Η αγορά είναι λύκος – μην είσαι το αρνί

Του Απόστολου Μάνθου

Μέρα που είναι σήμερα θα αφήσω στην άκρη τη διαγραμματική ανάλυση και θα το ρίξω λίγο σε "εύπεπτη" επενδυτική σοφία. Πάμε λοιπόν.

Αν νομίζεις ότι οι επενδυτικές κινήσεις (trading) είναι να ανοίγεις το κινητό, να βλέπεις δύο πράσινα κεριά και να νιώθεις Warren Buffett, καλύτερα παράτα τα τώρα που έχεις ακόμα το χρήμα στη δικιά σου τσέπη. Η αγορά δεν είναι story στο Instagram – είναι αρένα με μονομάχους, κι αν μπεις χωρίς πανοπλία, θα γίνεις το θέαμα της ημέρας. Η αγορά δεν χαρίζεται, δεν έχει "εύκολες μέρες" και δεν συγχωρεί όσους μπαίνουν χωρίς σχέδιο. Εδώ παίζεις σε αρένα με αντίπαλο τον χρόνο, το κεφάλαιο και την ψυχολογία σου. Αν θες να σταθείς όρθιος, δες τους δέκα κανόνες που ξεχωρίζουν τον παίκτη από τον τουρίστα.

1. Η μεγάλη εικόνα είναι ο χάρτης σου

Μην ξεκινάς ταξίδι χωρίς να δεις τον χάρτη. Στο trading, αυτό σημαίνει ημερήσια και εβδομαδιαία διαγράμματα της αξίας που παρακολουθείς. Η μικροκίνηση του 5λέπτου μπορεί να σε ρίξει σε παγίδες, ενώ η μεγάλη εικόνα δείχνει την τάση, τη γενική κατεύθυνση και τη δομή της αγοράς. Όπως ένας καπετάνιος κοιτάει τον ορίζοντα και όχι μόνο το κύμα δίπλα του, έτσι κι εσύ πρέπει να βλέπεις το συνολικό story πριν κάνεις την πρώτη κίνηση.

2. Χάραξε τις γραμμές άμυνας και επίθεσης

Η στήριξη και η αντίσταση είναι το γήπεδό σου. Δείχνουν πού η αγορά "σκληραίνει" και πού υποχωρεί. Χωρίς αυτές, είναι σαν να μπαίνεις σε σκοτεινό δωμάτιο χωρίς φακό. Σημείωσε πού έχουν γίνει οι μεγάλες μάχες τιμών, γιατί εκεί θα ξαναγίνουν. Αυτές οι ζώνες είναι το πεδίο μάχης όπου κερδίζονται ή χάνονται λεφτά.

3. Η φορά του κύματος είναι νόμος

Μπορεί να αγαπάς μια μετοχή, αλλά αν το κύμα κατεβαίνει με δύναμη από ψηλά, η αγάπη σου δεν μετράει. Αν πας κόντρα σε ισχυρή τάση, η αγορά θα σε βυθίσει, θα σε κάνει υποβρύχιο. Κοίτα τους δείκτες τάσης και μάθε να μπαίνεις όταν η κατεύθυνση είναι με το μέρος σου. Κανείς δεν έγινε ήρωας αγοράζοντας κόντρα σε ορμητικό sell-off. Άντε κάνα λουλούδι παραπάνω στο "μνήμα" του κεφαλαίου του.

4. Οι διαγραμματικοί σχηματισμοί είναι οι οδικοί σηματοδότες

Σημαίες, τρίγωνα, διπλές κορυφές, διπλοί πάτοι — όλα αυτά είναι σήματα. Δεν είναι διακοσμητικά στο chart, είναι οδηγίες πορείας. Αν τα αγνοήσεις, είναι σαν να περνάς κόκκινο με 150 χλμ. Κάθε pattern έχει ψυχολογία πίσω του: φόβο, απληστία, αναμονή. Μάθε να τα διαβάζεις και θα καταλάβεις τι σκέφτονται οι άλλοι πριν καν πατήσουν το πλήκτρο buy ή sell.

5. Οι τεχνικοί δείκτες είναι βοηθοί, όχι καπετάνιοι

MACD, RSI, Bollinger Bands, Κινητοί Μέσοι… ωραία εργαλεία, αλλά μην τα κάνεις αφεντικά. Διάλεξε 2-3 που καταλαβαίνεις καλά και συνδύασέ τους με την τιμή και τον όγκο. Ο υπερβολικός τεχνικός "στολισμός" θολώνει το τοπίο και σε κάνει δέσμιο των γραμμών αντί να βλέπεις την κίνηση. Στην επένδυση, η καθαρότητα κερδίζει πάντα τη φλυαρία.

6. Διάβασε την ιστορία που σου λέει το διάγραμμα

Δεν είναι όλα γραμμές και κεριά. Το διάγραμμα κρύβει ιστορίες για το ποιος κερδίζει τη μάχη: Bulls ή Bears; Ο όγκος, η διάρκεια των τάσεων, τα χάσματα διαφυγής ή πτώσης, όλα λένε κάτι. Αν δεις ότι η αγορά κάνει υψηλότερα χαμηλά και υψηλότερα υψηλά,  καταλαβαίνεις ότι οι αγοραστές κρατάνε το τιμόνι. Το ζητούμενο είναι να μπεις μέσα στη σκέψη τους πριν ορμήσεις στην αγορά.

7. Μάθε να παίρνεις θέση

Η χειρότερη θέση στις επενδυτικές κινήσεις είναι η καρέκλα του θεατή. Αν βλέπεις ένα ωραίο setup, κρίνε το: bullish, bearish ή neutral. Μην κάθεσαι και περιμένεις το "τέλειο" σήμα γιατί δεν υπάρχει. Πάρε απόφαση βασισμένη σε πλάνο και όχι σε παρόρμηση. Η ατολμία στις αγορές κοστίζει όσο και το λάθος.

8. Το ανεκτό ρίσκο είναι ο φύλακας άγγελός σου

Πριν κάνεις τη κίνηση, ρώτα τον εαυτό σου: πόσο ρισκάρω και τι περιμένω να πάρω; Αν το risk/reward δεν είναι υπέρ σου, άστο να πάει στο διάολ@. Πήγαινε για ποτό καλύτερα. Μην κυνηγάς trades που μυρίζουν μπαρούτι χωρίς πλάνο εξόδου. Το trading είναι μαραθώνιος επιβίωσης, όχι σπριντ ανάφλεξης και αυτοκαταστροφής. Το stop-loss δεν είναι εχθρός σου, είναι η ζώνη ασφαλείας που σε κρατάει στο παιχνίδι.

9. Τα alerts είναι η έξυπνη παρουσία σου στην αγορά

Δεν μπορείς να είσαι 24/7 μπροστά σε μια οθόνη. Στήσε alerts για τιμές-κλειδιά, έτσι ώστε όταν έρθει η στιγμή, να είσαι έτοιμος για δράση. Αυτό σε προστατεύει από το υπερβολικό ξύσιμο με αξίνες, την υπερανάλυση και τις βιαστικές κινήσεις. Ο πρωταρχικός στόχος σου είναι να ελέγχεις την αγορά, όχι να σε ελέγχει εκείνη.

10. Σεβάσου τον χρόνο και τη διαδικασία

Ό,τι έμαθες, όση εμπειρία μάζεψες, οι ώρες που πέρασες μπροστά σε διαγράμματα, είναι το πραγματικό σου κεφάλαιο. Μην τα πετάς όλα επειδή μια συνεδρίαση δεν πήγε όπως ήθελες. Η υπομονή και η πειθαρχία είναι τα πιο σπάνια assets ενός επενδυτή. Ο καλός παίκτης ξέρει πότε να μπει, αλλά και πότε να περιμένει.

Κάποιος πολύ παλιός στον χώρο μου έλεγε ότι το trading δεν είναι να αγοράζεις και να πουλάς χτυπώντας τα πλήκτρα εντολών - είναι να φέρνεις χειρουργική ακρίβεια στο χάος.

Η αγορά λοιπόν δεν είναι πάρκο για βόλτα. Είναι ο λύκος, το πεδίο μάχης, ο ωκεανός, η αρένα και η σκακιέρα μαζί. Αν θες να κερδίσεις, μπες με σχέδιο, υπολόγισε το ρίσκο και παίξε με καθαρό μυαλό. 

Οι δέκα κανόνες δεν είναι συμβουλές… είναι ασπίδες. Και αν τους αγνοήσεις, η αγορά θα σου θυμίσει με τον πιο ακριβό τρόπο ότι εδώ δεν υπάρχει χώρος για αδιάβαστους.

* Ο Απόστολος Μάνθος είναι υπεύθυνος τεχνικής ανάλυσης & επενδυτικής στρατηγικής

** Το περιεχόμενο του άρθρου δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να θεωρηθεί ως συμβουλή ή πρόταση ή προτροπή ή σύσταση ή πρόσκληση για την αγορά ή πώληση οποιασδήποτε μετοχής ή επενδυτικού ή χρηματοοικονομικού προϊόντος που διαπραγματεύεται σε οργανωμένη ή μη αγορά.