Η ολλανδική κυβέρνηση υπό τον Μαρκ Ρούτε παραιτήθηκε εξαιτίας σκανδάλου που αφορά οικογενειακά επιδόματα. Για "αδικία άνευ προηγουμένου" που πλήττει αναρίθμητες οικογένειες κάνει λόγο έκθεση εξεταστικής επιτροπής.

"Το κράτος δικαίου πρέπει να προστατεύει τους πολίτες του κι αυτό πήγε τρομερά στραβά", ανέφερε ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε ανακοινώνοντας την παραίτηση της κυβέρνησής του. Μαζί με τον πρωθυπουργό την πολιτική ευθύνη για το μεγάλο σκάνδαλο με τα οικογενειακά επιδόματα αναλαμβάνει και το υπουργικό συμβούλιο. Το σκάνδαλο χρονολογείται μάλιστα στα χρόνια πριν από το 2010, δηλαδή πριν από την πρώτη θητεία Ρούτε. Εξαιτίας της πανδημίας ο νυν κυβερνητικός συνασπισμός θα παραμείνει στη θέση του μέχρι τις εκλογές του Μαρτίου. Μέχρι πρότινος ο Μαρκ Ρούτε θεωρούνταν επιτυχημένος πρωθυπουργός και η επανεκλογή του φαινόταν σχεδόν σίγουρη. Το νέο σκάνδαλο θέτει εν αμφιβόλω το πολιτικό μέλλον του.

"Άνευ προηγουμένου αδικία"

Για τον Ρότζερ Ντέριξ από το Χούφντορπ η παραίτηση της ολλανδικής κυβέρνησης είναι η λογική συνέπεια της αδικίας που υπέστη η δική του οικογένεια και άλλοι σχεδόν 10.000 γονείς. "Πολλοί χώρισαν, πολλοί αναγκάστηκαν να πουλήσουν τα σπίτια τους, να χάσουν τη δουλειά τους ή τη γόητρό τους στον χώρο εργασίας", αναφέρει ο Ντέριξ, επαγγελματίας σεφ, στη DW. "Η απίστευτη πίεση που ένιωθα είναι ένας από τους λόγους που πήρα διαζύγιο". Όπως και πολλές άλλες οικογένειες, έτσι και την οικογένεια Ντέριξ την κυνήγησαν ανελέητα οι ολλανδικές φορολογικές αρχές επειδή υποτίθεται ότι είχαν λάβει υπερβολικά υψηλά επιδόματα παιδιού. Το 2010 o δικαστικός επιμελητής χτύπησε την πόρτα του Ντέριξ ζητώντας 33.000 ευρώ. "Μπήκαν στο σπίτι μου, μου πήραν το ψυγείο, το αυτοκίνητο και κράτησαν το 40% του μισθού μου", λέει χαρακτηριστικά τονίζοντας ότι δεν κατάλαβε ποτέ όλη αυτή την αδικία σε βάρος του. Ποιος ήταν ο λόγος για τις αποφάσεις τις εφορίας: κάποιο ανυπόγραφο έγγραφο ή μια λάθος υπογραφή της Σουρινάμ, της πρώην συζύγου του;

"Η εφορία είναι πολύ ισχυρή" εξηγεί ο Ντέριξ. Δεν θα είχε καμία πιθανότητα να βρει το δίκιο του εάν η υπόθεση δεν είχε πάρει τη δικαστική οδό. Αλλά και εκεί οι προσπάθειες υπεράσπισης ενίοτε αποτύγχαναν. Στην Ολλανδία τα επιδόματα ανατροφής τέκνων καταβάλλονταν ανεξέλεγκτα και στη συνέχεια οι γονείς έπρεπε να αποδείξουν ότι τα δικαιούνται. Όποιος έκανε κάποιο λάθος, στη συνέχεια έμπλεκε σε έναν κυκεώνα πολύπλοκων διαδικασιών. Ο Ρότζερ Ντέριξ πιστεύει ότι η εφορία μπλόκαρε μάλιστα και την προσπάθειά του να απαλλαγεί από το χρέος. Η οικογένειά του για χρόνια ζούσε στο "απόλυτο χάος". Η απελπισία του όμως τον οδήγησε στον ακτιβισμό για να διεκδικήσει την αποκατάσταση της αδικίας που υπέστη. Έφτασε έτσι μέχρι το ολλανδικό κοινοβούλιο στη Χάγη, όπου μίλησε για το ζήτημα μαζί με άλλους που είχαν υποστεί την ίδια αδικία ενώπιον αρμόδιας επιτροπής. Έτσι προέκυψε και η έκθεση της εξεταστικής επιτροπής που διερεύνησε την υπόθεση, την οποία ο Μαρκ Ρούτε τώρα αποκαλεί "σκληρή αλλά δίκαιη".

Περισσότερη γραφειοκρατία παρά αποζημίωση

Ο δικηγόρος Ορλάντο Καντίρ επικρίνει την ολλανδική κυβέρνηση ότι, αν και υποσχέθηκε αποζημιώσεις, οι διαδικασίες δεν προχώρησαν γρήγορα. Ο ίδιος εκπροσωπεί νομικά 600 από τις θιγόμενες οικογένειες. Ήδη από τον Σεπτέμβριο θα έπρεπε να είχαν λάβει προκαταβολή ύψους 30.000 ευρώ ανά οικογένεια, όπως είχε εξαγγείλει η υφυπ. Οικονομικών Αλεξάντρα φον Χούφελεν. Ωστόσο τα χρήματα αυτά δεν αποδόθηκαν, διότι έπρεπε να επανελεγχθούν οι ατομικές αξιώσεις. Για τον Καντίρ τα γρανάζια της ολλανδικής γραφειοκρατίας λειτουργούν πολύ αργά. "Τα Χριστούγεννα κάποιες οικογένειες έλαβαν 750 ευρώ". Αυτό μοιάζει με κοροϊδία για πολλούς, διότι το 80% των πελατών του έχουν υποστεί ζημία που ξεπερνά τις 100.000 ευρώ. Πολλοί μάλιστα αναγκάστηκαν να λάβουν δάνεια για να αποπληρώνουν τις εικαζόμενες οφειλές τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα συγκεκριμένα επιδόματα καταβάλλονται κυρίως σε εργαζόμενους γονείς με χαμηλά εισοδήματα.

Το χειρότερο είναι ότι, όπως διαπίστωσε ο δικηγόρος, πολλές οικογένειες εξακολουθούν να λαμβάνουν σημειώματα από την εφορία, η οποία τους ζητά τα αποδείξουν τις αξιώσεις τους. Κι αυτό παρά το ότι η εξεταστική επιτροπή κατέληξε τον Δεκέμβριο σε σαφή πορίσματα. Κάνει λόγο για μια "άνευ προηγουμένου αδικία" που πρέπει να αποκατασταθεί. Μάλιστα οι αρμόδιοι υπουργοί διέθεταν προ πολλού τα απαραίτητα στοιχεία και έπρεπε να είχαν δράσει. Η ολλανδική εισαγγελία παραδέχεται επίσης ότι "τα μέτρα που έλαβαν οι φορολογικές αρχές είχαν πολύ άδικες συνέπειες σε πολλές περιπτώσεις". Ωστόσο, αυτό είναι ένα πρόβλημα που πρέπει να επιλυθεί πολιτικά. Όσο για το δικαστικό σώμα αρνείται να κινήσει πειθαρχικές διαδικασίες. Στο μεταξύ ορισμένες υποθέσεις εκκρεμούν ήδη ενώπιον του Ανώτατου Δικαστηρίου της Ολλανδίας.

Σοβαρές νομικές παραβιάσεις

Ο δικηγόρος Βάκο Γκρένεβολτ, ο οποίος εκπροσωπεί επίσης οικογένειες που έχουν πληγεί, κατηγορεί διάφορους υπουργούς για αμέλεια αλλά και διακρίσεις, επειδή πάνω από 10.000 οικογένειες με διπλή υπηκοότητα συγκαταλέγονται μεταξύ των θυμάτων. Κάνει επίσης λόγο για παραβιάσεις της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Η υφυπ. Οικονομικών φαν Χούφελεν παραδέχεται επίσης ότι η ζωή πολλών παιδιών έχει υποστεί μόνιμη ζημιά από το σκάνδαλο. "Αν δεν ήμουν δυνατός δεν θα είχα καταφέρει τίποτα" αναφέρει ο Ντέριξ. Όπως λέει χαρακτηριστικά, πολλές οικογένειες που επλήγησαν ζουν πια στο όριο της φτώχειας.

Από την πλευρά του τώρα ο Μαρκ Ρούτε υπόσχεται επιτάχυνση των διαδικασιών αποζημίωσης σε μια "τεράστια επιχείρηση" αποκατάστασης της αδικίας. Ο Ολλανδός πρωθυπουργός φαίνεται ότι κατάλαβε τη σοβαρότητα του θέματος, την τελευταία όμως στιγμή. Αναγνωρίζει ότι η κυβέρνησή του οφείλει να παραιτηθεί αλλά δεν απαντά στο ερώτημα γιατί η ολλανδική κυβέρνηση δεν ενήργησε νωρίτερα, ενώ το σκάνδαλο τρέχει εδώ και χρόνια. Ενδεχομένως αυτό οφείλεται στην αδράνεια και την αναβλητικότητα που χαρακτηρίζει την τοπική διοίκηση σε πολλές περιοχές της Ολλανδίας. Η υπόθεση έτσι διογκώθηκε και χρεώθηκε στον κατά τα άλλα επιτυχημένο πρωθυπουργό της χώρας.

Μπάρμπαρα Βέζελ

Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη

Πηγή: Deutsche Welle