βάθος χρόνου.
-Προτιμούμε πληρωμές με αντικαταβολή ή ηλεκτρονικά μέσα που επιτρέπουν αμφισβήτηση συναλλαγής.
-Σε online αγορές, βεβαιωνόμαστε ότι ο πωλητής διαθέτει ΑΦΜ και στοιχεία στο ΓΕΜΗ.
-Υπολογίζουμε όλα τα πρόσθετα έξοδα (μεταφορικά, ασφάλιση, αντικαταβολή).
-Δηλώνουμε άμεσα φθορές κατά την παραλαβή και ενημερωνόμαστε για πολιτικές επιστροφών και υπαναχώρησης.
-Αντιμετωπίζουμε με επιφύλαξη τις υπερβολικά χαμηλές τιμές, ειδικά σε διαφημίσεις social media.
-Για αγορές από τρίτες χώρες, λαμβάνουμε υπόψη τα έξοδα εκτελωνισμού, που μπορεί να πολλαπλασιάσουν την τιμή.
