Δευτέρα, 01-Δεκ-2025 13:45
Ενέργεια: Ενωσιακή χρηματοδότηση και fast track κανονιστικές διαδικασίες σε 235 ευρωπαϊκά έργα
Το καθεστώς των έργων κοινού ενδιαφέροντος (Projects of Common Interest - PCIs) και των έργων αμοιβαίου ενδιαφέροντος (Projects of Mutual Interest - PMIs) χορήγησε σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε συνολικά 235 διασυνοριακά ενεργειακά έργα. Αυτός είναι ο δεύτερος τέτοιος κατάλογος από το 2023.
Τα έργα θα είναι επιλέξιμα για ενωσιακή χρηματοδότηση από τον μηχανισμό "Συνδέοντας την Ευρώπη" και θα επωφεληθούν από ταχείες διαδικασίες αδειοδότησης και κανονιστικές διαδικασίες για ταχεία εκτέλεση και υλοποίηση.
Τα εν λόγω διασταυρούμενα έργα θα ενισχύσουν την ενεργειακή συνδεσιμότητα σε ολόκληρη την ήπειρο, φέρνοντας πλησιέστερα στην ολοκλήρωση της Ενεργειακής Ένωσης, αναφέρει η Κομισιόν σε σχετική ανακοίνωση και προσθέτει: Επιτρέποντας ζωτικής σημασίας διασυνδέσεις σε ολόκληρη την ΕΕ και με γειτονικές χώρες, τα έργα αυτά μπορούν να διαδραματίσουν στρατηγικό ρόλο στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ, στην απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές και στην ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και ανεξαρτησίας της Ευρώπης.
Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της Επιτροπής, οι επενδυτικές ανάγκες σε ευρωπαϊκές ενεργειακές υποδομές —δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, υδρογόνου και CO2— θα προσεγγίσουν τα 1,5 τρισεκατομμύρια ευρώ από το 2024 έως το 2040. Αυτή η σειρά έργων και οι σχετικοί αναμενόμενοι όγκοι επενδύσεων θα συμβάλουν στην κάλυψη των αναγκών που προσδιορίστηκαν για το 2040.
Ο κατάλογος των επιλεγμένων ΕΚΕ και ΙΑΥ περιλαμβάνει:
•113 έργα ηλεκτρικής ενέργειας, υπεράκτια και έξυπνα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας που θα είναι απαραίτητα για την ενσωμάτωση του αυξανόμενου μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
•100 έργα υδρογόνου και ηλεκτρολυτικών κυψελών, τα οποία θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην ενσωμάτωση και την απαλλαγή του ενεργειακού συστήματος της ΕΕ από τις ανθρακούχες εκπομπές.
•17 έργα υποδομών μεταφορών άνθρακα που θα προωθήσουν την ανάπτυξη της αγοράς δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα.
•3 έργα έξυπνων δικτύων φυσικού αερίου για την ψηφιοποίηση και τον εκσυγχρονισμό του δικτύου φυσικού αερίου.
•τη συνεχιζόμενη συμπερίληψη δύο μακροχρόνιων έργων που συνδέουν τη Μάλτα και την Κύπρο με το ηπειρωτικό ευρωπαϊκό δίκτυο φυσικού αερίου.
"Τα έργα αυτά είναι κάτι περισσότερο από διασυνοριακά έργα υποδομής, είναι οι σανίδες σωτηρίας της Ενεργειακής μας Ένωσης. Ενδυναμώνουν το ενεργειακό μας σύστημα στην ΕΕ ενοποιώντας τα πλεονεκτήματα 27 συμπληρωματικών συστημάτων, ανοίγοντας τον δρόμο για μια Ευρώπη όπου η πράσινη, ανταγωνιστική και ασφαλής ενέργεια δεν αποτελεί απλώς υπόσχεση, αλλά κοινή πραγματικότητα", δήλωσε η Τερέσα Ριμπέρα, εκτελεστική αντιπρόεδρος αρμόδια για μια καθαρή, δίκαιη και ανταγωνιστική μετάβαση.
Από την πλευρά του ο Νταν Γιέρενσεν, επίτροπος Ενέργειας και Στέγασης σημείωσε σχετικά: "Οι ενεργειακές υποδομές δεν αποτελούν μόνο τη ραχοκοκαλιά της Ενεργειακής μας Ένωσης, αλλά και το θεμέλιο μιας ισχυρής και ευημερούσας Ευρώπης. Για να ανταποκριθεί στις σημερινές προκλήσεις της ασφάλειας, της ανταγωνιστικότητας και της απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές, η Ευρώπη χρειάζεται ένα ενεργειακό σύστημα που να είναι ανθεκτικό και ανθεκτικό στις μελλοντικές εξελίξεις. Τα έργα που επιλέξαμε να στηρίξουμε θα διαδραματίσουν ζωτικό ρόλο στην παροχή καθαρότερης, φθηνότερης και ασφαλέστερης ενέργειας στους πολίτες και τις επιχειρήσεις μας".
Η Επιτροπή θα στηρίξει την υλοποίηση αυτών των έργων μέσω ενισχυμένου πολιτικού συντονισμού με τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη, αξιοποιώντας την ειδική ομάδα για την Ενεργειακή Ένωση και τις περιφερειακές ομάδες υψηλού επιπέδου που έχουν σχεδιαστεί για τη στήριξη της ανάπτυξης ενεργειακών υποδομών σε βασικές περιοχές, μεταξύ άλλων με χώρες εταίρους.
Όπως επισημαίνεται στο σχέδιο δράσης της Επιτροπής για την οικονομικά προσιτή ενέργεια, ένα αποδοτικό ενεργειακό δίκτυο είναι ζωτικής σημασίας για να καταστεί δυνατή η μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας και να διασφαλιστεί ότι η ενέργεια είναι προσβάσιμη και οικονομικά προσιτή τόσο για τις βιομηχανίες όσο και για τα νοικοκυριά σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Η διασφάλιση ενός καλά ενοποιημένου και βελτιστοποιημένου ευρωπαϊκού ενεργειακού δικτύου είναι εξίσου ζωτικής σημασίας για την επιτάχυνση μιας οικονομικά αποδοτικής και καθαρής ενεργειακής μετάβασης.
Η Επιτροπή θα παρουσιάσει σύντομα τη δέσμη μέτρων για τα ευρωπαϊκά δίκτυα με σκοπό την περαιτέρω επιτάχυνση της ανάπτυξης των αναγκαίων ενεργειακών υποδομών στην Ευρώπη. Θα αναλύσει επίσης την πρωτοβουλία για τους ενεργειακούς αυτοκινητόδρομους, την οποία δρομολόγησε η πρόεδρος φον ντερ Λάιεν στην τελευταία της ομιλία για την κατάσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία θα αντιμετωπίσει επειγόντως τα διασυνοριακά σημεία συμφόρησης των ενεργειακών υποδομών και θα αυξήσει τη συνολική ανθεκτικότητα του ενεργειακού συστήματος της ΕΕ.
Μετά τη σημερινή έγκριση, ο κατάλογος ΕΚΕ και PMI θα υποβληθεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο με τη μορφή κατ' εξουσιοδότηση πράξης προς έλεγχο, όπως προβλέπεται στον κανονισμό ΔΕΔ-Ε. Και οι δύο συννομοθέτες έχουν στη διάθεσή τους δύο μήνες για να αποδεχθούν ή να απορρίψουν πλήρως τον κατάλογο, αλλά δεν μπορούν να τον τροποποιήσουν. Η διαδικασία αυτή μπορεί να παραταθεί κατά δύο μήνες, εφόσον ζητηθεί από τους συννομοθέτες. Μόλις εγκριθεί ο κατάλογος, η Επιτροπή θα ενισχύσει περαιτέρω το έργο της με τους φορείς υλοποίησης έργων και τα κράτη μέλη, ώστε να συμβάλει στη διασφάλιση της ομαλότερης και ταχύτερης δυνατής υλοποίησης των επιλεγέντων έργων.
Αυτή την εβδομάδα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διοργανώνει τις Ημέρες Ενέργειας των ΕΚΕ, οι οποίες είναι αφιερωμένες στην πρακτική εφαρμογή των ΕΚΕ και των ΕΚΕ. Ο επίτροπος Ενέργειας και Στέγασης κ. Dan Jørgensen θα συμμετάσχει στην εκδήλωση.
Τα ΕΚΕ έχουν σχεδιαστεί για να ολοκληρώσουν την αγορά ενέργειας της ΕΕ και να συμβάλουν στην επίτευξη των στόχων κλιματικής ουδετερότητας, διασφαλίζοντας ότι όλοι οι Ευρωπαίοι έχουν πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή, αξιόπιστη και ανανεώσιμη ενέργεια. Οι PMI περιλαμβάνουν διασυνοριακές υποδομές μεταξύ χωρών της ΕΕ και τρίτων χωρών, συμβάλλοντας στην επίτευξη των στόχων της ΕΕ για την ενέργεια και το κλίμα, συμπεριλαμβανομένου του προσφάτως εγκριθέντος παγκόσμιου οράματός της.
Ο κατάλογος που εγκρίθηκε σήμερα είναι ο 2ος ενωσιακός κατάλογος ΕΚΕ και ΕΑΕ που καταρτίστηκε στο πλαίσιο του αναθεωρημένου κανονισμού για τα διευρωπαϊκά δίκτυα ενέργειας (ΔΕΔ-Ε) από το 2022, μετατοπίζοντας την εστίαση από τα ορυκτά καύσιμα προς ανθεκτικές και αποδοτικές διασυνοριακές υποδομές χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών. Ο κανονισμός καθορίζει τα κριτήρια για τη στήριξη διασυνοριακών έργων ενεργειακών υποδομών που μπορούν να βοηθήσουν την Ένωση να επιτύχει τον στόχο της για κλιματική και ενεργειακή ουδετερότητα έως το 2050. Οι κατάλογοι αυτοί εγκρίνονται ανά διετία, μετά από εκτεταμένη διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη σε ειδικές ανά περιφέρεια ομάδες και δημόσιες διαβουλεύσεις.
Ο μηχανισμός "Συνδέοντας την Ευρώπη" (ΜΣΕ-Ενέργεια) έχει διαθέσει 8 δισ. ευρώ για εμβληματικά έργα από το 2014. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα διασυνοριακών έργων-ορόσημων είναι ο συγχρονισμός της Βαλτικής, μέσω του οποίου τα κράτη της Βαλτικής ανέκτησαν την ανεξαρτησία τους από το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας της Ρωσίας, ενσωματώνοντας πλήρως τις τρεις χώρες στο ενεργειακό σύστημα της ΕΕ. Στο πλαίσιο του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2028-2034, η Επιτροπή πρότεινε πενταπλάσια αύξηση του προϋπολογισμού του ΜΣΕ για την ενέργεια από 5,84 δισ. ευρώ σε 29,91 δισ. ευρώ.