Η ελληνική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας έχει προχωρήσει τα τελευταία χρόνια σε σημαντικές αλλαγές. Οι καταναλωτές απέκτησαν περισσότερες επιλογές και η εξυπηρέτηση εκσυγχρονίζεται με ψηφιακά εργαλεία. Ωστόσο, ένα πρόβλημα που παραμένει άλυτο είναι η αδυναμία ενίσχυσης του θεσμικού πλαισίου για την αποτελεσματική διαχείριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών, ιδίως στις περιπτώσεις όπου καταναλωτές αλλάζουν προμηθευτή αφήνοντας πίσω ανεξόφλητους λογαριασμούς.
Σύμφωνα με την ετήσια αναφορά της ΡΑΑΕΥ, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές ανήλθαν το 2024 στα 3,4 δισ. ευρώ, αύξηση 40% σε σχέση με το προηγούμενο έτος και η μεγαλύτερη της τελευταίας δεκαετίας. Από αυτά, τα 1,6 δισ. ευρώ προέρχονταν από καταναλωτές που είχαν ήδη μετακινηθεί σε νέο προμηθευτή χωρίς να εξοφλήσουν τα προηγούμενα χρέη τους. Το φαινόμενο αυτό δεν είναι μια απλή λογιστική δυσλειτουργία, αλλά δημιουργεί ένα φαύλο κύκλο: οι ασυνεπείς καταναλωτές μένουν ανεξέλεγκτοι και το κόστος που επωμίζονται οι προμηθευτές και, άμεσα ή έμμεσα, οι συνεπείς πελάτες, συνεχώς διογκώνεται χωρίς να υπάρχουν τα εχέγγυα για την αποτελεσματική διαχείριση του.
Η αδυναμία αντιμετώπισης του προβλήματος υπονομεύει την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς και δημιουργεί συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού. Οι προμηθευτές έχουν σήμερα περιορισμένα εργαλεία: η δικαστική οδός είναι χρονοβόρα, δαπανηρή και συχνά δυσανάλογη σε σχέση με το ύψος των οφειλών. Χωρίς το κατάλληλο πλαίσιο και αποτελεσματικά εργαλεία αντιμετώπισης, το βάρος της ασυνέπειας μεταφέρεται στους συνεπείς καταναλωτές, αυτούς που εξοφλούν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που απολαμβάνουν.
Η ίδια η ΡΑΑΕΥ αναγνώρισε το 2024 την εκρηκτική αύξηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών. Παράλληλα, από το 2020, μετά την απόφαση του ΣτΕ (1888/2020), δεν υπάρχει θεσμική πρόβλεψη που να επιτρέπει στον προμηθευτή να ζητήσει την απενεργοποίηση μετρητή για πελάτες που αφήνουν χρέη και αλλάζουν σε νέο προμηθευτή. Το ρυθμιστικό κενό ενισχύεται και από την αδράνεια του ΔΕΔΔΗΕ, καθώς υπάρχουν περιπτώσεις κατά τις οποίες εντολές διακοπής μένουν ανεκτέλεστες για έως και 24 μήνες, με αποτέλεσμα να συνεχίζεται η κατανάλωση και η οικονομική επιβάρυνση των εταιρειών προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας.
Η δυνατότητα αλλαγής προμηθευτή είναι θεμελιώδες δικαίωμα του ενωσιακού και εθνικού δικαίου και πυρήνας της φιλοσοφίας στην απελευθερωμένη αγορά. Όμως, για να λειτουργήσει δίκαια, χρειάζεται συνοδευτικούς κανόνες που διασφαλίζουν ότι η ασυνέπεια ελέγχεται και περιορίζεται, αν όχι εξαλείφεται.
Στο πλαίσιο αυτό, καθίσταται αναγκαία η άμεση τροποποίηση των άρθρων 39 και 42 του Κώδικα Προμήθειας, ώστε να αποκατασταθεί η δυνατότητα διακοπής παροχής σε περιπτώσεις σοβαρών ανεξόφλητων οφειλών, με πλήρη σεβασμό στις αρχές της αναλογικότητας και της έννομης τάξης. Οι αλλαγές θα πρέπει να περιλαμβάνουν:
Τυποποιημένες διαδικασίες διακανονισμών πριν από οποιοδήποτε μέτρο πίεσης.
Καθορισμό κατώτατων ορίων οφειλής και εύλογου χρονικού πλαισίου για την εξάσκηση του δικαιώματος απενεργοποίησης μετρητή μόνο υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Εντοπισμό και αντιμετώπιση στρατηγικής ασυνέπειας χωρίς να τίθεται εν γένει σε κίνδυνο η ελευθερία επιλογής προμηθευτή.
Τήρηση των υποχρεώσεων του Διαχειριστή σύμφωνα με τους χρονισμούς που προβλέπονται στο ρυθμιστικό πλαίσιο.
Η ασυνέπεια στις πληρωμές δεν μπορεί να συνεχίσει να παραμένει χωρίς συνέπειες και, ως εκ τούτου, να διογκώνεται. Δεν είναι μόνο θέμα εμπορικής πολιτικής, αλλά δικαιοσύνης, ισονομίας και προστασίας του δημοσίου συμφέροντος. Η θεσμική θωράκιση απέναντι στις ληξιπρόθεσμες οφειλές είναι αναγκαία για να διασφαλιστεί η σταθερότητα, η διαφάνεια και η προβλεψιμότητα στην αγορά ενέργειας.
Η Πολιτεία οφείλει να προχωρήσει άμεσα σε ρυθμίσεις που θα αποκαθιστούν την ισορροπία. Γιατί όσο η ασυνέπεια δεν έχει συνέπειες, η συνέπεια θα συνεχίσει να πληρώνει το τίμημα.
Οι αποταμιευτήρες δεν έχουν γεμίσει εντελώς και ο Τραμπ απειλεί με δασμούς όσους προμηθεύονται ενέργεια από τη Ρωσία.
Οι δασμοί είχαν επιβληθεί το 2018 ως αντίποινα για τους δασμούς που είχε επιβάλει ο Τραμπ.
Το top-10 των ξένων αγορών που αφήνουν τα περισσότερα έσοδα και καταγράφουν τις υψηλότερες αφίξεις και διανυκτερεύσεις.
Μικρότερες πληθωριστικές πιέσεις και σταθερότητα έναντι ανόδου αμοιβών δείχνουν τα στοιχεία της ΕΚΤ.
Καλύτερη σήμερα η κατάσταση σε Χίθροου, Βερολίνο, επιμένουν οι καθυστερήσεις στις Βρυξέλλες.
Οι πρώτες αντιδράσεις μετά την πέμπτη αλλαγή πρωθυπουργού σε δύο χρόνια δεν ήταν ιδανικές.
Τα σενάρια για Ρώσους και Αμερικανούς χάκερ.
Ανάπτυξη λίγο πάνω από 2% βλέπει για την Ελλάδα για το διάστημα 2025 - 2027 ο διοκητής της ΤτΕ.
"Η ΕΚΤ πρέπει να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός και η ανάπτυξη δεν θα απογοητεύσουν", είπε.
Εξαίρει την πολιτική σταθερότητα και τη βελτίωση των δημόσιων οικονομικών που πέτυχε η κυβέρνηση Μελόνι.
"Το δολάριο αποδυναμώνεται, παρά την ισχυρότερη ανάπτυξη των ΗΠΑ".
