Οι μικροί των κατασκευών μεγαλώνουν

του Νίκου Ρουσάνογλου

Το δικό τους, μεγαλύτερο, μερίδιο της "πίτας" των έργων του κατασκευαστικού κλάδου διεκδικούν το τελευταίο διάστημα οι μικρότερες εταιρείες, προεξαρχουσών εκείνων που τοποθετούνται στη δεύτερη μεγαλύτερη τάξη του εργοληπτικού πτυχίου, την 6η τάξη, πίσω μόνο από τους "μεγάλους" του κλάδου, δηλαδή τους ομίλους ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Aktor, Άβαξ και METKA (όμιλος Metlen), που δραστηριοποιούνται ως μέλη της 7ης τάξης (ανώτατη) του εργοληπτικού πτυχίου. Μόνο αυτοί οι τέσσερις όμιλοι έχουν συγκεντρώσει ανεκτέλεστο υπόλοιπο ύψους άνω των 17 δισ. ευρώ, ποσό που συνιστά ιστορικό υψηλό. 

Αυτός είναι και ο λόγος που έχει ανοίξει για πρώτη φορά η συζήτηση για τη διεύρυνση της ανώτατης τάξης και με νέα μέλη, ώστε όχι μόνο να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός, αλλά και να καλυφθούν με αποτελεσματικότερο τρόπο οι σημαντικές ανάγκες που υπάρχουν για την ομαλή εκτέλεση των μεγάλων έργων υποδομής. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με φορείς της αγοράς, η προσθήκη και άλλων εταιρειών στην ανώτατη τάξη θα ενισχύσει τον ανταγωνισμό και θα μειώσει τον βαθμό εξάρτησης της υλοποίησης τού όλο και μεγαλύτερου προγράμματος μεγάλων δημοσίων έργων από έναν πολύ μικρό αριθμό εταιρειών. 

Σημαντική εξέλιξη κρίνεται και η κατάργηση του ορίου ανεκτέλεστου υπολοίπου, ως προϋπόθεση για τη διεκδίκηση έργων μεγαλύτερου προϋπολογισμού από μικρότερες εταιρείες. Συγκεκριμένα, στο τέλος του 2024 καταργήθηκε η διάταξη που περιόριζε τις εταιρείες της Στ’ Τάξης στη διεκδίκηση μεγαλύτερων συμβάσεων, μιας και δεν επιτρεπόταν να διαθέτουν ανεκτέλεστο υπόλοιπο μεγαλύτερο των 132 εκατ. ευρώ. Έτσι, οι εν λόγω εταιρείες δεν μπορούν να συγκεντρώσουν μεγαλύτερο όγκο έργων και επομένως δεν μπορούσαν να αναπτυχθούν περαιτέρω, ώστε να ενισχύσουν το μερίδιό τους στην αγορά, παρά μόνο αν διεκδικούσαν την άνοδό τους σε υψηλότερη εργοληπτική τάξη. 

Στην περίπτωση των εταιρειών Στ’ Τάξης, αυτό σήμαινε τη λήψη του πτυχίου της ανώτατης τάξης, κάτι που με τα σημερινά δεδομένα απαιτεί ίδια κεφάλαια 44 εκατ. ευρώ και πάγια 15 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων το 20% να αφορά σε μηχανικό εξοπλισμό. Επίσης, ο κύκλος εργασιών της τελευταίας τριετίας θα πρέπει, κατ’ ελάχιστον, να διαμορφώνεται σε 88 εκατ. ευρώ. Ασφαλώς, η διεύρυνση της ανώτατης τάξης με την προσθήκη μεγάλου αριθμού εταιρειών επιχειρήθηκε και στο παρελθόν, μέσω των "υποχρεωτικών" συγχωνεύσεων των τελών της δεκαετίας του 1990, εν όψει της ανάγκης υλοποίησης του τότε ογκώδους κατασκευαστικού προγράμματος των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Ωστόσο, οι εταιρείες εκείνες κατέρρευσαν λίγα χρόνια μετά, εν μέσω οικονομικών προβλημάτων, κακοδιαχείρισης και ασυμφωνίας μεταξύ των βασικών μετόχων, ενώ η οικονομική κρίση που ακολούθησε έβαλε οριστική "ταφόπλακα" σε όσες είχαν απομείνει. 

Σήμερα, η νέα περίοδος ανάπτυξης του κλάδου έχει επαναφέρει στην επικαιρότητα τη συμμετοχή και άλλων εταιρειών. Η πρώτη που φαίνεται πως θα αξιοποιήσει τη διαδικασία επανάκρισης των εργοληπτικών πτυχίων, που αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2025 (βάσει της καταληκτικής ημερομηνίας που έχει τεθεί), φαίνεται πως θα είναι η ΕΚΤΕΡ του κ. Αθ. Σίψα. Το 2024 ο κύκλος εργασιών αυξήθηκε κατά 9% σε 86,24 εκατ. ευρώ, ενώ τα λειτουργικά κέρδη EBITDA σημείωσαν αύξηση κατά 17,32% σε 14,18 εκατ. ευρώ. Τα καθαρά κέρδη μετά από φόρους ενισχύθηκαν επίσης κατά 14,9% σε 10,31 εκατ. ευρώ. Αντίστοιχα, κατά το φετινό πρώτο εξάμηνο, ο κύκλος εργασιών αυξήθηκε περαιτέρω κατά 18,1% σε 41,9 εκατ. ευρώ, ενώ τα λειτουργικά κέρδη υπερδιπλασιάστηκαν και ανήλθαν σε 7,1 εκατ. ευρώ από 2,8 εκατ. ευρώ, με ενισχυμένο περιθώριο σε 16,9% από 7,8% την ίδια περίοδο του 2024. Τα καθαρά κέρδη υποχώρησαν κατά 13,2% σε 4,5 εκατ. ευρώ, κυρίως επειδή τα περσινά κέρδη περιλάμβαναν έκτακτο, μη επαναλαμβανόμενο όφελος 4,3 εκατ. ευρώ από απόκτηση θυγατρικής. 

Σήμερα, το ανεκτέλεστο υπόλοιπο της ΕΚΤΕΡ προσεγγίζει τα 140 εκατ. ευρώ, με τις πιο πρόσφατες συμβάσεις να αφορούν το έργο της μετατροπής του πρώην Κεράνη στην οδό Πειραιώς σε συγκρότημα κατοικιών, ύψους 16,7 εκατ. ευρώ. Είχε προηγηθεί μία ακόμα σημαντική σύμβαση, ύψους 26,5 εκατ. ευρώ, για την κατασκευή του ξενοδοχειακού συγκροτήματος Infinity-Six Senses στην περιοχή της Ερμιόνης, που προωθεί ομάδα Ελλήνων και ξένων επενδυτών.

Σημαντική είναι και η ανάπτυξη της ΤΕΚΑΛ, η οποία πλέον επεκτείνεται από τα λιμενικά έργα, που ήταν η ειδίκευσή της και σε άλλες κατηγορίες έργων. Το 2024, ο κύκλος εργασιών της εταιρείας σημείωσε ελαφρά υποχώρηση σε 42,6 εκατ. ευρώ, από 54 εκατ. ευρώ το 2023, κυρίως λόγω της διακοπής των εργασιών στα έργα του λιμένος Πειραιώς και τα ξενοδοχεία των οδών Μάρνη και Ηπείρου, λόγω προσφυγών στο ΣτΕ. Φέτος όμως, τα εν λόγω έργα έχουν επανεκκινήσει και σε συνδυασμό με τα νέα έργα που έχει αναλάβει η εταιρεία αναμένεται σημαντική βελτίωση των οικονομικών μεγεθών. Είναι χαρακτηριστικό ότι η διοίκηση προβλέπει αύξηση του κύκλου εργασιών κατά 35%-40% κατά τη φετινή χρήση. Το 2024 τα καθαρά κέρδη της εταιρείας διαμορφώθηκαν σε 1,7 εκατ. ευρώ, από 1,17 εκατ. ευρώ.

Μεταξύ άλλων, η ΤΕΚΑΛ ανέλαβε το μεγάλο έργο κατασκευής του εμπορευματικού κέντρου στο Θριάσιο Ι, ύψους 201 εκατ. ευρώ. Το έργο περιλαμβάνει αποθήκες και υποστηρικτικά κτίρια συνολικής επιφάνειας 265.000 τετραγωνικών μέτρων, εντός οικοπέδου επιφάνειας 588 στρεμμάτων, ιδιοκτησίας ΓΑΙΑΟΣΕ. Σημαντική κρίνεται και η ανάληψη του πρώτου έργου στο Ελληνικό, καθώς η ΤΕΚΑΛ θα υλοποιήσει τις εργασίες της δεύτερης φάσης (αποπεράτωση των κατοικιών) στο συγκρότημα Cove Residences στον Άγιο Κοσμά, για λογαριασμό της Lamda Development. Το κόστος του έργου ανέρχεται σε 24 εκατ. ευρώ. 

Βελτίωση καταγράφουν και τα οικονομικά αποτελέσματα της Δομικής Κρήτης το φετινό πρώτο εξάμηνο, παρότι το μέγεθος της εταιρείας είναι μικρότερο του ανταγωνισμού. Κατά το φετινό πρώτο εξάμηνο τα έσοδα διαμορφώθηκαν σε 7,53 εκατ. ευρώ (-2,73%), ενώ τα καθαρά κέρδη διαμορφώθηκαν σε μόλις 0,18 εκατ. ευρώ, έναντι ζημίας 0,16 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο περσινό εξάμηνο. Το δε ανεκτέλεστο υπόλοιπο διαμορφώνεται σε 53,1 εκατ. ευρώ.