DW:Η ασθενής ρωσική οικονομία πιέζει τον Πούτιν

 Η ρωσική οικονομία παραπαίει. Η ανάπτυξη είναι σχεδόν ανύπαρκτη, τα έσοδα από το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο έχουν μειωθεί δραματικά Μπορούν νέες κυρώσεις να αναγκάσουν τον Πούτιν να διαπραγματευθεί;

Η Μόσχα σχεδιάζει να αυξήσει τους φόρους και να μειώσει τις δαπάνες για να αντιμετωπίσει το αυξανόμενο δημοσιονομικό έλλειμμα. Ο προϋπολογισμός για το 2026 κατατέθηκε στη Δούμα στις 29 Σεπτεμβρίου ενώ η κυβέρνηση ανακοίνωσε ήδη από την Τρίτη 25 Σεπτεμβρίου ότι θα αυξήσει τον ΦΠΑ από 20% σε 22% παρά τις αντίθετες υποσχέσεις.

Η μείωση των εσόδων από τις εξαγωγές πετρελαίου ασκεί επίσης πίεση στον προϋπολογισμό. Ως εκ τούτου, αναμένονται περικοπές στις δαπάνες που δεν σχετίζονται με την άμυνα, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών δαπανών.

Το δημοσιονομικό έλλειμμα της Ρωσίας έχει αυξηθεί σε περίπου 4,2 τρισεκατομμύρια ρούβλια (42,7 δισεκατομμύρια ευρώ). Αυτό αντιστοιχεί σε περίπου 1,9% του ΑΕΠ και το υπουργείο Οικονομικών αναμένει ότι το έλλειμμα θα αυξηθεί στα 5,7 τρισεκατομμύρια ρούβλια μέχρι το τέλος του έτους.

Η Ελίνα Ριμπάκοβα, ειδικός στη ρωσική Οικονομία στη Σχολή Οικονομικών Επιστημών του Κιέβου, αναμένει από τη Μόσχα να διατηρήσει υψηλές στρατιωτικές δαπάνες κάνοντας περικοπές αλλού, όπως έκανε στο παρελθόν. "Οι συνέπειες είναι ίδιες με το 2014", δήλωσε στην DW. "Γίνονται περικοπές παντού, ενώ οι στρατιωτικές δαπάνες αυξάνονται. Η εκπαίδευση, η υγειονομική περίθαλψη, οι κοινωνικές δαπάνες, η προστασία του περιβάλλοντος είναι οι τομείς στους οποίους γίνονται μεγάλες περικοπές".

Οι επιθέσεις με ουκρανικά drones έχουν αντίκτυπο

Η οικονομία της Ρωσίας βρίσκεται σε κόκκινο συναγερμό εδώ και λίγο καιρό. Γεγονός που δεν έχει περάσει απαρατήρητο από τον Αμερικανό Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ. Τον Σεπτέμβριο, ανάρτησε στο κοινωνικό του δίκτυο Truth Social: "Ο Πούτιν και η Ρωσία βρίσκονται έχουν μεγάλα οικονομικά προβλήματα και είναι καιρός να δράσει η Ουκρανία".

Ο Τραμπ αναφέρθηκε επίσης στη συνεχιζόμενη ενεργειακή κρίση στη Ρωσία. Οι επιτυχημένες επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη της Ουκρανίας σε ρωσικές ενεργειακές υποδομές, όπως διυλιστήρια και τερματικοί σταθμοί εξαγωγών, έχουν οδηγήσει σε ελλείψεις διαφόρων τύπων καυσίμων, αυξήσεις τιμών και μεγάλες ουρές.

Ένας σημαντικός λόγος για τις γενικές οικονομικές δυσκολίες είναι η μείωση των εσόδων από τις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου. Οι αυξανόμενες τιμές του πετρελαίου και οι νέοι αγοραστές στην Κίνα και την Ινδία αύξησαν τα έσοδα το 2022. Τα έσοδα παρέμειναν υψηλά το 2023 παρά τις δυτικές κυρώσεις και τη φθίνουσα εξάρτηση της ΕΕ από τη ρωσική ενέργεια.

Ωστόσο, η πτώση των τιμών του πετρελαίου, το ισχυρό ρούβλι, οι επιθέσεις στα διυλιστήρια και ο αντίκτυπος των κυρώσεων επηρεάζουν τη σημαντικότερη πηγή εισοδήματος του Κρεμλίνου. Τα κρατικά έσοδα από φυσικό αέριο και πετρέλαιο τον Σεπτέμβριο αναμένεται να είναι 23% χαμηλότερα από πέρυσι, θολώνοντας τις οικονομικές προβλέψεις.

Νέες κυρώσεις εναντίον πελατών ρωσικού πετρελαίου

Ενόψει των οικονομικών δυσκολιών της Ρωσίας, αυξάνεται η πίεση προς την ΕΕκαι τις ΗΠΑ να αυστηροποιήσουν σημαντικά τις υφιστάμενες κυρώσεις προκειμένου να βοηθήσουν τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις.

Ο Τραμπ κάλεσε πρόσφατα τους Ευρωπαίους να εντείνουν τις προσπάθειές τους και να σταματήσουν εντελώς να αγοράζουν ρωσικό φυσικό αέριο . Το ρωσικό πετρέλαιο φθάνει επίσης στην Ευρώπη, αν και μόνο με τη μορφή διυλισμένων προϊόντων.

Οι ΗΠΑ εξετάζουν επίσης το ενδεχόμενο επιβολής δευτερογενών κυρώσεων σε χώρες όπως η Ινδία και η Κίνα που αγοράζουν μεγάλες ποσότητες ρωσικού πετρελαίου. Οι γνωμες πάντως διίστανται. Ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν πως κυρώσεις από μόνες τους δεν μπορούν να σώσουν την Ουκρανία.

"Οι κυρώσεις μπορεί να είναι μέρος της λύσης, αλλά όχι ολόκληρη η λύση", λέει η Ελίνα Ριμπάκοβα. Ενώ άλλοι, όπως ο Κρις Γουίφερ, οικονομικός αναλυτής στη συμβουλευτική εταιρεία Macro-Advisory, στη Μόσχα είναι πεπεισμένος ότι οι δευτερεύουσες κυρώσεις θα μπορούσαν γρήγορα να εξαναγκάσουν τη Ρωσία να πάει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. "Εάν τα έσοδα καταρρεύσουν, ας πούμε, κατά 20 με 30% περαιτέρω, δεν θα ήταν πλέον δυνατό να εγκριθεί ένας βιώσιμος προϋπολογισμός και η εσωτερική πολιτική δυναμική θα άλλαζε πολύ".

Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου

Πηγή: Deutsche Welle