Τρίτη, 02-Σεπ-2025 09:01
Ρέι Ντάλιο: Οι ΗΠΑ οδεύουν προς αυταρχισμό τύπου δεκαετίας του ’30 υπό τον Τραμπ

Ο δισεκατομμυριούχος των hedge funds, Ρέι Ντάλιο, προειδοποίησε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες υπό τον Ντόναλντ Τραμπ διολισθαίνουν σε ένα πολιτικό και κοινωνικό μοντέλο που θυμίζει τη δεκαετία του 1930, κάνοντας λόγο για αυξημένο αυταρχισμό και κρατική παρέμβαση στην οικονομία. Παράλληλα, τόνισε πως πολλοί επενδυτές φοβούνται να εκφράσουν ανοιχτά την αντίθεσή τους στον πρόεδρο της χώρας.
Ο ιδρυτής της Bridgewater Associates δήλωσε στους Financial Times ότι τα "χάσματα στον πλούτο", τα "χάσματα στις αξίες" και η κατάρρευση της εμπιστοσύνης οδηγούν σε ακραίες πολιτικές στις ΗΠΑ.
Αυτό που συμβαίνει τώρα πολιτικά και κοινωνικά είναι ανάλογο με ό,τι συνέβη σε πολλά μέρη του κόσμου τη δεκαετία του 1930-40, δήλωσε χαρακτηριστικά.
Ο Ντάλιο επέκρινε την απόφαση του Τραμπ να αποκτήσει 10% συμμετοχή στην Intel, λέγοντας ότι τέτοιες κινήσεις αντικατοπτρίζουν ένα είδος "αυταρχικής ηγεσίας" που προκύπτει από την επιθυμία ελέγχου της οικονομίας και των χρηματοπιστωτικών μηχανισμών.
Τα σχόλια του σηματοδοτούν μια σπάνια δημόσια κριτική στον Τραμπ από έναν κορυφαίο οικονομικό παράγοντα, παρά τη διευρυνόμενη ανησυχία στη Wall Street για τις πολιτικές του αρχηγού του αμερικανικού κράτους.
"Απλώς περιγράφω τις σχέσεις αιτίας-αποτελέσματος που οδηγούν σε αυτές τις εξελίξεις", είπε. "Και, παρεμπιπτόντως, σε τέτοιες περιόδους οι περισσότεροι σιωπούν γιατί φοβούνται αντίποινα αν ασκήσουν κριτική".
Ο Ντάλιο εξέφρασε επίσης ανησυχία για την ανεξαρτησία της ομοσπονδιακής κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ (Federal Reserve), λίγες ημέρες μετά την προσπάθεια του Τραμπ να αποπέμψει ένα από τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της, ενώ διόρισε στενό του σύμμαχο στο Δ.Σ. — μια κίνηση που ενδέχεται να επηρεάσει τις αποφάσεις για τα επιτόκια.
Μια πολιτικά αποδυναμωμένη Fed, είπε, θα υπονόμευε την εμπιστοσύνη στο δολάριο και θα καθιστούσε τα αμερικανικά χρεόγραφα λιγότερο ελκυστικά, οδηγώντας σε "αποδυνάμωση της νομισματικής τάξης όπως την ξέρουμε".
Ήδη, σύμφωνα με τον ίδιο, διεθνείς επενδυτές εγκαταλείπουν τα αμερικανικά ομόλογα υπέρ του χρυσού.
Ο Ντάλιο υποστήριξε ότι τα χρόνια των μεγάλων ελλειμμάτων και της εκρηκτικής αύξησης του χρέους έχουν φέρει την αμερικανική οικονομία στα πρόθυρα κρίσης, τονίζοντας πως και οι δύο πολιτικές παρατάξεις φέρουν ευθύνη.
Οι υπερβολές που προκαλεί ο νέος προϋπολογισμός πιθανότατα θα οδηγήσουν σε μια καρδιακή προσβολή λόγω χρέους στο εγγύς μέλλον. "Θα έλεγα σε περίπου τρία χρόνια, με περιθώριο ένα-δύο έτη", συμπλήρωσε.
Ο ίδιος παρομοίασε την αμερικανική οικονομία με ένα κυκλοφορικό σύστημα γεμάτο "αθηρωματική πλάκα”, καθώς οι πληρωμές τόκων "στριμώχνουν" τις υπόλοιπες δημόσιες δαπάνες.
Σύμφωνα με τον Ντάλιο, η Ουάσινγκτον ξοδεύει 7 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως αλλά εισπράττει μόνο 5 τρισ., δημιουργώντας την ανάγκη για τεράστια νέα έκδοση χρέους — σε μια περίοδο όπου οι επενδυτές αμφισβητούν πλέον αν τα κρατικά ομόλογα είναι "ασφαλή αποθετήρια πλούτου".
Η Fed, προειδοποίησε, θα αναγκαστεί να επιλέξει μεταξύ δύο δύσκολων δρόμων: να αυξήσει τα επιτόκια και να προκαλέσει κρίση χρέους, ή να τυπώσει χρήμα για να αγοράσει το χρέος που δεν θα θέλουν οι αγορές. Και οι δύο επιλογές, όπως τόνισε, θα πλήξουν το δολάριο.
Ο Ντάλιο επέκρινε και την αυξανόμενη κρατική παρέμβαση στις αγορές επί Τραμπ. Παρότι δεν χαρακτήρισε ανοιχτά το μοντέλο του προέδρου ως αυταρχικό ή σοσιαλιστικό, σημείωσε:
"Οι κυβερνήσεις αναλαμβάνουν όλο και περισσότερο τον έλεγχο των αποφάσεων που λαμβάνουν οι κεντρικές τράπεζες και οι επιχειρήσεις".
Αναφερόμενος στην επένδυση στην Intel και στους δασμούς στις εξαγωγές Nvidia και AMD, παρέπεμψε στη θεωρία του για τον "μεγάλο κύκλο": όταν, σε περιόδους έντασης και ρίσκου, οι ηγέτες αποκτούν περισσότερο έλεγχο στις αγορές και την οικονομία.
Τα μεγάλα χάσματα στον πλούτο και στις αξίες οδηγούν σε άνοδο του λαϊκισμού τόσο της δεξιάς όσο και της αριστεράς, και σε αντιπαραθέσεις που δεν μπορούν να λυθούν μέσω του δημοκρατικού διαλόγου. Έτσι, οι δημοκρατίες αποδυναμώνονται και αυξάνεται η ανάγκη για πιο αυταρχική ηγεσία, καθώς μεγάλο μέρος του πληθυσμού ζητά η κυβέρνηση να "πάρει τον έλεγχο” για να "φτιάξει τα πράγματα".