Όλες οι αλλαγές που φέρνει το νέο εργασιακό - Με δικαίωμα άρνησης οι υπερωρίες στο 13ωρο

Του Κώστα Κατίκου  

Δικαίωμα άρνησης σε υπερωριακή εργασία και κατ΄επέκταση στη 13ωρη απασχόληση θα έχουν οι εργαζόμενοι σύμφωνα με τις νομοτεχνικές βελτιώσεις που περιλαμβάνει το νέο εργασιακό νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή. 

Η άρνηση του εργαζομένου να παράσχει την επιπλέον εργασία δεν συνιστά  λόγο καταγγελίας της σύμβασης εργασίας του, ούτε μπορεί να οδηγήσει σε οποιαδήποτε βλαπτική μεταβολή ή δυσμενή διάκριση σε βάρος του εργαζομένου από τον εργοδότη.

Η προσθήκη αυτή μπήκε στο άρθρο που προβλέπει τη 13ωρη απασχόληση με την αύξηση κατά μια ώρα της υπερωριακής απασχόλησης από 3 ώρες  που είναι τώρα σε 4 ώρες ημερησίως. Το δικαίωμα του  "βέτο" από την πλευρά των εργαζομένων  σε 13ωρη απασχόληση προτάθηκε από κοινωνικούς εταίρους και έγινε δεκτό από το υπουργείο Εργασίας. Σημειώνεται ότι η εφαρμογή του 13ωρου, δεν μπορεί να ξεπερνά τις 37 μέρες το χρόνο, ενώ δεν αλλάζει τίποτε ούτε στο όριο του εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας που παραμένει στις 48 ώρες, ούτε στο σύνολο των ετήσιων ωρών υπερωριακής απασχόλησης που μένουν στις 150. 

Οι βασικές διατάξεις του νομοσχεδίου προβλέπουν τα εξής:

*Καταργείται η υποχρέωση γνωστοποίησης στην Επιθεώρηση Εργασίας των έγγραφων συμβάσεων μερικής ή εκ περιτροπής απασχόλησης. 

*Θεσπίζεται η παροχή υπερωρίας με προσαύξηση 40%  στην εκ περιτροπής απασχόληση. 

*Δίνεται η δυνατότητα κατανομής των ετήσιων επιτρεπόμενων ωρών υπερωρίας από 3 ώρες που ίσχυε σε έως και 4 ώρες ημερησίως, χωρίς να μεταβάλλεται το ετήσιο όριο υπερωριών των 150 ωρών. Το ανώτατο ημερήσιας απασχόλησης μπορεί να φτάνει στις 13 ώρες σε ένα εργοδότη (όπως ισχύει σε δύο), υπό την προϋπόθεση ότι τηρείται η 11ωρη ανάπαυση του εργαζόμενου. Ο εβδομαδιαίος χρόνος απασχόλησης παραμένει κατ΄ανώτατο όριο στις 48 ώρες.   

*Θεωρείται  άκυρη, η καταγγελία της σύμβασης εργασίας από τον εργοδότη, σε περίπτωση άρνησης του εργαζομένου για παροχή υπερωριακής εργασίας.

*Προσδιορίζονται ως μονομερής βλαπτική μεταβολή των όρων της σύμβασης εργασίας του εργαζομένου, η αδικαιολόγητη μείωση από πλευράς εργοδότη, των πάσης φύσεως αποδοχών του εργαζομένου, εξαιτίας της ένταξης του εργοδότη στο σύστημα της ψηφιακής κάρτας εργασίας ή της εφαρμογής του εν λόγω συστήματος. 

*Ρυθμίζονται θέματα σχετικά με την κατάτμηση του χρόνου αδείας. Η άδεια λαμβάνεται, καταρχήν, αδιαίρετη σε συνεχείς ημέρες. Ο εργαζόμενος δύναται, κατ΄ εξαίρεση, να λαμβάνει μέρος της αδείας του, σύμφωνα με τις προσωπικές του ανάγκες, κατόπιν έγγραφου αιτήματός του και αποδοχής από τον εργοδότη. Υποχρεωτικά ένα τουλάχιστον μέρος της αδείας περιλαμβάνει τουλάχιστον 6 εργάσιμες ημέρες επί εξαήμερης εβδομαδιαίας εργασίας και 5 εργάσιμες ημέρες επί πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας ή, προκειμένου περί ανηλίκων, 12 εργάσιμες ημέρες.

*Επανακαθορίζονται η διαδικασία αναγγελίας οικειοθελούς αποχώρησης του εργαζομένου, καθώς το χρονικό διάστημα απουσίας του, μετά το οποίο τεκμαίρεται η καταγγελία της σύμβασης εργασίας εκ μέρους του μειώνεται σε 5 από 10 ημέρες που είναι τώρα. 

* Καταργείται η υποχρέωση του εργοδότη για τήρηση στον χώρο εργασίας των έντυπων ατομικών όρων εργασίας του προσωπικού, του βιβλίου αδειών και των εκκαθαριστικών σημειωμάτων αποδοχών του προσωπικού και κατά συνέπεια η μη τήρηση των ανωτέρω εντύπων παύει να συνιστά παράβαση της εργατικής νομοθεσίας, η οποία επισύρει διοικητικές κυρώσεις. 

*Απαλείφεται η περίπτωση της μη ανάρτησης του πίνακα προσωπικού και προγράμματος ωρών εργασίας, από τις ευθέως αποδεικνυόμενες παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας, 

Δωρεάν ένσημα για σύνταξη

Στο νομοσχέδιο προβλέπεται η καταβολή εισφορών για μακροχρόνια ανέργους που θέλουν ως 5 χρόνια για να θεμελιώσουν δικαίωμα συνταξιοδότησης. 

Σύμφωνα με τη διάταξη, άνεργοι επί 12 τουλάχιστον συνεχείς μήνες, στους οποίους υπολείπονται μέχρι 5 έτη για τη θεμελίωση δικαιώματος πλήρους σύνταξης από τον κλάδο σύνταξης του Ε.Φ.Κ.Α. δικαιούνται να ζητήσουν την προαιρετική συνέχιση της ασφάλισής τους μέχρι τη συμπλήρωση του ελάχιστου αριθμού ημερών ασφάλισης (4.500 ημερών) για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού τους δικαιώματος με πλήρη κάλυψη της σχετικής δαπάνης από τη Δ.ΥΠ.Α. Δικαιούχοι είναι οι ασφαλισμένοι στον Ε.Φ.Κ.Α. και στα ταμεία επικουρικής ασφάλισης που ασφαλίζουν μισθωτούς, ανεξάρτητα από το χρόνο εισόδου στην ασφάλιση και από το χρόνο διακοπής της υποχρεωτικής ασφάλισής τους, εφόσον έχουν εγγραφεί ως άνεργοι στη Δ.ΥΠ.Α. για χρονικό διάστημα άνω των 12 συνεχών μηνών πριν από την υποβολή της αίτησης. Οι ασφαλισμένοι που ανήκουν στις κατηγορίες των βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων μπορούν κατ' εξαίρεση να υπαχθούν στο ίδιο μέτρο και να συνεχίσουν προαιρετικά την ασφάλισή τους με κάλυψη των αναλογουσών εισφορών τους επίσης από πόρους της Δ.ΥΠ.Α.. Ο χρόνος της προαιρετικής ασφάλισης στην περίπτωση αυτή όμως δεν αναγνωρίζεται ως διανυθείς στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα.