Συνεχης ενημερωση

    Τετάρτη, 24-Σεπ-2025 10:36

    Guardian: Ο πλανήτης δεν μπορεί πλέον να θεωρεί τις ΗΠΑ ηγέτιδα δύναμη

    Guardian: Ο πλανήτης δεν μπορεί πλέον να θεωρεί τις ΗΠΑ ηγέτιδα δύναμη
    • Εκτύπωση
    • Αποστολή με email
    • Προσθήκη στη λίστα ανάγνωσης
    • Μεγαλύτερο μέγεθος κειμένου
    • Μικρότερο μέγεθος κειμένου

    Η επιρροή του Ντόναλντ Τραμπ και της αμερικανικής οικονομίας είναι τόσο βαθιά, ώστε η πολιτική των υπόλοιπων 192 κρατών-μελών του ΟΗΕ περιορίζεται πλέον σχεδόν αποκλειστικά σε ένα ζήτημα: το πώς να αντιμετωπίσουν και να αμφισβητήσουν αυτή την ολοένα και πιο σκοτεινή και παράξενη προεδρία.

    Όπως σημειώνει ο Guardian σε εκτενή ανάλυσή του, πριν από την εντυπωσιακή 58λεπτη ομιλία του Τραμπ για τις υποτιθέμενες απειλές που θέτουν τα ανοιχτά σύνορα, η Σαρία, οι αποτυχίες του ΟΗΕ και η "απάτη για το κλίμα", οι υποστηρικτές των αξιών του ΟΗΕ ήδη γνώριζαν ότι αντιμετώπιζαν μια πρόκληση. Τώρα συνειδητοποιούν το βαθμό στον οποίο η υπερδύναμη του πλανήτη φαίνεται να προβαίνει στην καταστροφή όλων όσων πιστεύουν.

    Αμέσως μετά που οι σοκαρισμένοι αντιπρόσωποι του ΟΗΕ συνήλθαν από την "παράσταση" του Τραμπ, στη Γενική Συνέλευση μίλησαν οι ηγέτες δύο μεγάλων μουσουλμανικών κρατών, ο πρόεδρος της Ινδονησίας Πραμπόγκο Σουμπιάντο και ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ο Σουμπιάντο δεχθηκε θερμά χειροκροτήματα όταν υποστήριξε: "Η Δύναμη δεν μπορεί να είναι το Δίκαιο· το Δίκαιο πρέπει να είναι το Δίκαιο. Κανένα κράτος δεν μπορεί να σαμποτάρει ολόκληρη την ανθρώπινη οικογένεια. Μπορεί να είμαστε αδύναμοι ατομικά, αλλά η αίσθηση της καταπίεσης και της αδικίας θα μας ενώσει σε μια ισχυρή δύναμη που θα ξεπεράσει αυτή την αδικία". Ο Ερντογάν υποστήριξε ότι ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου έχει πλέον ξεφύγει εντελώς και όσοι σωπαίνουν απέναντι στη βαρβαρότητά του είναι συνένοχοι.

    Και αμέσως πριν από την ομιλία του Τραμπ, ο Βραζιλιάνος πρόεδρος Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, χωρίς να αναφέρει τις ΗΠΑ, είχε δώσει μια οξυδερκή προειδοποίηση για την απειλή που θέτουν οι νέοι αυταρχισμοί. "Σήμερα τα ιδανικά που ενέπνευσαν τους ιδρυτές του ΟΗΕ στο Σαν Φρανσίσκο απειλούνται όπως ποτέ πριν στην ιστορία τους. Ο πολυμερής διεθνής διάλογος βρίσκεται σε ένα νέο σταυροδρόμι. Η αυθεντία αυτού του οργανισμού αμφισβητείται. Βλέπουμε το σχηματισμό μιας διεθνούς τάξης που χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενες παραχωρήσεις στη λογική της δύναμης. Οι επιθέσεις εναντίον της κυριαρχίας, οι αυθαίρετες κυρώσεις και οι μονομερείς επεμβάσεις γίνονται ο κανόνας.

    "Υπάρχει ένας σαφής παραλληλισμός της κρίσης του πολυμερή διαλόγου και της αποδυνάμωσης της δημοκρατίας. Ο αυταρχισμός ενισχύεται όταν αποτυγχάνουμε να ενεργήσουμε απέναντι σε αυθαίρετες πράξεις, όταν  η διεθνής κοινότητα διστάζει να υπερασπιστεί την ειρήνη και την κυριαρχία. Οι αντιδημοκρατικές δυνάμεις προσπαθούν να υποτάξουν τους θεσμούς και να πνίξουν τις ελευθερίες. Λατρεύουν τα χρηματοοικονομικά. Εκθειάζουν την άγνοια, ενεργούν ως φυσικές και ψηφιακές εθνοφυλακές και περιορίζουν τον Τύπο", δήλωσε ο Λούλα.

    Άλλοι, όπως ο πρόεδρος της Νότιας Κορέας, Λι Τζε Μιονγκ, τόνισαν ότι η κλιματική κρίση απέχει πολύ από το να είναι απάτη, αλλά αντιπροσωπεύει μια απειλή για την παγκόσμια ανθρωπότητα.

    Ωστόσο, η ομιλία του Τραμπ έκανε ακόμη πιο εμφανή και επείγουσα το αναπόφευκτο ερώτημα του πώς θα λειτουργήσει ο κόσμος απουσία αξιόπιστης αμερικανικής ηγεσίας.

    Αυτό δεν είναι ένα ερώτημα μόνο για τον Πλανήτη Νότο, αλλά και για την Ευρώπη που αντιμετωπίζει τη Ρωσία, για την Ασία που παλεύει με την κινεζική ισχύ και για τον Κόλπο που πασχίζει να αντιμετωπίσει την στρατιωτική κυριαρχία του Ισραήλ. Μια απάντηση είναι η συμμαχία των αυταρχικών καθεστώτων που εκτέθηκε στο Πεκίνo στις αρχές του μήνα υπό την ηγεσία του Σι Τζινπίνγκ και του Βλαντίμιρ Πούτιν.

    Αλλά μια άλλη απάντηση είναι η ακόμη διαμορφουμένη αντι-Τραμπ συμμαχία που ηγείται από Δημοκρατικούς ηγέτες. Αυτή λειτουργεί εκτός του ΟΗΕ, γιατί η πραγματικότητα είναι ότι οι θεσμοί του ΟΗΕ, παγιδευμένοι από το βέτο ανταγωνιστικών δυνάμεων και εγκαταλελειμμένοι οικονομικά από την Αμερική, παρακάμπτονται.

    Ο ισχυρισμός του Αμερικανού προέδρου ότι τερμάτισε επτά "ατελείωτους πολέμους", όλοι χωρίς καμία βοήθεια από τον ΟΗΕ, είναι παράλογος, αλλά είναι αλήθεια ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ δεν είναι πλέον ικανό να τερματίσει τις συρράξεις. Όπως εξήγησε ο Λούλα: "Η τυραννία του βέτο σαμποτάρει τον ίδιο το λόγο ύπαρξης του ΟΗΕ".

    Στην ομιλία του, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, τόνισε τη συνεχιζόμενη σχετικότητα του ΟΗΕ, αλλά αναγνώρισε ότι οι πυλώνες της ειρήνης και της ευημερίας κλονίζονται και ο πολυμερής διεθνής διάλογος υποφέρει. "Η πολυπολικότητα χωρίς αποτελεσματικούς πολυμερείς θεσμούς οδηγεί στο χάος – όπως η Ευρώπη έμαθε στη πράξη με αποτέλεσμα να οδηγηθεί στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο", είπε.

    Στο τέλος της ομιλίας του, τόνισε ότι "δεν πρέπει ποτέ να τα παρατήσουμε".

    Ωστόσο, οι προσπάθειες ανάπτυξης μιας ισχυρής αντι-Τραμπ συμμαχίας που θα ενώνει τον Πλανήτη Νότο και την Ευρώπη έχουν αποδυναμωθεί από το ζήτημα των διπλών σταθερών – την πεποίθηση ότι η οργή της Ευρώπης για την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία δεν αντιστοιχεί σε παρόμοια οργή για την καταστροφή της Γάζας από το Ισραήλ.

    Ο Πέδρο Σάντσεθ, ο πρωθυπουργός της Ισπανίας, σε ομιλία του σε 500 φοιτητές του Πανεπιστημίου της Κολούμπια τη Δευτέρα, προειδοποίησε επανειλημμένα τους συμπολίτες του Ευρωπαίους να συνειδητοποιήσουν πόση ζημιά έχει προκαλέσει η κατηγορία των διπλών σταθερών στην εικόνα τους.

    Πράγματι, ο Σάντσεθ γίνεται γρήγορα ο Ευρωπαίος ηγέτης που είναι περισσότερο διατεθειμένος να αντισταθεί στον Τραμπ. Στην Κολούμπια, δέχτηκε χειροκροτήματα υπερασπιζόμενος τις θετικές αρετές της μετανάστευσης και είπε: "Οι ανοιχτές κοινωνίες είναι το καλύτερο αντίδοτο στον φανατισμό" – παρατηρήσεις που είχαν ιδιαίτερη σχετικότητα δεδομένων των προσπαθειών του Τραμπ να επιβάλει σιγή στις διαμαρτυρίες της πανεπιστημιούπολης της Κολούμπια.

    Πρόσθεσε: "Όταν η φωνή μιας κοινωνίας σωπαίνει, αυτή καταλήγει να πεθαίνει. Οι ανοιχτές κοινωνίες ευδοκιμούν με τα λόγια. Η ελευθερία της έκφρασης, της πεποίθησης, το δικαίωμα συμμετοχής στη δημόσια ζωή ενδυναμώνει τους πολίτες. Η απώλεια της ελευθερίας να διαφωνείς ανοίγει την πόρτα στην τυραννία".

    Ο Σάντσεθ είναι επίσης ένας από τους κορυφαίους πολιτικούς που προσπαθούν να χτίσουν συμμαχίες για να αντισταθούν στον Τραμπ, συγκαλώντας την Τετάρτη με τον Λούλα και τον Γκαμπριέλ Μπόριτς της Χιλής μια συμμαχία με τίτλο "Υπεράσπιση της Δημοκρατίας" εστιάζοντας σε θέματα όπως η ενίσχυση του πολυμερή διαλόγου, η κυριαρχία του δικαίου και η συνεργασία κατά του εξτρεμισμού και των αλγορίθμων που αποδυναμώνουν την κοινωνική συνοχή.

    Αλλά αυτές οι παγκόσμιες συμμαχίας βρίσκονται ακόμη σε νηπιακό στάδιο και είναι κακοσυντονισμένες.

    Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι ότι κάθε εθνικό κράτος, οδηγούμενο από εσωτερική πολιτική και εκτιμήσεις της οικονομικής του ισχύος, θα πάρει τις δικές του αποφάσεις για το πώς να αντιμετωπίσει ή να υποκύψει στην αμερικανική ισχύ.

    Όταν θα πάρει αυτή την απόφαση, κάθε χώρα θα γνωρίζει τη δύναμη της διπλωματίας εκβιασμού του Τραμπ. Αναμιγνύοντας το εμπόριο, την ασφάλεια ή τη μετανάστευση σε μια μονάδα διαπραγμάτευσης, ο Τραμπ μεγιστοποιεί την ατζέντα του – και όσο πολύ και αν καταδικάζεται, είναι μια θαρραλέα χώρα αυτή που αντιστέκεται.

    ΣΑΣ ΑΡΕΣΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ;

    ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ