Σούπερ μάρκετ: Τι δείχνει το ταμείο στο εννεάμηνο - Τουρισμός και homing φέρνουν νέο ρεκόρ

Της Ξανθής Γούναρη

Τα πιο γεμάτα καλάθια των καταναλωτών λόγω της έντασης του φαινομένου του homing (κατανάλωση εντός του σπιτιού, έναντι της ψυχαγωγίας εκτός) -ακόμη κι αν οι 8 στους 10 δηλώνουν ότι η ακρίβεια συνεχίζεται αμείωτη σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις- και ο τουρισμός, ειδικά στις νησιωτικές περιοχές, φαίνεται να οδηγούν σε νέο ρεκόρ τις πωλήσεις των σούπερ μάρκετ το 2025. Ήδη στο εννεάμηνο οι αλυσίδες είδαν τα έσοδά τους να αυξάνονται κατά 6,4%.

Με βάση τα στοιχεία της Circana το διάστημα Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου, η συνολική αξία των πωλήσεων ταχυκίνητων καταναλωτικών αγαθών (FMCG) έφτασε τα 10,51 δισ. ευρώ, δηλαδή 632 εκατ. ευρώ περισσότερα σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.

Στην άνοδο συνέβαλλαν τόσο τα προϊόντα με σταθερό barcode που συγκέντρωσαν 8,16 δισ. ευρώ, δηλαδή σχεδόν το 78% του συνολικού τζίρου, με αύξηση κατά 5,7%, όσο και τα επί ζυγίω προϊόντα –λαχανικά, κρέατα, τυριά, αλλαντικά– τα οποία έφτασαν τα 2,35 δισ. ευρώ, με εντυπωσιακό ρυθμό ανάπτυξης στο +9%.

Τα τρόφιμα κυριαρχούν απόλυτα

Τα τρόφιμα, που αντιπροσωπεύουν το 82,5% του συνολικού τζίρου με 8,67 δισ. ευρώ και αύξηση 7,3%, κυριαρχούν απόλυτα στην αγορά των ταχυκίνητων προϊόντων. Από αυτό το ποσό, τα τυποποιημένα τρόφιμα συνεισέφεραν το 60,2% και τα επί ζυγίω το 22,4%. Αντίθετα, τα προϊόντα οικιακής φροντίδας και προσωπικής υγιεινής και ομορφιάς κατέχουν μόλις 7,3% και 8,2% του τζίρου αντίστοιχα, με πολύ μικρότερες αυξήσεις της τάξης του 1,6% και 2%.

Ανάμεσα στις επιμέρους κατηγορίες, τα σνακ ξεχώρισαν με άνοδο 10,4% σε αξία πωλήσεων. Ακολούθησαν τα κατεψυγμένα με 8,8%, τα γαλακτοκομικά με 8,3% και τα αναψυκτικά με 7,2%.

Οι αριθμοί αυτοί επιβεβαιώνουν ότι οι Έλληνες περνούν περισσότερο χρόνο στο σπίτι, αναζητώντας στιγμές "λελογισμένης" απόλαυσης, ενώ την ίδια στιγμή, η τουριστική ανάπτυξη καθώς και το Airbnb ως τάση ενισχύουν την προετοιμασία γευμάτων εντός των καταλυμάτων, εντείνοντας περαιτέρω τη ζήτηση για τρόφιμα και προϊόντα καθημερινής χρήσης, όπως επισημαίνεται από την NielsenIQ.

Οι τιμές παραμένουν σε υψηλά επίπεδα

Παρά την επιβράδυνση του πληθωρισμού, οι τιμές συνεχίζουν να κινούνται προς τα πάνω. Στα τυποποιημένα προϊόντα, η μέση τιμή ανά μονάδα αυξήθηκε κατά 1,5% το εννεάμηνο, ενώ ο όγκος πωλήσεων σημείωσε άνοδο 4,2%. Η εικόνα όμως διαφοροποιείται ανάλογα με την κατηγορία: στα τρόφιμα η τιμή εκτινάχθηκε κατά 2,4%, ενώ στα προϊόντα Υγείας-Ομορφιάς και Οικιακής Φροντίδας μειώθηκε κατά 1,5% και 0,8% αντίστοιχα.

Ειδικά στα σνακ, όπου η ζήτηση παραμένει ισχυρή, οι τιμές σκαρφάλωσαν κατά 7,7%. Τα αλκοολούχα και μη αλκοολούχα ποτά κατέγραψαν επίσης αυξήσεις 2% και 3,7% αντίστοιχα, ενώ άνοδο κατέγραψαν επίσης τα γαλακτοκομικά (+1,7%), τα αλκοολούχα ποτά (+2%) και τα τρόφιμα μακράς διαρκείας (+1,7%). Μόνο στα υλικά μαγειρικής και τα καρυκεύματα παρατηρήθηκε μείωση 2,2% λόγω της πτώσης των τιμών του ελαιόλαδου σε σχέση με πέρσι.

Η ιδιωτική ετικέτα γίνεται όλο και πιο ανταγωνιστική

Τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, που πλέον στις μετρήσεις της Circana περιλαμβάνεται και η Lidl, έφτασαν το 27,1% της συνολικής αγοράς με αύξηση 7,3%. Τα επώνυμα προϊόντα κινήθηκαν με πιο συγκρατημένο ρυθμό 5,1%, επιβεβαιώνοντας ότι η απόσταση μεταξύ τους έχει πλέον κλείσει.

Η διείσδυση των προϊόντων με μάρκες των σούπερ μάρκετ ποικίλλει. Στα τρόφιμα έχουν φτάσει το 27,8%, στα προϊόντα οικιακής φροντίδας το 26,6%, ενώ στα προϊόντα υγείας και ομορφιάς παραμένουν χαμηλότερα, στο 19,8%. Οι αλυσίδες έχουν επενδύσει σημαντικά στην ποιότητα των δικών τους σημάτων, κερδίζοντας την εμπιστοσύνη καταναλωτών που αντιμετωπίζουν πιέσεις στο οικογενειακό προϋπολογισμό.

Λιγότερες προσφορές στα ράφια

Παράλληλα, η εικόνα στις προσφορές έχει αλλάξει. Μόλις το 24,4% των πωλήσεων του εννεάμηνου προήλθε από προϊόντα σε καθεστώς έκπτωσης, έναντι 25,4% πέρυσι.

Ο νέος Κώδικας Δεοντολογίας φαίνεται να επηρέασε τις προωθητικές πρακτικές, με τις μεγαλύτερες μειώσεις να καταγράφονται στα προϊόντα υγιεινής και ομορφιάς (πτώση 4,1 μονάδων) και οικιακής φροντίδας (πτώση 4,6 μονάδων).

Το ηλεκτρονικό κανάλι αποκτά βάρος

Σε ό,τι αφορά το μέγεθος του ηλεκτρονικού εμπορίου τροφίμων, φθάνει πλέον στα 227 εκατ. ευρώ με ποσοστό συμμετοχής 2,16% στη συνολική αγορά και ανάπτυξη 5%, σύμφωνα με τα στοιχεία της Convert Group. Η μέση αξία καλαθιού υποχώρησε κατά 2%, ενώ ο αριθμός παραγγελιών αυξήθηκε κατά 7%, δείχνοντας ότι περισσότεροι καταναλωτές στρέφονται στις ψηφιακές πλατφόρμες, αλλά με μικρότερα μέσα ποσά.

Στις αγορές μέσω διαδικτύου, τα νωπά τρόφιμα κυριαρχούν με 34% και αύξηση 8%, ενώ τα κατεψυγμένα σημείωσαν άνοδο 9%. Αξιοσημείωτη είναι η επίδοση των ειδών για κατοικίδια που, παρά το μικρό μερίδιο τους (1%), σημείωσαν άνοδο 12%. Σταθερές παρέμειναν οι κατηγορίες καθαρισμού και ομορφιάς, με τα παιδικά είδη να σημειώνουν μείωση 5%.

Νησιά και τουριστικές περιοχές στην κορυφή

Η γεωγραφική κατανομή αποκαλύπτει την επίδραση του τουρισμού. Τα νησιά του Αιγαίου σημείωσαν αύξηση 9,9%, η Κρήτη 7,5% και η Πελοπόννησος 6,6%. Οι περιοχές αυτές, που αντιπροσωπεύουν το 9,4%, 7,4% και 8,2% του συνολικού τζίρου αντίστοιχα, ωφελήθηκαν σημαντικά από την επισκεψιμότητα που ξεπέρασε τις προσδοκίες το φετινό καλοκαίρι.

Η Αττική, που αντιστοιχεί στο 41,2% του συνολικού τζίρου, κινήθηκε με πιο συγκρατημένο ρυθμό 5,1%, απεικονίζοντας μια ώριμη αγορά όπου η ανάπτυξη προέρχεται κυρίως από την αύξηση των τιμών.

Η μάχη των μεγεθών

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η επίδοση ανά μέγεθος καταστημάτων. Τα hypermarkets άνω των 2.500 τ.μ. και τα μικρά καταστήματα έως 400 τ.μ. σημείωσαν την ίδια άνοδο, 6,9%, παρά το ότι απευθύνονται σε διαφορετικό κοινό. Τα πρώτα προσελκύουν με την ποικιλία και τον όγκο των προσφορών, τα δεύτερα με την εγγύτητα και την εξυπηρέτηση. Το μερίδιο των μικρών καταστημάτων αντιστοιχεί στο 12% της συνολικής αξίας πωλήσεων FMCG, σύμφωνα με τα στοιχεία της Circana, ενώ οριακά χαμηλότερο είναι το μερίδιο των hypermarkets (11,7%).

Τα μεσαία καταστήματα 1.000-2.500 τ.μ., που κατέχουν το μεγαλύτερο μέρος του τζίρου (43,6%), ενίσχυσαν το αποτύπωμά τους κατά 5,4%, ενώ τα καταστήματα 400-1.000 τ.μ., με μερίδιο 32,7%, κινήθηκαν με +3,8%.

Σύμφωνα με τη NielsenIQ, οι πωλήσεις φαίνεται να μεταφέρονται από το "παραδοσιακό" κανάλι (Καταστήματα Ψιλικών & Περίπτερα) στα νέα format καταστημάτων εγγύτητας των λιανεμπόρων, τα οποία προσφέρουν χαμηλότερες τιμές, ευέλικτο ωράριο και προσαρμοσμένο κωδικολόγιο στις ανάγκες του καταναλωτή "on the go"- και όχι μόνο.