Τρίτη, 28-Οκτ-2025 20:50
Ολλανδία: Ο Βίλντερς στα αντιπολιτευτικά χαρακώματα
O Χερτ Βίλντερς ορκίζεται ότι δεν θα σταματήσει να αγωνίζεται μέχρι να κλείσει στην Ολλανδία και το τελευταίο κατάλυμα για τους αιτούντες άσυλο. Ο ακροδεξιός πολιτικός με... μεταναστευτικές ρίζες (από την Ινδονήσια μητέρα του) συνεχίζει να απασχολεί με τις δηλώσεις του ολόκληρη την Ευρώπη, καθώς οι Ολλανδοί ετοιμάζονται να ψηφίσουν την Τετάρτη για το νέο τους κοινοβούλιο. Ο λόγος που οι εκλογές αυτές προκαλούν ενδιαφέρον είναι ότι το αποτέλεσμά τους θα είναι και ένας απολογισμός για τις συνέπειες του εγχειρήματος του 2024, όταν τα κόμματα της Kεντροδεξιάς αποφάσισαν να συνεργασθούν με το "Κόμμα της Ελευθερίας" (PVV) του Βίλντερς, υπό την προϋπόθεση ότι αυτός δεν θα είναι πρωθυπουργός, αν και η επικράτησή του στις εκλογές του 2023 ήταν καθαρή.
Βεβαίως όταν μιλάμε για την Ολλανδία, "καθαρή νίκη" δεν σημαίνει τίποτα περισσότερο από ένα ποσοστό 23,5% και 37 έδρες σε σύνολο 150. Σε μια Βουλή με 15 κόμματα, λόγω απουσίας εκλογικού ορίου, αυτό σημαίνει πάντα αναζήτηση συμμάχων, δύο, τριών ή και περισσότερων καμιά φορά, κάτι που κάνει τη διαδικασία να τραβάει συνήθως σε μάκρος. Κάτι αντίστοιχο προβλέπεται και τώρα. Η διαφορά βρίσκεται στο γεγονός ότι αυτή τη φορά σχεδόν όλα τα κόμματα έχουν αποκλείσει εκ των προτέρων το ενδεχόμενο συνεργασίας με τον Βίλντερς, ο οποίος αποχώρησε από την κυβέρνηση διαφωνώντας με τις θέσεις των υπολοίπων για το μεταναστευτικό και προκαλώντας μια ακόμα πολιτική κρίση.
Με δεδομένη την "απομόνωσή" του από τους υπόλοιπους, ο Βίλντερς δεν αισθάνεται λοιπόν την ανάγκη να λειάνει τον λόγο του ελπίζοντας σε μελλοντικές συμμαχίες, όπως είχε κάνει το 2023. Ανεβάζει τους τόνους με το σύνθημα ότι η χώρα είναι πλέον "απολύτως γεμάτη". Το ερώτημα λοιπόν διαμορφώνεται ως εξής: Θα τιμωρήσουν οι ψηφοφόροι τις ακραίες ξενοφοβικές θέσεις ή θα δώσουν και πάλι μια σαφή πρωτιά στον Βίλντερς, επιβεβαιώνοντας την άποψη ότι η ακροδεξιά επιχειρηματολογία έχει γίνει πλέον κυρίαρχη τάση στην χώρα, επηρεάζοντας συχνά και τις θέσεις των άλλων κομμάτων.
Βασικοί αντίπαλοι του ακροδεξιού πολιτικού θα είναι ο Φρανς Τίμερμανς, πρώην Επίτροπος της ΕΕ και ηγέτης του σοσιαλδημοκρατικού Εργατικού Κόμματος, το οποίο κατεβαίνει και πάλι μαζί με τους Πράσινους-Αριστερά (PvdA & Groenlinks). Αυτό το σχήμα είχε πάρει τη δεύτερη θέση στις εκλογές του 2023 με ποσοστό 15,75% και 25 έδρες και ελπίζει να αυξήσει τώρα τις έδρες του, για να μπορέσει να διεκδικήσει την πρωθυπουργία.
Το σχέδιο μάλιστα προβλέπει τη συνένωση των συνιστωσών αυτών σε ένα ενιαίο κόμμα μέσα σε ένα συνέδριο το 2026 και το ερώτημα είναι αν αυτή η ιδέα μπορεί να λειτουργήσει πολλαπλασιαστικά ή αν αντιθέτως μπορεί τελικά να διώξει αριστερούς ψηφοφόρους που έχουν αρνητικές μνήμες από τους Σοσιαλιστές ή πιο κεντρώους που θα φοβηθούν μια μετακίνησh του νέου σχήματος προς τα αριστερότερα. Είναι το δεύτερο μεγαλύτερο ερώτημα αυτών των εκλογών. Πάντως, ο κεντροαριστερός αυτός συνασπισμός προσπάθησε να μετατοπίσει το κέντρο βάρους της συζήτησης σε κοινωνικά ζητήματα, όπως το τεράστιο πρόβλημα της στέγασης ή η άνοδος του κόστους ζωής, όχι πάντα με επιτυχία, αφού το μεταναστευτικό ρίχνει πάντα βαριά τη σκιά του, μετά και τη διάλυση της προηγούμενης κυβέρνησης του Ντιρκ Σουφ.
Ως πιθανός πρωθυπουργός συζητείται τελευταία και ο μετριοπαθής Χέντρικ Μπόντενμπαλ από το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα CDA, το οποίο δεν τα είχε πάει και τόσο καλά στις προηγούμενες εκλογές. Τότε είχε συγκεντρώσει 3,3% και μόλις 5 έδρες, αλλά τώρα οι δημοσκοπήσεις τού δίνουν περίπου πενταπλάσιες. Αν μπορέσει να ξεπεράσει τον Τίμερμανς, θα έχει περισσότερες πιθανότητες για να σχηματίσει κυβέρνηση, αφού ως κεντρώος θεωρείται ότι μπορεί να βρει ευκολότερα συμμάχους στον κεντρώο και φιλελεύθερο χώρο, όπου αρκετά μικρότερα κόμματα συναγωνίζονται μεταξύ τους.
Υπάρχει πάντα και το Λαϊκό Κόμμα Ελευθερίας και Δημοκρατίας (VVD), η πολιτική "πατρίδα" του πρώην πρωθυπουργού και σημερινού Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, που μπορεί να είχε υποστεί ήττα το 2023 πέφτοντας στην τρίτη θέση, αλλά ελπίζει πάντα να συγκεντρώσει γύρω στις 20 έδρες, για να μπορεί να είναι παρών στις διαπραγματεύσεις της επόμενης μέρας με σοβαρές διεκδικήσεις.
Η ελπίδα που κυριαρχεί στα σχόλια του ευρωπαϊκού Τύπου, αλλά και στις Βρυξέλλες, είναι να προκύψει μια κεντρώα πλειοψηφία, που θα αποφορτίσει λίγο το εξαιρετικά πολωμένο κλίμα και θα επιτρέψει να σχηματιστεί σχετικά σύντομα μια νέα κυβέρνηση, η οποία θα μπορέσει να αντέξει περισσότερο διάστημα από την προηγούμενη, για να μην ξαναμπει η χώρα σε προεκλογική περίοδο. Αλλά ακριβώς η ίδια ελπίδα κυριαρχούσε και πριν από δύο χρόνια. Το αποτέλεσμα είναι πλέον γνωστό.
Πηγή: Deutsche Welle