Και… καγκελάριος Εξωτερικών ο Φρίντριχ Μερτς

Σχόλιο του Γιάννη Παπαδημητρίου

Μόλις τέσσερις εβδομάδες συμπληρώνει στην καγκελαρία ο Φρίντριχ Μερτς, αλλά ελάχιστες ήταν μέχρι τώρα οι δημόσιες εμφανίσεις του στο Βερολίνο. Ο χριστιανοδημοκράτης καγκελάριος παραμένει διαρκώς εν κινήσει: Παρίσι, Βαρσοβία, Βρυξέλλες, Κίεβο, Ρώμη, Τίρανα, Βίλνιους, Τούρκου και τώρα Ουάσιγκτον, για να ακολουθήσει η σύνοδος κορυφής των G7 στην Αλμπέρτα του Καναδά.

Πολλοί μιλούν ήδη για έναν "καγκελάριο Εξωτερικών", ο οποίος παίρνει το παιχνίδι επάνω του σε μείζονα διεθνή ζητήματα. Μάλλον θα δυσκολευθεί να αφήσει ένα δικό του αποτύπωμα ο νέος υπουργός Εξωτερικών Γιόχαν Βάντεφουλ, αν και είναι η πρώτη φορά από το 1966 που οι Χριστιανοδημοκράτες (CDU) αναλαμβάνουν το συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο.

Υπουργός στη "σκιά" του καγκελάριου

Δεν είναι όμως η πρώτη φορά που ένας χριστιανοδημοκράτης καγκελάριος αναλαμβάνει πρωταγωνιστικό ρόλο στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής. Δύσκολο έργο είχαν ως υπουργοί Εξωτερικών τόσο ο σοσιαλδημοκράτης Χάικο Μάας, όσο και ο φιλελεύθερος Κλάους Κίνκελ στη σκιά της Άνγκελα Μέρκελ και του Χέλμουτ Κολ, αντιστοίχως.

Ακόμη πιο επιβλητική ήταν η πρωτοκαθεδρία του πρώτου σοσιαλδημοκράτη καγκελάριου Βίλυ Μπραντ, ο οποίος στα τέλη της δεκαετίας του '60 εξελέγη με σύνθημα "Να τολμήσουμε περισσότερη Δημοκρατία", αλλά τελικά έμεινε στην ιστορία για τους χειρισμούς στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής και κυρίως για την περίφημη "Οστπολιτίκ", που έβαλε τα θεμέλια για την υπέρβαση του Ψυχρού Πολέμου.

Η διαφορά είναι ότι σε όλες τις προηγούμενες περιπτώσεις ένας (ή μία) καγκελάριος απολάμβανε τις δάφνες της εξωτερικής πολιτικής προς το τέλος της θητείας. Μάλιστα έπαιρνε δύναμη από τη διεθνή απήχηση και αναγνώριση, για να αντισταθμίσει τη φθορά της εξουσίας εντός συνόρων και να εξορκίσει την "κατάρα της δεύτερης τετραετίας".

Κρίσιμοι οι επόμενοι μήνες

Στην περίπτωση του Φρίντριχ Μερτς ανακύπτει το ερώτημα, μήπως τυχόν συμβεί το αντίθετο και απευκταίο. Μήπως δηλαδή οι αντιξοότητες της εξωτερικής πολιτικής (από τον πόλεμο στην Ουκρανία και τον συγχρωτισμό με ηγέτες τύπου Ντόναλντ Τραμπ μέχρι τις απρόβλεπτες σχέσεις με την Κίνα) προκαλέσουν φθορά σε μία κυβέρνηση που ακόμη δεν έχει προλάβει καν να ασχοληθεί με την εσωτερική ατζέντα, για την οποία ωστόσο εξελέγη στις εκλογές του Φεβρουαρίου- δίνοντας μάλιστα την υπόσχεση να παρουσιάσει απτά αποτελέσματα ως το καλοκαίρι.

Ως "απτά αποτελέσματα" μάλλον δεν αρκούν τα μετεκλογικά δωράκια σε συγκεκριμένες κατηγορίες ψηφοφόρων, όπως η επαναφορά του μειωμένου ΦΠΑ 7% στην εστίαση που ανακοινώθηκε πρόσφατα. Ούτε η σκληρή γραμμή στην παροχή ασύλου, που αγοράζει πολιτικό χρόνο παραπέμποντας τα νομικά αντεπιχειρήματα στις ευρωπαϊκές καλένδες.

Χρειάζονται πιο ηχηρές παρεμβάσεις. Το αργότερο μέχρι τον Μάρτιο του 2026, οπότε οι τοπικές εκλογές στη Βαυαρία και τη Ρηνανία-Παλατινάτο θα κρίνουν πολλά. Όχι μόνο για την αποδοχή της Κεντροδεξιάς από τους ψηφοφόρους, αλλά και για τις ισορροπίες δυνάμεων στο αποκαλούμενο "Ομοσπονδιακό Συμβούλιο", την Άνω Βουλή της Γερμανίας, που έχει δικαίωμα βέτο σε κρίσιμα νομοσχέδια.

Πηγή: Deutsche Welle