Της Ελευθερίας Κούρταλη
Η νέα πολιτική κρίση στη Γαλλία αποτελεί υπενθύμιση για τους επενδυτές για το πόσο εύθραυστη και επικίνδυνη παραμένει η δημοσιονομική κατάσταση σε πολλές οικονομίες της Ευρωζώνης, όπως προειδοποιούν οι αναλυτές, με τους "τιμωρούς" (vigilantes) της αγοράς ομολόγων να είναι και πάλι έτοιμοι να "επιτεθούν". Η ψήφος εμπιστοσύνης της 8ης Σεπτεμβρίου θεωρείται κομβικό σημείο για τη σταθερότητα όχι μόνο της Γαλλίας αλλά και ολόκληρης της Ευρώπης, όπως επισημαίνουν. Το ότι η Γαλλία, μία από τις δυνάμεις της Ευρωζώνης, θα "χάσει" τρεις πρωθυπουργούς μέσα σε λιγότερο από δύο χρόνια, αυτό σημαίνει πολλά για την κατάσταση μεγάλης αστάθειας που κυριαρχεί χρόνια στη χώρα. Κατά τους επενδυτικούς οίκους αλλά και τους οίκους αξιολόγησης, η κατάρρευση της κυβέρνησης Μπαϊρού είναι βέβαιη και αυτό θα πυροδοτήσει κύμα υποβαθμίσεων της πιστοληπτικής ικανότητας της Γαλλίας, τη στιγμή που τα δημοσιονομικά της προβλήματα είναι δύσκολο να επιλυθούν.
Στην καρδιά της κρίσης βρίσκεται ο προϋπολογισμός του 2026. Αιφνιδιάζοντας της αγορές, ο Γάλλος πρωθυπουργός ζήτησε απροσδόκητα ψήφο εμπιστοσύνης στις 8 Σεπτεμβρίου. Η πλειοψηφία των κομμάτων της αντιπολίτευσης στο Κοινοβούλιο ανακοίνωσε ότι θα ψηφίσει κατά της κυβέρνησης, γεγονός που υποδηλώνει ότι το πιο πιθανό αποτέλεσμα είναι η κυβέρνηση να χάσει την ψήφο εμπιστοσύνης και να αναγκαστεί να παραιτηθεί. Οι αγορές, κατά συνέπεια, δίνουν περισσότερες από 80% πιθανότητες ο πρωθυπουργός Μπαϊρού να αποχωρήσει από το αξίωμα μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου. Και αυτό θα άφηνε τον Πρόεδρο Μακρόν με το καθήκον να σχηματίσει νέα κυβέρνηση είτε με την τρέχουσα βουλή είτε με την προκήρυξη νέων εκλογών.
Ο Μπαϊρού θέλει με αυτή την κίνηση εξαιρετικά υψηλού ρίσκου να εξασφαλίσει υποστήριξη για τις προτεινόμενες περικοπές δαπανών στον προϋπολογισμό του 2026, προλαβαίνοντας την αντιπολίτευση η οποία και θα κατέθετε πρόταση μομφής για τον προϋπολογισμό. Ειδικότερα, προσπαθώντας να περιορίσει το έλλειμμα που εκτινάχθηκε στο 5,8% του ΑΕΠ πέρυσι, ο Μπαϊρού παρουσίασε σχέδιο για αύξηση φόρων και περικοπές δαπανών ύψους 43,8 δισ. ευρώ έως το 2026, το οποίο περιλαμβάνει πάγωμα αυξήσεων σε συντάξεις και κοινωνικές παροχές για ένα έτος, επιβολή "συνεισφοράς αλληλεγγύης" στους πλούσιους και την κατάργηση δύο εθνικών αργιών.
Η ψήφος εμπιστοσύνης θα διεξαχθεί δύο μέρες πριν τις 10 Σεπτεμβρίου όταν και έχει σχεδιαστεί να ξεκινήσει μια τεράστια κινητοποίηση ολικού αποκλεισμού της χώρας, η οποία και ξεκίνησε ως αντίδραση στις ανακοινώσεις για μέτρα λιτότητας.
Όπως επισημαίνουν οι αναλυτές, για την Ευρώπη, το γαλλικό δράμα αποτελεί υπενθύμιση της ευθραυστότητας σχετικά με τη δημοσιονομική πειθαρχία. Εάν η Γαλλία δυσκολευτεί, η ΕΕ στο σύνολό της αντιμετωπίζει νέα ερωτήματα σχετικά με τη δημοσιονομική αλληλεγγύη και την ανθεκτικότητα του κοινού νομίσματός της. Αυτός ο κίνδυνος προκαλεί επομένως ανησυχία και επαναφέρει την κρίση χρέους στο προσκήνιο, τη στιγμή που αρκετές χώρες βρίσκονται σε δύσκολη θέση, με τις Ηνωμένες Πολιτείες να πρωτοστατούν.
ING: Όταν η πολιτική χτυπά την οικονομία
Όπως σημειώνει η ING, η πιθανή πτώση της κυβέρνησης θα επιβαρύνει σοβαρά τη γαλλική οικονομία. Με αναμενόμενη αύξηση του ΑΕΠ μόνο κατά 0,8% φέτος, η οικονομία ήταν ήδη αδύναμη και η πολιτική κρίση προσθέτει ένα νέο επίπεδο αβεβαιότητας. Η σύνταξη και η ψήφιση ενός προϋπολογισμού για το 2026 θα γίνει ακόμη πιο δύσκολη, καθυστερώντας τη δημοσιονομική εξυγίανση και ενδεχομένως επιδεινώνοντας την πορεία του χρέους της Γαλλίας. Όσο περισσότερο αναβάλλονται οι μεταρρυθμίσεις, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η τελική προσαρμογή.
Εν ολίγοις, η πολιτική αστάθεια της Γαλλίας καθίσταται βάρος για την οικονομία. Οι επενδυτές θα παρακολουθούν στενά — όχι μόνο τι θα συμβεί στις 8 Σεπτεμβρίου, αλλά και τι θα ακολουθήσει, τονίζει η ING.
Goldman Sachs: Η νέα κρίση στη Γαλλία υπενθυμίζει στους επενδυτές πόσο ευάλωτη παραμένει η Ευρωζώνη
Σύμφωνα με την Goldman Sachs, αυτό σαφώς προσθέτει μεγαλύτερο πολιτικό και οικονομικό κίνδυνο καθώς και σημαντική αβεβαιότητα στα περιουσιακά στοιχεία που σχετίζονται με τη Γαλλία, και αυτή την εβδομάδα έχουν ήδη δει απότομες κινήσεις. Υπενθυμίζει, όπως τονίζει, επίσης στους επενδυτές το πόσο ευάλωτη είναι η Γαλλία αλλά και η Ευρώπη ευρύτερα, δεδομένης της εύθραυστης δημοσιονομικής κατάστασης ορισμένων οικονομιών.
Κατά την αμερικάνικη τράπεζα, σε περίπτωση κατάρρευσης της κυβέρνησης, ο Πρόεδρος Μακρόν θα είχε την επιλογή μεταξύ του διορισμού νέας κυβέρνησης υπό το τρέχον Κοινοβούλιο ή της προκήρυξης νέων βουλευτικών εκλογών. Αλλά η επιλογή δεν είναι προφανής, επειδή το τρέχον Κοινοβούλιο προσφέρει περιορισμένες επιλογές διακυβέρνησης και οι δημοσκοπήσεις δεν έχουν αλλάξει πολύ από τις εκλογές του περασμένου έτους.
Η πιθανή κατάρρευση της κυβέρνησης υπογραμμίζει ότι η στοχευμένη μείωση του ελλείμματος (από 5,4% του ΑΕΠ φέτος σε 4,6% το επόμενο έτος) φαίνεται υπερβολικά φιλόδοξη. Εάν ο Μακρόν διορίσει νέα κυβέρνηση υπό το τρέχον Κοινοβούλιο, τα πολιτικά κόμματα θα μπορούσαν να έχουν ακόμα χρόνο να ψηφίσουν έναν προϋπολογισμό πριν από το τέλος του έτους. Αλλά η αρχική πρόταση προϋπολογισμού πιθανότατα θα είναι λιγότερο φιλόδοξη και θα απαιτεί ακόμη παραχωρήσεις κατά τις κοινοβουλευτικές συζητήσεις. Σε αυτή την περίπτωση, η Goldman αναμένει ότι το έλλειμμα θα κινηθεί στο 5,2% του ΑΕΠ το επόμενο έτος.
Εάν ο Μακρόν προκηρύξει νέες βουλευτικές εκλογές, το περιεχόμενο του προϋπολογισμού θα εξαρτηθεί από τη σύνθεση του νέου Κοινοβουλίου, επισημαίνει η Goldman. Δεδομένου ότι οι τρέχουσες δημοσκοπήσεις εξακολουθούν να υποδεικνύουν πολιτικό αδιέξοδο, το πιθανότερο δημοσιονομικό αποτέλεσμα μπορεί να μην διαφέρει πολύ από αυτό υπό το τρέχον Κοινοβούλιο. Ωστόσο, το εύρος των πιθανών δημοσιονομικών αποτελεσμάτων θα διευρυνθεί και ενδέχεται να επανεμφανιστούν ανησυχίες σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού. Σε αυτή την περίπτωση, η Goldman αναμένει ελαφρώς μεγαλύτερο έλλειμμα φέτος και του χρόνου, σε σύγκριση τη νέα βασική της πρόβλεψη του 5,4% το 2025 και του 5,2% το 2026.
Ένα υψηλότερο έλλειμμα θα συνεπαγόταν περαιτέρω αύξηση του δείκτη χρέους προς ΑΕΠ και θα έθετε εκ νέου στο επίκεντρο τις πιθανές προσαρμογές της πιστοληπτικής αξιολόγησης. Όσον αφορά την ανάπτυξη, μια μικρότερη μείωση του ελλείμματος το επόμενο έτος θα συνεπαγόταν μικρότερο δημοσιονομικό αντίκτυπο και θα ήταν θετική για την ανάπτυξη, εφόσον όλα τα άλλα παραμείνουν ίδια. Ωστόσο, η αυστηροποίηση των χρηματοοικονομικών συνθηκών και η αύξηση της πολιτικής αβεβαιότητας πιθανότατα θα ήταν αρνητικές για την ανάπτυξη, τονίζει η Goldman. Συνολικά, εκτιμά πως η ανάπτυξη πιθανότατα θα συνεχίσει να κινείται κάτω από την τάση (την οποία εκτιμά στο 1% στη Γαλλία). Επομένως, αφήνει την πρόβλεψή της για ανάπτυξη στο 0,6% το 2025 και στο 0,9% το 2026.
Προειδοποιήσεις για υποβάθμιση της Γαλλίας από τον Σεπτέμβριο
Τον Σεπτέμβριο ξεκινά κύμα αξιολογήσεων της Γαλλίας από τους οίκους με την Fitch στις 12 Σεπτεμβρίου, την DBRS στις 19 Σεπτεμβρίου και την Scope Ratings να ακολουθεί στις 26 Σεπτεμβρίου, ενώ στις 24 Οκτωβρίου έρχεται η σειρά την Moody’s και στις 28 Νοεμβρίου αυτή της S&P,
Όπως σημειώνει η Societe Generale, το βασικό της σενάριο είναι η υποβάθμιση της Γαλλίας από την Fitch τον Σεπτέμβριο, κίνδυνο αρνητικών προοπτικών από την Moody's και καμία αλλαγή από την S&P τον Νοέμβριο. Η Fitch υποβάθμισε τελευταία φορά τη Γαλλία τον Απρίλιο του 2023 - πολύ πριν από τα απογοητευτικά στοιχεία για το έλλειμμα στο πρώτο εξάμηνο του 2024 και την πολιτική κρίση και τη δημοσιονομική ολίσθηση στο δεύτερο εξάμηνο του 2024. Παρόλο που η Fitch έδωσε αρνητικές προοπτικές τον Οκτώβριο του 2024, η SocGen πιστεύει ότι δεν έχουν ακόμη αντικατοπτρίσει πλήρως την επιδείνωση της δημοσιονομικής θέσης της Γαλλίας από τις αρχές του 2024. Επιπλέον, η Fitch έχει υιοθετήσει μια σχετικά επιθετική στάση τους τελευταίους μήνες, έχοντας υποβαθμίσει το Βέλγιο, την Αυστρία και τη Φινλανδία.
Πάντως αξίζει να σημειώσουμε πως η Scope Ratings ήδη προειδοποίησε πως οι ανεπίλυτες διαιρέσεις στο γαλλικό κοινοβούλιο κινδυνεύουν να επιδεινώσουν την πολιτική αστάθεια και τις συναφείς πιστωτικές προκλήσεις, δεδομένων των μεγάλων δημοσιονομικών ελλειμμάτων και του αυξανόμενου δημόσιου χρέους. Η κατάρρευση της κυβέρνησης - η οποία θα είναι η δεύτερη σε λιγότερο από ένα χρόνο - είναι το πιο πιθανό αποτέλεσμα υπό το τρέχον κοινοβουλευτικό πλαίσιο κατά τον οίκο.
Οι συνέπειες θα ήταν αρνητικές για την πιστοληπτική ικανότητα της Γαλλίας, δεδομένων των επιλογών που θα έδινε στον Πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, επισημαίνει η Scope Ratings. Είτε ο Μακρόν διορίζει νέο πρωθυπουργό - τον πέμπτο μέσα σε τέσσερα χρόνια - με την εντολή να σχηματίσει νέα κυβέρνηση είτε προκηρύσσει νέες πρόωρες βουλευτικές εκλογές - τις δεύτερες μέσα σε δύο χρόνια.
Το πολιτικό αδιέξοδο υπονομεύει έτσι την προγραμματισμένη μείωση του ελλείμματος του προϋπολογισμού σε 5,4% το 2025 και 4,6% το 2026 από 5,8% του ΑΕΠ το 2024. Αντίθετα, η Scope εκτιμά πως το έλλειμμα θα μειωθεί μόνο στο 5,6% του ΑΕΠ το 2025 και στο 5,3% το 2026. Οι καθαρές πληρωμές τόκων αναμένεται να αυξηθούν σε περίπου 4% των κρατικών εσόδων το 2025 από 3,6% το 2024. Δεδομένων αυτών των ασθενέστερων δημοσιονομικών προβλέψεων, αναμένει ότι ο δείκτης χρέους προς ΑΕΠ της Γαλλίας θα συνεχίσει να αυξάνεται σε περίπου 122% έως το 2030, από 113% το 2024, πάνω από τον στόχο της κυβέρνησης για 117% το 2029.
Εκτόξευση των γαλλικών spreads σε περίπτωση πρόωρων εκλογών
Η Societe Generale σημειώνει πως η διεύρυνση των γαλλικών spreads την οποία έτσι και αλλιώς ανέμενε, με την Ιταλία να ακολουθεί την Ελλάδα και να "ισοφαρίζει" και αυτή την Γαλλία σε αποδόσεις, θα συμβεί νωρίτερα.
Σενάριο 1 – Σε περίπτωση που η ψήφος εμπιστοσύνης κερδηθεί και ο Μπαϊρού παραμείνει στο αξίωμα, οι αγορές πιθανότατα θα αντιδράσουν με ανακούφιση, οδηγώντας σε πιθανή μείωση του spread 10ετούς γαλλικού ομολόγου προς το εύρος των 65–70 μονάδων βάσης. Ωστόσο, οι οικονομολόγοι της SocGen θεωρούν αυτό το αποτέλεσμα εξαιρετικά απίθανο, καθώς η κυβέρνηση Μπαϊρού πιθανότατα θα καταρρεύσει στις 8 Σεπτεμβρίου.
Σενάριο 2 – Εάν η ψήφος εμπιστοσύνης αποτύχει και ο Μακρόν διορίσει νέο Πρωθυπουργό, αυτό θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί θετικά από τις αγορές. Μια νέα κυβέρνηση μπορεί να είναι σε θέση να σημειώσει πρόοδο στον προϋπολογισμό του 2026 και ενδεχομένως να εγκρίνει μια άλλη έκδοση της πρότασης Μπαϊρού. Σε αυτήν την περίπτωση, το spread του γαλλικού 10ετούς ομολόγου θα μπορούσε να διαπραγματευτεί στο εύρος 80–85 μονάδων βάσης.
Σενάριο 3 – Εάν η ψήφος εμπιστοσύνης αποτύχει και ο Μακρόν προκηρύξει πρόωρες εκλογές, το spread του 10ετούς ομολόγου θα μπορούσε να διευρυνθεί προς την περιοχή των 90 μονάδων βάσης. Ενώ το αποτέλεσμα των νέων εκλογών παραμένει αβέβαιο, μια ακόμη ήττα για τον Μακρόν και κέρδη για το RN της Λε Πεν φαίνονται πιθανά. Αυτό θα σήμαινε καθυστερήσεις στη διαδικασία του προϋπολογισμού και στις μεταρρυθμίσεις, καθώς και συνέχιση της πολιτικής αστάθειας - παράγοντες που δικαιολογούν τα ευρύτερα spreads, όπως τονίζει η Societe.
Στην εβδομάδα, ο S&P 500 σημειώνει άνοδο 1%, ενώ ο Nasdaq καταγράφει κέρδη 1,8%. Ο Dow ενισχύεται κατά 0,4%.
"Μια Ευρώπη "πρόθυμη"... έως ποιον βαθμό;" γράφει η L'Opinion.
Ο υπουργός Ενόπλων Δυνάμεων έχει συνδέσει το όνομά του με τον επανεξοπλισμό της Γαλλίας.
Ο Nikkei έφθασε να "σκαρφαλώνει" άνω του 1%.
Παρά τη νευρικότητα που έχουν δημιουργήσει οι δασμοί Τραμπ και πρόσφατα η νέα πολιτικο-οικονομική κρίση στη Γαλλία, αντί να χάσουν, κερδίζουν - αργά, αλλά σταθερά - έδαφος.
Τηλεφωνική επικοινωνία των ΥΠΕΞ.
Η οικονομία και οι αγορές βρέθηκαν αντιμέτωπες με πληθώρα θεμάτων, κινδύνων αλλά και θετικών καταλυτών φέτος, και το καλοκαίρι κάθε άλλο παρά "βαρετό" ήταν από πλευράς ειδήσεων και εξελίξεων.
Ο χρόνος μετρά αντίστροφα για την κρίσιμη ψηφοφορία που θα κρίνει την "επόμενη μέρα" στο πολιτικό σκηνικό.
Η Βρετανία πούλησε ομόλογα 20 ετών συνδεδεμένα με τον πληθωρισμό, ύψους 800 εκατ. λιρών, με την υψηλότερη πραγματική απόδοση από το 2001.
Κέρδη στα περισσότερα χρηματιστήρια, μετά το τεχνολογικό ράλι της Wall Street.
Είναι όλο και πιο δύσκολο για τις χρηματοπιστωτικές αγορές να απομακρυνθούν από το θορυβώδες σκηνικό της γαλλικής πολιτικής, ένα χρόνο μετά τις πρόωρες εκλογές που προκήρυξε ο Εμανουέλ Μακρόν, οι...
