Ανοίγουν τα τεφτέρια για ασφαλιστικό-φορολογικό και προληπτικά μέτρα

Της Δήμητρας Καδδά

Ένας νέος -δεύτερος- γύρος διαπραγματεύσεων έχει προγραμματιστεί για σήμερα το πρωί μεταξύ του ελληνικού διαπραγματευτικού επιτελείου και των επικεφαλής των 4 θεσμών με επίκεντρο το δημοσιονομικό: τα μέτρα των 5,4 δισ.  ευρώ που άρχισαν να αποτυπώνονται από χθες σε νομοσχέδιο, αλλά και των περίπου 3 δισ. ευρώ προληπτικών μέτρων που ζητούν οι Θεσμοί για να μετάσχει το ΔΝΤ στο πρόγραμμα και δεν αποδέχεται -προς ώρας- η κυβέρνηση.

Η ελληνική πλευρά υπό τον ΥΠΟΙΚ Ευκλείδη Τσακαλώτο, επιχειρεί να καταγραφεί η μέγιστη δυνατή σύγκλιση, ενόψει του αυριανού ραντεβού στην πρωτεύουσα της Ολλανδίας.

Στο άτυπο Eurogroup, οι υπουργοί Οικονομικών θα  συζητήσουν για την πρόοδο των διαπραγματεύσεων στην Ελλάδα, χωρίς προς το παρόν να υπάρχει πρόθεση για επίτευξη πολιτικής συμφωνίας, όπως γίνεται σαφές στην επίσημη ατζέντα της συνάντησης.

Χθες ο πρόεδρος του Eurogroup Jeroen Djisselbloem έκανε λόγο για σημαντική πρόοδο επισημαίνοντας ότι  η Ελλάδα βρίσκεται στο τελικό στάδιο των μεταρρυθμίσεων στο ασφαλιστικό αλλά και στο φορολογικό.  Τόνισε ότι "έχει γίνει πολλή δουλειά στην Ελλάδα και πλέον μπαίνουμε στην τελική ευθεία" ενώ παρέπεμψε και αυτός στο Eurogroup.

Ανοικτά μέτωπα
 
Παρόλα αυτά η ελληνική πλευρά έχει ακόμη πολύ δρόμο να διανύσει. Πιο μεγάλο αγκάθι αυτή τη στιγμή φαίνεται να είναι -πέρα από την αποδοχή του φορολογικού και του ασφαλιστικού νομοσχεδίου των 3,6 δισ. ευρώ– τα υπόλοιπα 1,8 δισ. ευρώ που αναζητούνται από νέα φορο-καταιγίδα (για να κλείσει το βασικό πακέτο των 5,4 δισ. ευρώ) αλλά και τα προληπτικά μέτρα των περίπου 3 δισ. ευρώ τα οποία ζητούνται ως μαξιλάρι από τους Θεσμούς προκειμένου να μετάσχει  το ΔΝΤ στο πρόγραμμα.

Χθες το βράδυ, πηγή του ΥΠΟΙΚ ανέφερε ότι η Ελλάδα δεν έχει δεχθεί τα πρόσθετα μέτρα. Η τοποθέτηση έγινε αμέσως μετά την ολοκλήρωση του 1ου βραδινού γύρου διαπραγματεύσεων με τους Θεσμούς.

Πρωτογενές 2015
 
Η ουσιαστική διαπραγμάτευση σε επίπεδο επικεφαλής στην Αθήνα ξεκινά σήμερα καθώς στους θεσμούς προστίθενται και η  πλευρά του ΔΝΤ.

Μένει να φανεί τι περιθώρια για λύση και συμβιβασμούς υπάρχουν με την κυβέρνηση να έχει κρυμμένο στο μανίκι της τον "άσο"  για  το πρωτογενές πλεόνασμα του 2015.

Αύριο αναμένονται οι ανακοινώσεις από την Eurostat  για την επικύρωση των στοιχείων που έστειλε στο τέλος Μαρτίου  η ελληνική κυβέρνηση μαζί με την ΕΛΑΣΤΑΤ. Η κυβέρνηση εδώ και εβδομάδες όμως έχει προαναγγείλει  την σημαντική υπέρβαση του ελληνικού στόχου και την επίτευξη  πρωτογενούς πλεονάσματος (σ.σ. ακούγονται σενάρια για πλεόνασμα πολύ μεγαλύτερο του 0,2% του ΑΕΠ ακόμη και στο φάσμα του 0,7% του ΑΕΠ,  έναντι στόχου στον προϋπολογισμό για  πρωτογενές έλλειμμα 0,25% του ΑΕΠ).

Μένει να φανεί πως  αυτή η καλύτερη επίδοση του 2015 θα έχει σημαντικό αποτέλεσμα και τις επιδόσεις του 2016. Δηλαδή αν οι θεσμοί θα κρίνουν ότι πρόκειται για μέτρα τα οποία έχουν πρόσκαιρη επίπτωση ή μόνιμο όφελος στα ελληνικά δημοσιονομικά.

Σήμερα στις διαπραγματεύσεις αναμένεται να τεθούν επί τάπητος τα νομοσχέδια για το φορολογικό και για το ασφαλιστικό που  δεν έχουν ακόμα "κλειδώσει",  καθώς δεν έχουν τοποθετηθεί οι θεσμοί για  την απόδοση και για το "μείγμα" των μέτρων.

Όσο για τα υπόλοιπα μέτρα που θα κλείσουν τις τρύπες του 2017 - 2018 και θα προέρχονται κατά κύριο λόγο από έμμεσους φόρους, οι θεσμοί έχουν κάνει σαφές ότι επιθυμούν να αλλάξει το "μείγμα"  περιλαμβάνοντας και περικοπές δαπανών. Σε  προσχέδιο του μνημονίου οι θεσμοί έκαναν λόγο για περικοπές 1,2 δισ ευρώ από το μισθολογικό κόστος, από την εξοικονόμηση  αμυντικών δαπανών και γενικότερα από την γενική κυβέρνηση, κάτι που προς το παρόν δεν δέχεται η κυβέρνηση.

Σε κάθε περίπτωση οι θεσμοί έχουν κάνει σαφές ότι πρέπει να επιτευχθεί συμφωνία επί της αρχής πριν όποια πολιτική απόφαση σε επίπεδο Εurogroup. Και καθώς η σύνοδος της Παρασκευής έχει πάρα πολύ περιορισμένο χρόνο λόγω του άτυπου χαρακτήρα της, ο υπουργός Οικονομικών έχει αφήσει ανοιχτές και άλλες επιλογές. Έχει αναφερθεί στην διενέργεια έκτακτου Εurogroup την επόμενη εβδομάδα στις 24 και 25 Απριλίου, ενώ πηγές των Θεσμών κάνουν λόγο ακόμη και για πιθανή σύνοδο την Μεγάλη Πέμπτη 28 Απριλίου. Την ίδια ημερομηνία μετέφερε στο Bloomberg Ευρωπαίος αξιωματούχος με γνώση των διαπραγματεύσεων. "Θα γίνει νέα συνάντηση εάν υπάρξει προοπτική συμφωνίας", διευκρίνισε.

Η πρώτη ημέρα διαπραγματεύσεων
 
Κατά τη χθεσινή πρώτη ημέρα των διαπραγματεύσεων που διενεργήθηκε  μόνο με την κοινοτική πλευρά των θεσμών,  τέθηκαν θέματα του υπουργείου Παιδείας, και οι παρεμβάσεις στο πεδίο της ενέργειας,  ενώ το τελευταίο τετράωρο των διαπραγματεύσεων επικεντρώθηκε στο νέο ταμείο ιδιωτικοποιήσεων. Πηγές του υπουργείου Οικονομικών  έκαναν  λόγο για σημαντική πρόοδο.

Υπάρχει ωστόσο ένα ακόμα μεγάλο μέτωπο το οποίο δεν άνοιξε χθες: το θέμα των κόκκινων δανείων τα οποία ζητείται να  πωλούνται (μαζί με ενήμερα) σε funds. Έχει γίνει σαφές  στην ελληνική πλευρά ότι  η επίτευξη συμφωνίας σε αυτό το μέτωπο -το οποίο θεωρείται πάρα πολύ σημαντικό ειδικά για την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα-  θα διαδραματίσει κομβικό ρόλο για την επίτευξη συμφωνίας.
 
Οι ρήτρες και τα ψιλά γράμματα
 
Το άλλο πεδίο είναι τα προληπτικά μέτρα και εκεί το μεγάλο στοίχημα, αναφέρουν αρμόδιες πηγές, είναι πόσο χαλαρά η αυστηρά θα είναι.  Η ρήτρα που θα ενεργοποιηθεί εάν υπάρξουν αποκλίσεις από τον στόχο πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% το 2018, δεν είναι καινούρια. Υπάρχει ήδη στις προτάσεις των μνημονίων που είχαν στις "βαλίτσες" τους οι επικεφαλής των Θεσμών στην τελευταία τους άφιξη στην Αθήνα, όπως έγραφε το Κεφάλαιο του προηγούμενου Σαββάτου. Μόνο που στα πρώτα κείμενα  για την επικαιροποίηση του μνημονίου (MOU) η ρήτρα είναι "θολή": ζητούν ρητή δέσμευση από την κυβέρνηση να λάβει όλα τα πρόσθετα μέτρα που  θα θεωρηθούν αναγκαία  αν αλλάξουν οι συνθήκες. Πλέον, η ρήτρα αυτή ζητείται να περιλαμβάνει ανάλυση μέτρων και σε ένα σενάριο τα μέτρα αυτά  να θεσπιστούν εκ των προτέρων.  Στα ίδια κείμενα του μνημονίου, υπάρχουν και άλλες ρήτρες: μη νομοθέτησης εάν δεν συμφωνούν οι τέσσερις Θεσμοί σε μία μεταρρύθμιση καθώς και πολιτική δέσμευση για πολυετή δημοσιονομική προσαρμογή που θα ξεπερνά το όριο του μνημονίου.