Στον Λάσλο Κρασναχορκάι απονεμήθηκε το Νόμπελ Λογοτεχνίας για το 2025, ο οποίος γίνεται ο δεύτερος Ούγγρος που κερδίζει το βραβείο μετά τον Ιμρέ Κέρτες το 2002,
Γεννημένος το 1954, ο συγγραφέας με πορεία που ξεκινά το 1985 με το "Τανγκό το Σατανά" απέκτησε αναγνωστικό κοινό αρχικά στην Γερμανία κατά τη δεκαετία του 1990 και ακολούθως άρχισε να αποκτά πιο διευρυμένο, κυρίως μετά το 2010 όταν τα έργα του ξεκίνησαν να μεταφράζονται και στις ΗΠΑ.
Όπως αναφέρει η Σουηδική Ακαδημία, η απονομή του Νόμπελ έγινε "για το συναρπαστικό και οραματικό του έργο του, το οποίο εν μέσω αποκαλυπτικών διαστάσεων τρόμου επιβεβαιώνει τη δύναμη της τέχνης".
Το πρώτο βιβλίο του που μεταφράστηκε στα ελληνικά ήταν το "Πόλεμος και πόλεμος" το 2015 (γραμμένο το 1999) και σύντομα απέκτησε αναγνωστικό κοινό στη χώρα μας, Το 2015 βραβεύτηκε επίσης με το διεθνές βραβείο Booker.
Χαρακτηριστικό της απαιτητικής γραφής του Κρασναχορκάι είναι οι εξαιρετικά μακροσκελείς προτάσεις, οι οποίες εκτείνονται συνήθως σε αρκετές σελίδες με δαιδαλώδη μορφή, η οποία συνδυάζει τη συνειδητή έλλογη πλευρά της ανθρώπινης αντίληψης με την παρορμητική φύση της νόησης.
Όπως το έθεσε κάποτε ο ίδιος άλλωστε, "οι τελείες δεν ανήκουν στα ανθρώπινα όντα - ανήκουν στον Θεό". Κάτι που σύμφωνα με τον μεταφραστή του, Τζορτζ Ζίρτες, καθίστατα "σε μία αφήγηση σαν αργή λάβα".
Έχοντας ζήσει τον υπαρκτό σοσιαλισμό και βιώσει την κατάρρευσή του, η λογοτεχνία του Κρασναχορκάι, τουλάχιστον πιο έντονα στα πρώτα του έργα, εστιάζει στα στοιχεία που λειτουργούν διαβρωτικά στον κοινωνικό ιστό, στην γενικότερη κατάρρευση των παραδοσιακών αξιών που χαρακτηρίζει την νεωτερικότητα και τελικά τη διαρκή αναζήτηση νοήματος.
Σύμφωνα με μέρος της κριτικής, ο Κρασναχορκάι παρουσιάζει στοιχεία που θυμίζουν Σάμουελ Μπέκετ και Φραντς Κάφκα. Ο ίδιος είχε αναφέρει, δε, τον Κάφκα και το "Κάστρο" του ως βασική επιρροή του.
Τα νεότερα έργα του, μετά το 2000, εμφορούνται επίσης από τις εντυπώσεις που αποκόμισε έχοντας ζήσει για μεγάλα διαστήματα σε διάφορα μέρη του πλανήτη μεταξύ τον οποίων η Ιαπωνία και η Κίνα όπου ήρθε σε επαφή με κουλτούρες πέραν της δυτικής. Επιπλέον, έχει περάσει χρόνο και στην Ελλάδα, στην οποία αναφέρεται σε ένα διήγημά του στη συλλογή "Η Σεϊόμπο πέρασε από εκεί κάτω" (μεταφράστηκε στα ελληνικά το 2019).
Ο Κρασναχορκάι παλιότερα είχε γίνει γνωστός από τη συνεργασία του με τον ομοεθνή του σκηνοθέτη Μπέλα Ταρ, ο οποίος έχει επίσης ένα διευρυμένο κοινό στους συνεφίλ κύκλους της χώρας μας.
Ο Ταρ μετέφερε στον κινηματογράφο τα δύο πρώτα βιβλία του Κρασναχορκάι, το "Τανγκό του Σατανά" σε ένα έργο συνολικής διάρκειας 7 ωρών και 20 λεπτών, και τη "Μελαγχολία της Αντίστασης" ως "Οι αρμονίες του Βερκμάιστερ". Ο συγγραφέας συνέχισε να γράφει τα σενάρια των ταινιών του στενού του φίλου Ταρ έως και το 2011, όταν με το "Άλογο του Τορίνο" ο σκηνοθέτης δήλωσε ότι αποσύρεται.
Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση της απονομής του βραβείου Νόμπελ, οι κριτές επαίνεσαν "την καλλιτεχνική του ματιά του Κρασναχορκάι που είναι εντελώς απαλλαγμένη από ψευδαισθήσεις και η οποία διαπερνά την ευθραυστότητα της κοινωνικής τάξης, συνδυάζοντας την ακλόνητη πίστη του στη δύναμη της τέχνης".
Η Αμερικανίδα συγγραφέας και κριτικός Σούζαν Σόνταγκ έχει περιγράψει τον Κρασναχορκάι ως τον "σύγχρονο δάσκαλο της Αποκάλυψης". Ο Ούγγρος είναι επίσης φίλος με τον Αμερικανό ποιητή και συγγραφέα Άλεν Γκίνσμπεργκ, στο διαμέρισμα του οποίου διέμενε τακτικά όταν επισκεπτόταν τη Νέα Υόρκη.
BREAKING NEWS
— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 9, 2025
The 2025 #NobelPrize in Literature is awarded to the Hungarian author László Krasznahorkai "for his compelling and visionary oeuvre that, in the midst of apocalyptic terror, reaffirms the power of art.” pic.twitter.com/vVaW1zkWPS
