Καίριο πλήγμα για την τραυματισμένη Ε.Ε. η νέα κρίση στη Γαλλία

του Τάσου Δασόπουλου

Την εξέλιξη άλλης μιας πολιτικοοικονομικής κρίσης στη Γαλλία, τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ε.Ε., θα περιμένουμε το επόμενο σαββατοκύριακο, με την κυβέρνηση Μπαϊρού να κινδυνεύει να χάσει τη δεδηλωμένη στη Βουλή του Παρισιού, βάζοντας τη χώρα σε νέα περιπέτεια.

Η Αθήνα εκτός από τις ελαφρύνσεις στη ΔΕΘ θα παρακολουθεί και τις εξελίξεις στη Γαλλία. Τούτο δε, από τη στιγμή που κάποιοι σύμβουλοι του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν αφήνουν να εννοηθεί ότι αν δεν βρεθεί λύση, τότε είναι πιθανό να ζητηθεί ακόμη και βοήθεια από το ΔΝΤ. Σε κάθε περίπτωση γεγονός είναι ότι η γαλλική οικονομία πάσχει από υψηλό έλλειμμα, που θα φτάσει το 6% του ΑΕΠ και υψηλό χρέος, το οποίο αναμένεται φέτος να φτάσει το 118,5% του ΑΕΠ.

Το ελληνικό ενδιαφέρον δεν αφορά μόνο παρόμοιες εμπειρίες που ζήσαμε ως χώρα πριν από την κρίση του 2010 ως μέλος των γνωστών PIGS, αλλά το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αφού τα μεγέθη είναι πολύ μεγάλα. Τούτο μετά τη λεόντειο (υπέρ των ΗΠΑ) συμφωνία που έγινε για τους δασμούς και την αδυναμία της Γερμανίας να ανακάμψει ύστερα από μια διετή ύφεση της οικονομίας της. Η ανυπαρξία του γαλλογερμανικού άξονα συνιστά ενός είδους ακυβερνησία για την Ευρώπη σε μια κρίσιμη χρονική στιγμή. Αν η Γαλλία αποτύχει για τέταρτη φορά να βάλει την οικονομία της σε ορθή τροχιά με την κυβέρνηση τεχνοκρατών που φαίνεται ότι προετοιμάζει ο πρόεδρος Μακρόν, τα πράγματα γίνονται πολύ δύσκολα. 

Η Ευρώπη θα βρεθεί να παρακολουθεί από μακριά την εξέλιξη στην προσπάθεια ειρήνευσης στην Ουκρανία, με βασικό διαπραγματευτή εκ μέρους της Δύσης τις ΗΠΑ, και ειδικότερα τον πρόεδρο Τραμπ, ο οποίος έχει δική του ατζέντα και για το θέμα της Ουκρανίας. Αυτό άλλωστε αποδεικνύει το γεγονός ότι διαπραγματεύεται, με πολλή κατανόηση, κυρίως με τον επιτιθέμενο, δηλαδή τη Ρωσία, και λιγότερο με την Ουκρανία και την Ευρώπη. Τούτο, ενώ η Ευρώπη λόγω των κυρώσεων που επέβαλε στη Ρωσία, βιώνει ήδη μια τριετή αναπτυξιακή στασιμότητα, η οποία έχει πλέον αρχίσει να επηρεάζει και την Ελλάδα, μέσω της μείωσης των εξαγωγών και της επιβράδυνσης της τουριστικής κίνησης.

Οι διαπραγματεύσεις για τον κοινοτικό Προϋπολογισμό 

Η νέα κρίση στη Γαλλία βρίσκει την Ε.Ε. σε ένα σταυροδρόμι επιλογών που θα πρέπει να κάνει για το μέλλον της. Η ώθηση που δόθηκε στον επανεξοπλισμό της Ευρώπης χρειάζεται εκτός από τη Γερμανία, η οποία έχει εμπλακεί με 500 δισ. επενδύσεις, και τη Γαλλία.

Επίσης, η Ε.Ε. βρίσκεται στην αρχή της συζήτησης για την επόμενη προγραμματική περίοδο (2028 -2035), με την έμφαση να δίνεται πλέον σε αμυντικές δαπάνες, ψηφιακή μετάβαση και περιορισμό της πολιτικής συνοχής, η οποία ενδιαφέρει τη Γαλλία και πολύ περισσότερο την Ελλάδα. Επιπλέον, η νέα κοινή αγροτική πολιτική συνιστά ένα άλλο πακέτο θεμάτων που αφορά εκτός από τη Γαλλία και την Ελλάδα.

Στο μεταξύ, βέβαια, υπάρχει και το κεντρικό πρόβλημα της ανάκτησης της ανταγωνιστικότητας, το οποίο επεσήμανε η έκθεση Ντράγκι, η οποία σύστηνε αύξηση επενδύσεων κατά 800 δισ. ευρώ κάθε χρόνο, αλλά και εταιρικούς μετασχηματισμούς σε κρίσιμους κλάδους της οικονομίας, όπως είναι οι τηλεπικοινωνίες και η ενέργεια (δίκτυα ηλεκτρισμού, φυσικού αερίου και πετρελαίου). Προς το παρόν, με τη συμφωνία για τους δασμούς των ΗΠΑ προς την Ε.Ε. ο πρόεδρος Τραμπ προειδοποιεί την Ευρώπη για δασμούς που θα αυξηθούν στο 35%, αν δεν υλοποιηθούν άμεσα επενδύσεις ύψους 600 δισ. ευρώ προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπως προέβλεπε η εν λόγω συμφωνία.

Η απειλή νέας κρίσης χρέους 

Το ενδεχόμενο που όλοι απεύχονται είναι η Γαλλία του σήμερα να ακολουθήσει την πορεία της Ελλάδας του 2010. Δηλαδή, να μην βρει την κατάλληλη κυβέρνηση που θα κάνει τις περικοπές ύψους 44 δισ. ευρώ που απαιτούνται για να διορθωθεί το πρόβλημα του ελλείμματος με τη μέγιστη δυνατή συναίνεση και να καταρρεύσει. Βεβαίως, εδώ τα μεγέθη είναι πολύ μεγαλύτερα και το πρόγραμμα διάσωσης της Γαλλίας θα είναι πολύ δύσκολο να το διεκπεραιώσει και το ΔΝΤ, αλλά και οι φορείς (π.χ. ο ESM) οι οποίοι συστάθηκαν για τον λόγο αυτό από το 2011.

Μια αποτυχία της Γαλλίας θα δημιουργήσει συστημικό πρόβλημα όχι μόνο στην ίδια τη χώρα, αλλά και στο ευρώ και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει από τώρα πώς θα εξελιχθεί, αφού ούτε και η γειτονική Ιταλία βρίσκεται εκτός της "κόκκινης ζώνης" όσον αφορά το έλλειμμα και το χρέος.