ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ 23.07
"Όταν κοιτάζω την Ευρώπη σήμερα, θεωρώ ότι βρισκόμαστε στη δυσκολότερη και πιο επικίνδυνη κατάσταση μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο – όχι μετά τον Ψυχρό Πόλεμο". Με τα λόγια αυτά, η πρωθυπουργός της Δανίας, Μέτε Φρεντέρικσεν, υποδέχτηκε σήμερα τους 26 ηγέτες των κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Κοπεγχάγη, σε μια άτυπη Σύνοδο για το μέλλον της ευρωπαϊκής άμυνας και τη βοήθεια στην Ουκρανία.
Η πρόταση της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Drone Wall, το "τείχος" κατά των drones, απασχόλησε τους ηγέτες, με τους αρκετούς να αμφισβητούν τη σκοπιμότητα και την αποτελεσματικότητά του στην αντιμετώπιση της ρωσικής απειλής.
Μιλώντας μετά το πέρας των εργασιών, η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τόνισε ότι το σύστημα anti-drone, το λεγόμενο "Drone Wall" έχει σχεδιαστεί ως μια "ασπίδα" για ολόκληρη την ευρωπαϊκή ήπειρο, εξηγώντας ότι "αυτό περιλαμβάνει και τη νότια πτέρυγα", απαντώντας έτσι σε ένα αίτημα που έθεσε τόσο η Αθήνα όσο και η Ρώμη.
"Διασυνοριακά πρέπει να επενδύσουμε στην τεχνολογία των μη επανδρωμένων αεροσκαφών, στην αντιμετώπιση των μη επανδρωμένων αεροσκαφών", δήλωσε από την πλευρά της η πρωθυπουργός της Δανίας.
Εξ άλλου, αναφορικά με το δεύτερο ζήτημα, αυτό των ρωσικών assets, η Φον ντερ Λάιεν είπε ότι το Βέλγιο δεν μπορεί να είναι το μόνο κράτος μέλος που φέρει τον κίνδυνο να χρησιμοποιήσει τα δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας για το δάνειο ύψους 140 δισεκατομμυρίων ευρώ στην Ουκρανία.
Το Βέλγιο, όπου φυλάσσεται το μεγαλύτερο μέρος των δεσμευμένων περιουσιακών στοιχείων, έχει δηλώσει ότι θέλει εγγυήσεις από την ΕΕ προτού συμφωνήσει με το σχέδιο, καθώς υπάρχουν νομικοί και οικονομικοί κίνδυνοι.
"Η Ουκρανία είναι σήμερα η εγγύηση ασφάλειας της Ευρώπης", τόνισε η πρωθυπουργός της Δανίας, Μέτε Φρεντέρικσεν, μετά το πέρας των εργασιών.
Η ίδια εξήγησε ότι η στήριξη της Ευρώπης στην Ουκρανία "αποτελεί άμεση επένδυση για την ίδια την ασφάλεια μας".
"Συναντιόμαστε σε μια περίοδο κατά την οποία η Ρωσία έχει εντείνει τις επιθέσεις της στην Ουκρανία", δήλωσε στους δημοσιογράφους η πρωθυπουργός της Δανίας.
"Μας απειλούν, μας δοκιμάζουν και δεν θα σταματήσουν". "Είναι στο χέρι μας να φέρουμε αποτελέσματα στην Ουκρανία [...] Όλοι γνωρίζουν τώρα τι διακυβεύεται ... ο κύριος στόχος μας είναι να οικοδομήσουμε μια Ευρώπη τόσο ισχυρή ώστε ο πόλεμος να μην αποτελεί επιλογή".
Η συνάντηση, η οποία διεξήχθη στη Δανία λίγες ημέρες μετά τη "στοχοθέτησή" της με υβριδικές επιθέσεις σε πολιτικά και στρατιωτικά αεροδρόμια αλλά και τις παραβιάσεις στον εναέριο χώρο άλλων κρατών - από τη Βαλτική έως την Πολωνία και τη Ρουμανία, χωρίστηκε σε δύο μέρη. Το πρώτο αφορά στην ευρωπαϊκή άμυνα και τη δέσμευση των Ευρωπαίων να την ενισχύσουν, σε μια κρίσιμη καμπή καθώς η Γηραιά Ήπειρος ζυγίζει τη συμπεριφορά των ΗΠΑ και τη βούλησή τους να συνεχίσουν να παρέχουν στήριξη στην Ευρώπη (και την Ουκρανία).
Το δεύτερο μέρος επικεντρώθηκε στον πόλεμο στην Ουκρανία και στα περίφημα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία – δηλαδή στη χρήση αυτών στο πλαίσιο του λεγόμενου "δανείου αποζημιώσεων” προς το Κίεβο που παρουσίασε η Κομισιόν με την ελπίδα να εξασφαλίσει την υποστήριξή τους πριν από την επίσημη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στο τέλος του μήνα.
Το ζήτημα της χρήσης δισεκατομμυρίων ευρώ σε παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για τη στήριξη της Ουκρανίας θα συνεχιστεί κατά την επόμενη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 23-24 Οκτωβρίου, έγραψε ο πρόεδρος του Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, σε ανάρτησή του στο X, μετά τις εργασίες της Συνόδου.
Η ΕΕ προωθεί ένα σχέδιο για την παροχή δανείων ύψους 140 δισ. ευρώ στην Ουκρανία από τα δεσμευμένα assets της ρωσικής κεντρικής τράπεζας.
Η υποστήριξη της πρότασης έχει κερδίσει έδαφος μετά την απόφαση Τραμπ να σταματήσει την άμεση υποστήριξη προς την Ουκρανία, αφήνοντας την Ευρώπη να αναλάβει το βάρος των οικονομικών αναγκών της χώρας που έχει πληγεί από τον πόλεμο, σύμφωνα με το Bloomberg.
Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς την περασμένη εβδομάδα υποστήριξε την ιδέα, προσφέροντας τη στήριξη της μεγαλύτερης οικονομίας της ΕΕ στο σχέδιο, σε μια αλλαγή στάσης μετά την προβολή νομικών ανησυχιών από το Βερολίνο. Σε άρθρο που δημοσιεύθηκε στους Financial Times, ο Μερτς δήλωσε ότι "η ΕΕ πρέπει να αυξήσει συστηματικά και μαζικά το τίμημα της ρωσικής επιθετικότητας".
Ωστόσο, κράτη μέλη όπως το Βέλγιο και η Γαλλία επιθυμούν να δουν λεπτομέρειες σχετικά με τη νομική βάση του σχεδίου και άλλα λογιστικά ζητήματα πριν προχωρήσουν.
"Πρέπει να παραμείνουμε ένας ελκυστικός και αξιόπιστος τόπος, ως ΕΕ, πράγμα που σημαίνει ότι όταν παγώνονται περιουσιακά στοιχεία, πρέπει να τηρείται το διεθνές δίκαιο", δήλωσε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν στους δημοσιογράφους. "Πρέπει να δώσουμε στην Ουκρανία ορατότητα όσον αφορά τη χρηματοδότηση", συμπλήρωσε.
Τι προβλέπει η πρόταση της Κομισιόν;
Η πρόταση κάνει λόγο για χρήση των κεφαλαίων που συγκεντρώθηκαν από τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία αξίας περίπου 180 δισ. ευρώ που τηρούνται στον οίκο Euroclear με έδρα τις Βρυξέλλες. Η χρηματοδότηση θα ανακατευθύνεται σταδιακά στην ΕΕ, ώστε να μπορεί να χορηγεί δάνεια σε δόσεις στο Κίεβο.
Η πρόταση έχει εγείρει ανησυχίες σχετικά με το διεθνές δίκαιο όσον αφορά την κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων. Για να κατευνάσει τα κράτη μέλη, μεταξύ των οποίων και το Βέλγιο, που φιλοξενεί η Euroclear και αποτελεί τον κύριο αντίπαλο, η ΕΕ πρότεινε μια 'προσαρμοσμένη σύμβαση χρέους" με την Euroclear με επιτόκιο 0%, ώστε να διασφαλιστεί ότι θα μπορεί να ικανοποιήσει τυχόν μελλοντικές απαιτήσεις της Ρωσίας.
Η Κάγια Κάλας σημείωσε ότι δεν θα θέσει προθεσμία για την επίτευξη συναίνεσης σχετικά με το σχέδιο, αν και προχωρά "όσο το δυνατόν γρηγορότερα".
"Δεν έχει ακόμη την υποστήριξη όλων, οπότε υπάρχει ακόμη πολλή δουλειά να γίνει", τόνισε.
Η ΕΕ ελπίζει να έχει έτοιμη τη συμφωνία δανειοδότησης έως το τέλος του έτους, ώστε να αρχίσει να χορηγεί κεφάλαια στην Ουκρανία το 2026. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προβλέπει χρηματοδοτικό κενό 65 δισ. δολαρίων μέχρι το 2027. Η Ουκρανία έχει επίσης ζητήσει 60 δισ. δολάρια για την άμυνα κατά το επόμενο έτος.
Το ΔΝΤ έπεισε το Κίεβο αυτό το μήνα να αυξήσει σημαντικά τις προβλέψεις του για τις χρηματοδοτικές ανάγκες έως το 2027, ώστε να αντανακλά τον παρατεταμένο πόλεμο, ο οποίος βρίσκεται ήδη στο τέταρτο έτος του.
Σύμφωνα με την πρόταση, το Κίεβο θα πρέπει να αποπληρώσει το δάνειο -το οποίο στη συνέχεια η ΕΕ θα επιστρέψει στην Euroclear- μόνο εάν η Μόσχα συμφωνήσει να καταβάλει αποζημιώσεις στην Ουκρανία.
Ο Μερτς, ο οποίος έκανε σύντομες δηλώσεις κατά την είσοδό του στη Σύνοδο Κορυφής, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι "η Γερμανία παραμένει επιφυλακτική όσον αφορά το ζήτημα της κατάσχεσης περιουσιακών στοιχείων, δεδομένου ότι διακυβεύονται το διεθνές δίκαιο και ο ρόλος του ευρώ ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος. Αλλά αυτό δεν πρέπει να μας εμποδίσει".
Οι ηγέτες της ΕΕ υποστήριξαν τα εμβληματικά έργα που θα ενισχύσουν την ασφάλεια της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένου του ευρωπαϊκού "drone wall" και της επιτήρησης της ανατολικής πτέρυγας, δήλωσε από την πλευρά του ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα μετά τη σύνοδο της ΕΕ στην Κοπεγχάγη.
Το Politico μετέδιδε νωρίτερα ότι ορισμένοι Ευρωπαίοι ήταν επιφυλακτικοί σχετικά με το τείχος anti-drone.
Ο Γάλλος πρόεδρος δήλωσε πριν από τη σημερινή συνάντηση ότι η προτεραιότητα είναι αντίθετα τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης και οι δυνατότητες επίθεσης, συμπεριλαμβανομένων των βαλλιστικών πυραύλων.
Ο υπουργός Άμυνας της Γερμανίας Μπόρις Πιστόριους από την πλευρά του είπε τη Δευτέρα ότι η ΕΕ θα πρέπει να επικεντρωθεί σε έργα που μπορούν να υλοποιηθούν ταχύτερα.
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι πιο κοντινοί γείτονες της Ρωσίας - τα κράτη της Βαλτικής και η Πολωνία - είναι πιο θερμοί και έχουν υποστηρίξει την πρόταση.
Ένα από τα αγκάθια είναι ότι το σχέδιο παραμένει πολύ ασαφές, με τους διπλωμάτες στο περιθώριο των συζητήσεων να αναρωτιούνται ακόμη τι ακριβώς θα ήταν ένα "τείχος" drone. Ένα άλλο ανοιχτό ερώτημα είναι αν θα λειτουργούσε καλύτερα ως περιφερειακό έργο - αν και αυτό θα μπορούσε να περιπλέξει τη χρηματοδότησή του με πόρους της ΕΕ.
Η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι προειδοποίησε ότι δεν πρέπει να παραμεληθεί ο Νότος, ένα μήνυμα που επανέλαβε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.
"Οποιοδήποτε κοινό ευρωπαϊκό αμυντικό σχέδιο που αφορά την Ευρώπη δεν μπορεί να περιορίζεται στα ανατολικά σύνορα της ηπείρου", δήλωσε στους δημοσιογράφους.
Εν τω μεταξύ, η πρωθυπουργός της Λετονίας και ο πρόεδρος της Λιθουανίας χαιρέτισαν το σχέδιο.
Στήριξη ηγετών στο "drone wall".
Σημείο τριβής το πώς θα χρησιμοποιηθούν χωρίς να κατασχεθούν.
Φέρεται να έπλεε στα ανοικτά της Δανίας κατά τις υπερπτήσεις των drones
"Αν η ΕΕ αρχίσει να κατάσχει ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, η Μόσχα ενδέχεται να ανταποκριθεί με αντίστοιχα μέτρα".
Επισήμανε ότι η Ευρώπη πρέπει να βρεθεί στην αιχμή των τεχνολογικών εξελίξεων στην άμυνα.
Αντιδράσεις από ηγέτες που θεωρούν ότι το βέτο είναι βαθιά συνδεδεμένο με την εθνική κυριαρχία.
Η υποστήριξη που δέχεται το σχέδιο και οι ανησυχίες για τυχόν νομικά ζητήματα.
Επικαλείται λόγους υγείας.
Ο Βολοντίμιρ Ζ. συνελήφθη κοντά στην Βαρσοβία την Τρίτη.
"Οποιοδήποτε κοινό ευρωπαϊκό έργο άμυνας αφορά την Ευρώπη δεν μπορεί να περιορίζεται μόνο στα ανατολικά σύνορα της ηπείρου".
Υπό δρακόντεια μέτρα ασφάλειας ξεκινά στην πρωτεύουσα της Δανίας η Σύνοδος των "27", με στόχο να σταλεί μήνυμα αποφασιστικότητας και ενότητας απέναντι στη Μόσχα.
