Έκθεση ΕΚΤ: Η άνοδος του ευρώ είναι συγκυριακή

Του Νίκου Κωτσικόπουλου

Την εκτίμηση ότι η ανατίμηση του ευρώ σε επίπεδα κοντά στο 1,20 δολάριο είναι προσωρινή, κάνουν πολλοί Κεντρικοί Τραπεζίτες της Ευρώπης και μέλη του ΔΣ της ΕΚΤ. Η εκτίμηση καταγράφηκε στα πρακτικά της Συνόδου της ΕΚΤ το Σεπτέμβριο και λίγες ημέρες μετά το ευρώ έφθασε σχεδόν στο 1,19 δολάριο, πριν αρχίσει να υποχωρεί για να φθάσει στα παρόντα επίπεδα (λίγο πάνω από το 1,16 δολάριο).

Καθώς μία πιθανή άνοδος του ευρώ πάνω από το 1,20 δολάριο μπορεί να πλήξει τις ευρωπαϊκές εξαγωγές, το ζήτημα είχε προβληματίσει την ΕΚΤ το προηγούμενο διάστημα. Προβληματισμός για τις συναλλαγματικές ισοτιμίες υπάρχει επίσης όσον αφορά την επίδρασή τους στον πληθωρισμό, που είναι το βασικό ζήτημα που απασχολεί κυρίως την ΕΚΤ.

Η άποψη ότι η ανατίμηση του ευρώ έχει προσωρινό χαρακτήρα, δεν σημαίνει ότι το ευρώ θα υποχωρήσει στο parity, (ένα ευρώ ίσον με ένα δολάριο), αλλά αποδίδεται σε συγκυριακά φαινόμενα ή και στην αδυναμία του δολαρίου, που κατά την άποψη στελεχών της αγοράς είναι και το πιθανότερο. Όχι όμως και για όλους τους Κεντρικούς Τραπεζίτες, αφού κάποιοι δεν συμφωνούν.

Στην εισήγησή του ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ Philip Lane, ανέφερε μεταξύ άλλων για το θέμα αυτό, ότι η "η ανατίμηση του ευρώ την άνοιξη, τόσο έναντι του δολαρίου όσο και σε σταθμισμένη βάση ως προς το εμπόριο, ήταν μία από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η εξωτερική ζήτηση της ζώνης του ευρώ. 

Σε σύγκριση με τις προβολές των εμπειρογνωμόνων του Ιουνίου, το ευρώ είχε ανατιμηθεί κατά 3,3% έναντι του δολαρίου ΗΠΑ και κατά 2,3% σε ονομαστικούς σταθμισμένους όρους. Οι υποθέσεις για τη συναλλαγματική ισοτιμία στις προβολές του Σεπτεμβρίου υποδήλωναν ανατίμηση του ευρώ κατά σχεδόν 6% σε ονομαστικούς σταθμισμένους όρους από το πρώτο τρίμηνο του 2025 και 11% έναντι του δολαρίου ΗΠΑ".

Ο προβληματισμός του ήταν, κατά πόσον οι υψηλότεροι δασμοί, το ισχυρότερο ευρώ και ο αυξημένος ανταγωνισμός στις εισαγωγές, θα παρέμεναν εμπόδιο στην ανάπτυξη για το υπόλοιπο του έτους. 

Τι είπαν για την άνοδο του ευρώ τα μέλη της ΕΚΤ

Στη συζήτηση που ακολούθησε οι απόψεις που καταγράφηκαν για τις ισοτιμίες ήταν ποικίλες. Ειδικά όσον αφορά τις επιπτώσεις της ισοτιμίας του ευρώ, "υποστηρίχθηκε ότι ήταν σημαντικό να τεθεί η πρόσφατη ανατίμηση του ευρώ σε μια ευρύτερη προοπτική. Λαμβάνοντας υπόψη τις εξελίξεις του περασμένου έτους, υποστηρίχθηκε ότι οι πρόσφατες κινήσεις θα μπορούσαν να θεωρηθούν περισσότερο ως διακυμάνσεις προσωρινού χαρακτήρα παρά ως μέρος μιας συνεπούς τάσης προς μία κατεύθυνση". 

Μία ισχυρότερη επίδραση στις τιμές (από ανατίμηση του ευρώ), "θα πρέπει να αναμένεται μόνο εάν το ευρώ ανατιμηθεί πολύ περισσότερο από ότι νωρίτερα φέτος. Υποστηρίχθηκε ότι αυτό ήταν μάλλον απίθανο, καθώς οι συμμετέχοντες στην αγορά είχαν υποστηρίξει ότι η προηγούμενη ανατίμηση του ευρώ είχε σε σημαντικό βαθμό προκληθεί από την αντιστάθμιση θέσεων ως απάντηση στην αβεβαιότητα που προκάλεσαν οι ανακοινώσεις δασμών των ΗΠΑ στις αρχές Απριλίου". 

Βεβαίως καταγράφηκαν και άλλες απόψεις. "Ενώ αναγνωρίστηκε ότι η συναλλαγματική ισοτιμία θα μπορούσε μερικές φορές να αποσυνδεθεί από τα θεμελιώδη μεγέθη ως αποτέλεσμα κερδοσκοπικής συμπεριφοράς, φαινόταν απίθανο μια τέτοια αποσύνδεση να έπαιζε επί του παρόντος σημαντικό ρόλο και η ανατίμηση του ευρώ ήταν πιθανό να είναι επίμονη". 

Δεν θα μπορούσε να αποκλειστεί περαιτέρω ανατίμηση του ευρώ, εν μέσω αυξανόμενων προσδοκιών για μειώσεις των επιτοκίων από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ. 

Κάποιοι είπαν ότι οι πιο θετικές προοπτικές για την οικονομία στην Ευρωζώνη, είχαν συμβάλει σε μια ανατίμηση του ευρώ... Αλλά η άποψη αυτή αποκρούστηκε, "δεδομένου του υποτονικού ρυθμού ανάπτυξης της Ευρωζώνης και των διαφόρων ευπαθειών που περιβάλλουν τις προοπτικές της. 

Από αυτή την οπτική γωνία, μια εναλλακτική ερμηνεία της απόδοσης του ευρώ ήταν ότι στην πραγματικότητα αντανακλούσε μια θεμελιώδη αδυναμία του δολαρίου, δεδομένων των αναθεωρήσεων προς τα κάτω των προοπτικών για την οικονομία των ΗΠΑ…