Του Χάρη Φλουδόπουλου
Την εικόνα μιας χώρας που παραμένει ουραγός στην Ευρώπη σε ποσοστά ανακύκλωσης και εξαρτημένη από την ταφή των αποβλήτων παρουσίασε η πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών και Επιχειρήσεων Ανακύκλωσης και Ενεργειακής Αξιοποίησης (ΣΕΠΑΝ) Λένα Μπέλση, μιλώντας σε δημοσιογράφους. Το μήνυμα ήταν σαφές: η Ελλάδα χρειάζεται να περάσει επειγόντως από τη θεωρία στην πράξη αν θέλει να σταθεί στο ύψος των ευρωπαϊκών υποχρεώσεων για την κυκλική οικονομία.
"Η Πολιτεία δεν μπορεί πλέον να αντιμετωπίζει την ανακύκλωση ως πάρεργο. Χρειάζεται τόλμη, αποφασιστικότητα και άμεση δράση", σημείωσε χαρακτηριστικά η κα Μπέλση, τονίζοντας ότι ο ΣΕΠΑΝ, ως θεσμικός εκπρόσωπος του ιδιωτικού τομέα στην κυκλική οικονομία, διαθέτει τεκμηριωμένες προτάσεις και εμπειρία από την πράξη.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Συνδέσμου, η Ελλάδα εξακολουθεί να θάβει σχεδόν το 80% των απορριμμάτων της, με το ποσοστό ανακύκλωσης να παραμένει κοντά στο 17% -μακριά από τους ευρωπαϊκούς στόχους. Το τέλος ταφής, που υποτίθεται λειτουργεί ως αντικίνητρο, παραμένει εξαιρετικά χαμηλό: μόλις 35 ευρώ ο τόνος (και 40 ευρώ από το 2026), όταν στη Γαλλία αγγίζει τα 120-130 ευρώ και στη Γερμανία η ταφή έχει απαγορευθεί πλήρως.
Η στρέβλωση αυτή, όπως τόνισε η πρόεδρος του ΣΕΠΑΝ, καθιστά οικονομικά συμφερότερη την ταφή αντί της ανακύκλωσης. Παράλληλα, καθυστερούν κρίσιμα έργα υποδομών – με χαρακτηριστική την περίπτωση της Αττικής, όπου οι διαγωνισμοί για τις νέες Μονάδες Επεξεργασίας και Ανάκτησης (ΜΕΑ/ΜΑΑ) δεν έχουν ακόμη προχωρήσει.
Ένα ακόμη θεμελιώδες πρόβλημα είναι η απουσία των δήμων από τα συστήματα ανακύκλωσης, καθώς τα Κέντρα Διαλογής (ΚΔΑΥ) και τα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ) λειτουργούν συχνά χωρίς συνεργασία ή χωρίς σαφές πλαίσιο ευθυνών. Ο ΣΕΠΑΝ ζητά αποσαφήνιση ρόλων μεταξύ κυβέρνησης, ΟΤΑ και ΕΟΑΝ, καθώς και ενίσχυση των ελέγχων.
Ιδιαίτερη αναφορά έγινε και στις εισφορές των υπόχρεων παραγωγών — των εταιρειών που διαθέτουν προϊόντα στην αγορά. Στην Ελλάδα οι εισφορές αυτές παραμένουν σημαντικά χαμηλότερες από τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές, με αποτέλεσμα να μην καλύπτεται το πραγματικό κόστος διαχείρισης αποβλήτων. Παράλληλα, η εισφοροδιαφυγή εκτιμάται ότι αγγίζει τα 20 εκατ. ευρώ ετησίως, με το 50% να αφορά τους "μπλε κάδους".
Η εφαρμογή του συστήματος εγγυοδοσίας (Deposit Return System – DRS) για πλαστικές και αλουμινένιες συσκευασίες, που θεωρείται κρίσιμο εργαλείο για την αύξηση της ανακύκλωσης, φαίνεται πως μετατίθεται για μετά το Πάσχα του 2026. Ο ΣΕΠΑΝ ζητά επίσπευση, επισημαίνοντας ότι η καθυστέρηση αυτή στερεί από τη χώρα ένα αποδεδειγμένα αποτελεσματικό εργαλείο: όπου εφαρμόστηκε, τα ποσοστά επιστροφής φιαλών ξεπερνούν το 90%.
Στον τομέα των υποδομών διαχείρισης αποβλήτων, ο ΣΕΠΑΝ ζητά την άμεση επανεκκίνηση των διαγωνισμών στην Αττική και την επιτάχυνση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, που συχνά απαιτεί πολυετή διαδικασία. Παράλληλα, προτείνει τη μετατροπή των υφιστάμενων ΜΕΑ σε ΜΑΑ (μονάδες ανάκτησης υλικών), ώστε να αυξηθεί η αξιοποίηση των ανακυκλώσιμων ροών.
Η πρόεδρος του Συνδέσμου υπογράμμισε ότι η πολυπλοκότητα και η γραφειοκρατία του συστήματος λειτουργούν αποτρεπτικά για επενδύσεις. "Πρέπει να απλοποιηθούν και να επιταχυνθούν οι διαδικασίες, ειδικά στην περιβαλλοντική αδειοδότηση", ανέφερε, σημειώνοντας πως ο ΣΕΠΑΝ ζητά επίσης καλύτερο συντονισμό με τον ιδιωτικό τομέα για τη διαχείριση των βιοαποβλήτων.
Σύμφωνα με τον ΣΕΠΑΝ, καμία χώρα στην Ε.Ε. δεν κατάφερε να μειώσει τα ποσοστά ταφής χωρίς ενεργειακή αξιοποίηση. Η Ελλάδα, ωστόσο, παραμένει διστακτική, παρά το γεγονός ότι οι σχετικές τεχνολογίες επιτρέπουν την ασφαλή μετατροπή των μη ανακυκλώσιμων απορριμμάτων σε ενέργεια.
Ο Σύνδεσμος υποστηρίζει την προώθηση της ενεργειακής αξιοποίησης υπό αυστηρές προϋποθέσεις: να προηγηθεί η βελτίωση της ανακύκλωσης και η ολοκλήρωση των μονάδων ανάκτησης, και να αποκλειστούν "μεταβατικές λύσεις" όπως η καύση σύμμεικτων αποβλήτων, που αντιβαίνουν στο εθνικό και ευρωπαϊκό δίκαιο.
"Η κυκλική οικονομία μπορεί να αποτελέσει τη βάση για μια βιώσιμη και συμπεριληπτική ανάπτυξη, ενισχύοντας την απασχόληση και την κοινωνική συνοχή", υπογράμμισε η κα Μπέλση, καλώντας την Πολιτεία να δείξει πολιτική βούληση και συνέχεια.
Το ζητούμενο, σύμφωνα με τον ΣΕΠΑΝ, είναι πλέον η εφαρμογή ενός ολιστικού σχεδίου που θα περιλαμβάνει σαφείς αρμοδιότητες, ρεαλιστικούς στόχους, ενίσχυση των κρατικών υπηρεσιών (ΥΠΕΝ, ΕΟΑΝ), και συνεργασία με την ιδιωτική οικονομία. Μόνο έτσι, όπως σημείωσε η πρόεδρος, "θα μπορέσουμε να μετατρέψουμε τα απορρίμματα σε πόρους και να σταματήσουμε να θάβουμε τις ευκαιρίες μας".
Με πάνω από 200 μονάδες στην επικράτεια, αυτή η χώρα καλύπτει το 50% της εθνικής ανάγκης σε ανακύκλωση μπαταριών ηλεκτρικών οχημάτων, ξεπερνώντας τους στόχους της Ευρώπης για το 2031.
Στην Ελλάδα, η πολιτική είναι πια μόδα και χόμπι. Κάθε εβδομάδα και νέος αρχηγός. Θα χρειαστούμε κόμμα για να διαχειρίζεται τα κόμματα.
Ο τουρισμός και ιδιαίτερα τα ξενοδοχεία συνεχίζουν να λειτουργούν υπό καθεστώς υπερφορολόγησης.
Τι είπε για τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Δεν υπάρχει οικογένεια δίχως ιστορίες από την Κατοχή. Οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας φεύγουν σιωπηλά.
Τι αναφέρει έρευνα που πραγματοποίησαν τέσσερις 'Ελληνες καθηγητές για λογαριασμό του LSE.
Σχέδιο ανάπτυξης στη Μέση Ανατολή έχουν όλες οι ελληνικές συστημικές τράπεζες.
Πίσω από τη μακροοικονομική πρόοδο της Ελλάδας κρύβεται ένα ανησυχητικό φαινόμενο.
Η Zeekr προσγειώθηκε στην ελληνική αγορά παρουσιάζοντας μια γκάμα τριών ηλεκτρικών μοντέλων εκ των οποίων το μοντέλο X αποτελεί την πρόταση της εταιρείας στην ανταγωνιστική κατηγορία των compact SUV.
Ποια συμπεράσματα προέκυψαν μέσα από τις εργασίες της φετινής Prodexpo 2025.
Όπως ανακοινώθηκε από το υπουργείο Εθνικής Άμυνας.
