Παρασκευή, 11-Νοε-2022 07:58
Τα τουρκικά drone καταστρέφουν τις όποιες ελπίδες ειρήνευσης στην Αιθιοπία

Καθώς το ΝΑΤΟ έχει επικεντρωθεί στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η Τουρκία, το "μαύρο πρόβατο" της οικογένειας, παραμένει αμήχανα χαμένη ανάμεσα στους ρόλους της ως σύμμαχος και ανταγωνιστής της Ευρώπης.
Τις τελευταίες εβδομάδες, οι τουρκικές κρατικές τράπεζες έχουν γίνει οι πιο πρόσφατες που ανέστειλαν τη χρήση του ρωσικού συστήματος πληρωμών Mir, μόλις ένα μήνα αφότου ο υπουργός Οικονομικών Νουρεντίν Νεμπάτι απέρριψε τις προειδοποιήσεις για κυρώσεις σχετικά με τη συνέχιση των συναλλαγών της Τουρκίας με τη Ρωσία, χαρακτηρίζοντας ακόμη και περιφρονητικά την απειλή της Δύσης ως "χωρίς νόημα". Ενώ η πρόσφατη συμμόρφωση της Τουρκίας είναι ενθαρρυντική, μια τέτοια περιφρονητική ρητορική από την κυβέρνηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει γίνει τόσο συνηθισμένη όσο και ανησυχητική. Ο Ερντογάν έχει εργαλειοποιήσει τους πρόσφυγες για να εκβιάσει την Ευρωπαϊκή Ένωση· διευκόλυνε την εθνοκάθαρση των Κούρδων· συνέλαβε, απήγαγε και βασάνισε αμέτρητους πολιτικούς αντιπάλους. Δεν αποτελεί έκπληξη ότι δεν τρέφει μεγάλη αγάπη για τη Δύση.
Ωστόσο, επικεντρώνοντας στη σχέση του Ερντογάν με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν κατά τη διάρκεια του πολέμου του στην Ουκρανία, έχουμε παραμελήσει την εμπλοκή της Τουρκίας σε μια άλλη τραγωδία που αποτελεί την επιτομή της αντίθεσης προς το ΝΑΤΟ: τις πωλήσεις drone στην Αιθιοπία, γράφει ο Joshua Dunne, ερευνητής για λογαριασμό του Australian Strategic Polic Institute.
Η Telegraph έχει χαρακτηρίσει τη σύγκρουση στην περιοχή Τιγκράι της Αιθιοπίας ως τον "Μεγάλο Πόλεμο της Αφρικής" και τον "πιο θανατηφόρο πόλεμο στον κόσμο". Είναι καθ' οδόν στο να καταστεί η πιο αιματηρή και πιο δαπανηρή σύγκρουση της νέας χιλιετίας, ωστόσο δεν έχει καταφέρει να τραβήξει τα φώτα της δημοσιότητας.
Οι συγκρούσεις στα τέλη Αυγούστου μεταξύ της Αιθιοπικής Εθνικής Αμυντικής Δύναμης (ENDF) και του μαχητικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Μετώπου Tigray (TPLF) στις βόρειες περιοχές της Αιθιοπίας αναζωπύρωσαν έναν διετή εμφύλιο πόλεμο που έχει δει φρικτά εγκλήματα να διαπράττονται και από τις δύο πλευρές. Τουλάχιστον μισό εκατομμύριο Αιθίοπες έχουν σκοτωθεί και εκατομμύρια άλλοι εκτοπίστηκαν. Αυτοί οι αριθμοί, που ήδη επισκιάζουν το ανθρώπινο κόστος στην Ουκρανία, δεν περιλαμβάνουν το κόστος της γεωργικής καταστροφής του πολέμου κατά τη διάρκεια μιας σοβαρής ξηρασίας, που η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι θα βυθίσει σε λιμό 70 εκατομμύρια Ανατολικοαφρικανούς μέχρι τον επόμενο Ιούλιο.
Το ανησυχητικό είναι ότι ο πρωθυπουργός της Αιθιοπίας Abiy Ahmed - πρώην βραβευμένος με Νόμπελ Ειρήνης - έχει μετατραπεί από δημοκρατικό αγαπημένο της Αφρικής σε κατασταλτικό και αυταρχικό πολεμοκάπηλο. Ακόμη χειρότερα, ο Abiy έχει εξοπλίσει τις δυνάμεις του με στόλους οπλισμένων drones από διεθνείς προμηθευτές, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, της Κίνας και του Ιράν . Από τον περασμένο Νοέμβριο, ωστόσο, όταν υπέγραψε ένα σύμφωνο ασφαλείας με τον Ερντογάν, η ENDF υπερτροφοδοτεί τον στόλο των drone της με τουρκικά Bayraktar TB2 - ένα όπλο τόσο φθηνό, αξιόπιστο και δημοφιλές που ονομάζεται "το Toyota Corolla των drones".
Η χρήση αυτών των μη επανδρωμένων αεροσκαφών έχει αλλάξει ριζικά τον στρατηγικό σχεδιασμό που βασίζεται στη συμπεριφορά και των δύο πλευρών, απειλώντας να καταστήσει κάθε πιθανή ειρηνευτική συμφωνία απρόσιτη. Οι ζημιές που προκάλεσαν σε όλο το Τιγκράι ώθησαν τον Ύπατο Αρμοστή του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Volker Türk να εκδώσει μια δήλωση την περασμένη εβδομάδα περιγράφοντας τον απολογισμό των αμάχων ως "απολύτως συγκλονιστικό".
Όπως αναλύει ο Dunne, πρώτον, η χρήση οπλισμένων μη επανδρωμένων αεροσκαφών υπονομεύει μία από τις βασικές δυνάμεις που παρακινούν την επίλυση κάθε σύγκρουσης: την αποστροφή του κόστους. Τα drones πιθανότατα δεν θα επιφέρουν μια καθολική, τύπου φον Κλαούσεβιτς, νίκη των κυβερνητικών επί του TPLF, ιδιαίτερα δεδομένης της τακτικής των ανταρτών τους. Ωστόσο, επιτρέπουν στον Abiy να σημειώνει φτηνές, νίκες τακτικής, μειώνοντας το κίνητρο για διαπραγματεύσεις ενώ αναγκάζει τους εξεγερμένους του αντιπάλους να είναι κρύβονται όλο και περισσότερο. Τραγικώς, τα αναπόφευκτα τρομοκρατικά αντίποινα πιθανότατα θα στοχεύουν Αιθίοπες πολίτες όσο και το προσωπικό της ENDF.
Επιπλέον, δεδομένης της εμβέλειας του TB2 και της αδυναμίας του TPLF να αντιμετωπίσει εναέρια οχήματα, τα προηγούμενα εμφανή σύνορα μεταξύ ελεγχόμενων από το TPLF και ελεγχόμενων από το ENDF εδαφών γίνονται ασαφή. Μη ασφαλείς πλέον εντός του Τιγκράι, οι μαχητές του TPLF ενθαρρύνονται να μετακινηθούν σε γειτονικές περιοχές όπως η Αμχάρα, διευρύνοντας τη ζώνη καταστροφής της σύγκρουσης ενώ η Ερυθραία, η Σομαλία και το Σουδάν συνεισφέρουν περισσότερους πόρους στον πόλεμο. Οι επιδρομές του ENDF με μη επανδρωμένα αεροσκάφη έχουν ήδη αποτρέψει τους παρόχους βοήθειας από το να παρέχουν τα απαραίτητα τρόφιμα, νερό και ιατρικές υπηρεσίες στα θύματα της βίας, του λιμού και των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, επιδεινώνοντας την κρίση και ωθώντας την Ανατολική Αφρική πιο κοντά στο σημείο χωρίς επιστροφή.
Υπάρχουν επιχειρήματα τόσο υπέρ όσο και κατά της έναρξης μιας πλήρους κλίμακας επέμβασης στην Αιθιοπία, υπό την ηγεσία των Ηνωμένων Εθνών, των Ηνωμένων Πολιτειών ή άλλων. Ωστόσο, δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για μη δράση την ώρα που οι Αιθίοπες είναι συντετριμμένοι από προηγμένες στρατιωτικές τεχνολογίες που πωλούνται από αυταρχικούς καταπατητές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ιδιαίτερα όταν στοχεύουν ειρηνευτικές ομάδες και παρόχους βοήθειας.
Η πρόσφατη αναστολή χρήσης του συστήματος πληρωμών Mir από την Τουρκία υπό τον φόβο των δυτικών κυρώσεων υποδηλώνει ότι η συμβολή της επισφαλούς οικονομικής κατάστασης της Άγκυρας και των πολιτικών τρωτών σημείων του Ερντογάν ενδέχεται να παρακινήσουν τα "μαύρα πρόβατα" του ΝΑΤΟ να πλησιάσουν λίγο πιο κοντά στο κοπάδι.
Όπως υποστηρίζει ο Dunne "εάν ο Ερντογάν απαιτήσει πελάτες για τουρκικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη, τα συμμαχικά κράτη της Δύσης θα μπορούσαν να κανονίσουν να αγοράσουν περισσότερα TB2. Με ένα σμπάρο δυο τρυγόνια για το ΝΑΤΟ, το οποίο θα μπορούσε να εξοπλίσει τους στρατούς της Ανατολικής Ευρώπης με drone που έχουν ήδη αποδείξει την αξία τους ενάντια στα ρωσικά τεθωρακισμένα, κρατώντας τα παράλληλα μακριά από τα χέρια των αυταρχικών του αναπτυσσόμενου κόσμου.
Δεδομένων των εκτεταμένων φρικαλεοτήτων στην Αιθιοπία, η Δύση δεν μπορεί να παράσχει πλήρη ηθική υποστήριξη ούτε στο καθεστώς του Abiy ούτε στο TPLF. Μπορεί, ωστόσο, να υποστηρίξει τα εκατομμύρια των αθώων ανθρώπων που έχουν παγιδευτεί σε αυτή τη ζώνη σύγκρουσης αντιμετωπίζοντας τον αντίκτυπο των τουρκικών drones.
Ο Ερντογάν εξάγει αστάθεια σε όλο τον αναπτυσσόμενο κόσμο, πωλήσεις από τις οποίες η Τουρκία επωφελείται πάρα πολύ. Τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη του Ερντογάν σίγουρα θα χρησιμοποιούνταν καλύτερα για την υποστήριξη της ασφάλειας στην Ουκρανία παρά για την υπονόμευσή της στην Αιθιοπία. Καθώς τα πτώματα στο Τιγκράι συσσωρεύονται, το ίδιο συμβαίνει και με την υποχρέωσή μας να δράσουμε".
Πέτρος Κράνιας