Του Τάσου Δασόπουλου
Όχι στα σενάρια που διαδίδονται και θέλουν την ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη να εξελίσσεται σε στασιμοπληθωρισμό, λέει η Κομισιόν, υποστηρίζοντας ότι η διαφορετική δομή της οικονομίας της Ευρώπης, δεν αφήνει περιθώρια για επανάληψη των συνεπειών των πετρελαϊκών κρίσεων του ‘70 και του ’80.
Σε ειδικό κεφάλαιο των θερινών της προβλέψεων θυμίζει ότι ο στασιμοπληθωρισμός ξεκίνησε με τον πόλεμο του Γιόπ Κιπούρ στις αρχές της 10ετίας του '70, οδηγώντας στην πρώτη πετρελαϊκή κρίση η οποία επαναλήφθηκε με την ιρανική επανάσταση φέρνοντας στο μεταξύ 12 χρόνια χαμηλής ανάπτυξης και υψηλού πληθωρισμού. Σε σχέση με αυτή την δύσκολη περίοδο, η Επιτροπή εντοπίζει τρεις μεγάλες διαφορές εκείνων των πετρελαϊκών κρίσεων με τη σημερινή ενεργειακή κρίση, η οποία τροφοδοτείται και από τις συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία.
Η πρώτη μεγάλη διαφορά, είναι η χρήση των ορυκτών καυσίμων στη σημερινή ευρωπαϊκή οικονομία. Όπως τονίζεται, η ένταση στη χρήση ορυκτών καυσίμων και ειδικά πετρελαίου στη βιομηχανία, έχει μειωθεί σημαντικά και ένα μέρος της παραγωγής, παίρνει την ενέργεια που χρειάζεται από ΑΠΕ. Μια βασική δομική αλλαγή για την οικονομία της ΕΕ, είναι ότι από το '80 μέχρι σήμερα, μετέφερε μεγάλο μέρος της δραστηριότητάς της από τον δευτερογενή τομέα, δηλαδή τη μεταποίηση, στον τριτογενή, δηλαδή στις υπηρεσίες. Όλα αυτά είχαν ως αποτέλεσμα τα τελευταία 25 χρόνια, η εξάρτηση της ΕΕ από τα ορυκτά καύσιμα, να έχει μειωθεί κατά 33%. Η μείωση είναι μεγαλύτερη στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, οι οποίες είχαν μεγαλύτερη εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Η αγορά εργασίας
Μια δεύτερη μεγάλη αλλαγή που εντοπίζει η Κομισιόν, είναι οι δευτερογενείς επιδράσεις στον πληθωρισμό που δημιουργούσαν οι αυξήσεις των μισθών, οι οποίες ακολουθούσαν τις αυξήσεις των τιμών. Η αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο καθορίζονται πλέον οι μισθοί, με τις αυξήσεις να μην συνδέονται άμεσα με την αύξηση του πληθωρισμού όπως τότε, αφήνει περιθώρια ελιγμών σε δύσκολες περιόδους όπως αυτή που περνάμε. Η σημερινή σύνδεση της αύξησης των μισθών, με την αύξηση της απασχόλησης και τη διατήρηση θέσεων εργασίας, απέτρεψε στην παρούσα κρίση τη δημιουργία του λεγόμενου σπιράλ των επιδράσεων στην αύξηση των τιμών, δηλαδή ένα ανατροφοδοτούμενο πληθωρισμό. Παράλληλα με τους μισθούς και οι αγορές προϊόντων και υπηρεσιών, έγιναν μέσα από μεταρρυθμίσεις, πιο ελαστικές και ανταγωνιστικές.
Μια τρίτη παράμετρος που διαφοροποιεί το 2020 από το 1970, είναι το γεγονός ότι πλέον οι Κεντρικές Τράπεζες δεν έχουν ως βασική αποστολή τη διατήρηση των ισοτιμιών όπως τότε, αλλά τη διατήρηση της σταθερότητας των τιμών. Σε αυτό το θέμα, δηλαδή στη στόχευση στη σταθερότητα των τιμών, η ΕΚΤ έχει κερδίσει την αξιοπιστία της τα χρόνια που μεσολάβησαν από την εισαγωγή του ευρώ ως κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα. Τονίζεται μάλιστα ότι η ομαδική παρέμβαση των μεγαλύτερων κεντρικών τραπεζών στην κατεύθυνση της σταθερότητας των τιμών, δείχνει ότι η νομισματική πολιτική είναι πολύ διαφορετική σήμερα, από ό,τι πριν 50 χρόνια.
Ωστόσο, η Κομισιόν παραδέχεται ότι το υψηλότερο δημόσιο και ιδιωτικό χρέος που δεν υπήρχε το 1970 και είναι αποτέλεσμα των ιστορικά χαμηλών επιτοκίων δανεισμού για πάνω από μια 10ετία, θα κάνει πιο πολύπλοκη την άσκηση της αντιπληθωριστικής νομισματικής πολιτικής. Παράλληλα, δεν αποκλείει και πιέσεις για αυξήσεις σε μισθούς, για συγκεκριμένους κλάδους της οικονομίας. Τονίζει ωστόσο, ότι μετά από δύο χρόνια πανδημίας, οι συσσωρευμένες καταθέσεων των νοικοκυριών, μπορούν να εξομαλύνουν τις πιέσεις των ανατιμήσεων.
Τέλος, επισημαίνεται το γεγονός ότι το προηγούμενο με την πανδημία, έχει βοηθήσει για να δημιουργηθούν μια σειρά από μηχανισμούς στήριξης που εξομαλύνουν την κατάσταση και βοηθούν περισσότερο τους πιο αδύνατους. Σε αυτή την κατηγορία αναφέρει την πρωτοβουλία SURE, για την ενίσχυση της απασχόλησης, την πρωτοβουλία InvestEU και φυσικά το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας τα οποία είναι στο οπλοστάσιο της Ενωμένης Ευρώπης και μπορούν να χρησιμοποιηθούν και στην τρέχουσα κρίση.
Η Επιτροπή έλαβε αιτήσεις για δάνεια αξίας περίπου 190 δισ. ευρώ στο πλαίσιο του υφιστάμενου προγράμματος SAFE.
Οι ηγέτες της ΕΕ συνεδριάζουν στις Βρυξέλλες την ερχόμενη Πέμπτη.
Τη θέσπιση ενός μόνιμου μηχανισμού αξιολόγησης των φοροαπαλλαγών που προβλέπει ο κρατικός προϋπολογισμός προτείνει η Κομισιόν για την Ελλάδα στην έκθεση "Mind the gap".
Ο Βέλγος ηγέτης θα μπει "στον πάγο" και θα αγνοηθεί, όπως ακριβώς έχει γίνει με τον Ούγγρο πρωθυπουργό.
Η Κομισιόν παρουσίασε το πιο φιλόδοξο σχέδιο αναβάθμισης των ευρωπαϊκών ενεργειακών δικτύων από τη δημιουργία της εσωτερικής αγοράς ενέργειας: το European Grids Package.
Το πακέτο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα Δίκτυα (Grids Package), που παρουσιάστηκε σήμερα και αναμένεται να συζητηθεί στο Συμβούλιο των Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ στις 15 Δεκεμβρίου δικαιώνει την...
Σημεία αναφοράς οι συνθήκες του διεθνούς εμπορίου και η πορεία της λύσης του στεγαστικού.
Μια "λύση που θα λάβει τη σύμφωνη γνώμη όλων ή τουλάχιστον μιας ειδικής πλειοψηφίας".
"Απολύτως φυσιολογική διαδικασία - Κανένα εθνικό σχέδιο δεν έχει απορριφθεί".
Πολλαπλάσιες του μέσου ρυθμού οι ανατιμήσεις σε ενοίκια (8,6%), ασφάλιστρα υγείας (7%) και εστίαση (7,7%). Μειώσεις 12,4% στο φυσικό αέριο αλλά αύξηση 4,4% στο ρεύμα.
Προκειμένου να συμμορφωθεί με τον νόμο της ΕΕ για τις ψηφιακές αγορές, τους ιστορικούς κανόνες της για τις μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας.
