Οι "κόκκινες γραμμές" της Αθήνας για το τετ α τετ Γεραπετρίτη-Φιντάν

Του Δημήτρη Γκάτσιου

Με δεδομένη τη διάθεση της Αθήνας και της Άγκυρας να συνεχίσουν την πορεία επάνω στα χνάρια του ελληνοτουρκικού διαλόγου, με τελευταίο σημείο αναφοράς τη συνάντηση των κυρίων Μητσοτάκη και Ερντογάν στη Νέα Υόρκη και στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, τα… ραντάρ του Μεγάρου Μαξίμου στρέφονται στο επόμενο μεγάλο ορόσημο.

Πρόκειται για το τετ α τετ του υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη, με τον Τούρκο ομόλογό του, Χακάν Φιντάν, που έχει προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί στις 8 Νοεμβρίου στην ελληνική πρωτεύουσα, ανοίγοντας, ουσιαστικά, τοn δρόμο για τη σύγκλιση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας, τον Ιανουάριο του 2025, σύμφωνα και με τις σχετικές αποφάσεις των δύο ηγετών.

Οι κόκκινες γραμμές

Στον απόηχο των σκληρών απαντήσεων του πρωθυπουργού προς τα κόμματα στα δεξιά της Νέας Δημοκρατίας και στις ακραίες φωνές που κάνουν λόγο για "μειοδοτική συμπεριφορά" και "υποχωρήσεις στο μέτωπο των ελληνοτουρκικών ή του Κυπριακού", Κυριάκος Μητσοτάκης και Γιώργος Γεραπετρίτης χαράσσουν, εκ νέου, τις κόκκινες γραμμές της ελληνικής πρωτεύουσας. 

"Αναρωτιέμαι, πού ήταν όλοι αυτοί οι υπερπατριώτες όταν εμείς προστατεύαμε τα σύνορα της Ελλάδος στον Έβρο; Πού ήταν όλοι αυτοί οι υπερπατριώτες όταν εμείς επεκτείναμε τα χωρικά ύδατα στα δώδεκα μίλια στο Ιόνιο; Όταν υπογράφαμε την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη με την Αίγυπτο, δημιουργώντας κυριαρχικά δικαιώματα με τη βούλα, με τοn νόμο; Πού ήταν όλοι αυτοί οι υπερπατριώτες όταν αγοράζαμε τις Belh@rra, τα Rafale; Όταν κάναμε την παραγγελία για τα F-35; Έχω μιλήσει και στο παρελθόν για… πατριώτες της φακής. Και, εν πάση περιπτώσει, σήμερα η Ελλάδα είναι σε θέση να συζητά με την Τουρκία πολιτισμένα, αλλά και σε μία θέση πολύ πιο ισχυρή απ’ ό,τι ήταν το 2019. Και το ότι το συζητάμε δεν σημαίνει ότι συμφωνούμε. Ούτε ξεπουλάμε, ούτε προδίδουμε κανέναν", ήταν το πρόσφατο μήνυμα του πρωθυπουργού από τις Βρυξέλλες. 

Οδεύοντας προς την επόμενη συνάντηση των κυρίων Γεραπετρίτη και Φιντάν (οι δύο επικεφαλής των διπλωματιών είχαν δώσει το "παρών" στο… ραντεβού κορυφής Μητσοτάκη-Ερντογάν στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής) κυβερνητικά στελέχη καθιστούν σαφές σε κάθε ευκαιρία ότι ζητήματα κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων δεν πρόκειται να τεθούν ποτέ στο τραπέζι των συζητήσεων.

"Η Ελλάδα δεν πρόκειται ποτέ να απεμπολήσει την κυριαρχία της, το δικαίωμά της να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα δώδεκα ναυτικά μίλια. Αυτό είναι κάτι, το οποίο το διατηρούμε ως δικαίωμα. Δεν έχει ασκηθεί καθ’ όλη τη διάρκεια προφανώς της μεταπολίτευσης, αλλά αυτό δεν απεμπολεί, ούτε κατά διάνοια, το δικαίωμα, το οποίο απορρέει αυτοτελώς από το διεθνές δίκαιο", σημειώνει ο κ. Γεραπετρίτης. 

Οι δύο υπουργοί Εξωτερικών, σε συνέχεια της εντολής που έχουν λάβει από τους κυρίους Μητσοτάκη και Ερντογάν, θα διερευνήσουν εάν υφίστανται οι προϋποθέσεις για την έναρξη της συζήτησης περί οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών. Πρόκειται για τη μοναδική διαφορά που αναγνωρίζει η Αθήνα, παραμένοντας σταθερά προσηλωμένη στις πάγιες και πολλάκις εκπεφρασμένες εθνικές γραμμές. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, σκιές στον υπό εξέλιξη διάλογο ρίχνει η τουρκική επιμονή στις πάγιες αναθεωρητικές θέσεις για το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και το γεγονός ότι, είτε διά στόματος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, είτε μέσω διπλωματικών πηγών, η Άγκυρα δεν φαίνεται διατεθειμένη να αποσυρθεί από την… όχθη της αποκαλούμενης και συνολικής λύσης. 

Σε κάθε περίπτωση, η συνέχεια στον διάλογο μεταξύ των δύο πρωτευουσών, παρά τις καταγεγραμμένες διαφωνίες, λειτουργεί προς την κατεύθυνση των… ήρεμων νερών σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο, ιδιαίτερα σε αυτήν την κρίσιμη συγκυρία της ρευστότητας στη Μέση Ανατολή. 

"Η Ελλάδα και σε αυτό στηρίζω απόλυτα τον υπουργό Εξωτερικών, θα εξακολουθεί να συνομιλεί με την Τουρκία, όπως το έχουμε ήδη κάνει. Έχω συναντηθεί έξι φορές με τον κ. Ερντογάν. Αυτό δε σημαίνει ότι έχουμε συμφωνήσει ή ότι είμαστε κοντά σε μία συμφωνία για τα ζητήματα των θαλασσίων ζωνών, ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας. Έχουμε πολύ δρόμο ακόμα να διανύσουμε για να φτάσουμε σε αυτό το σημείο", επισημαίνει ο κ. Μητσοτάκης.

Σε αυτήν την πορεία των επόμενων εβδομάδων, μέχρι τη συνάντηση της 8ης Νοεμβρίου ανάμεσα στους επικεφαλής των διπλωματιών, σημείο αναφοράς αποτελεί η αυριανή ενημέρωση του κ. Γεραπετρίτη στους… γαλάζιους βουλευτές που συμμετέχουν στην επιτροπή Εξωτερικών και Άμυνας της Βουλής. Στην πρώτη γραμμή θα βρεθούν οι τελευταίες εξελίξεις στα ελληνοτουρκικά, αλλά και οι θέσεις της Αθήνας στον διάλογο με την Άγκυρα, με τον υπουργό Εξωτερικών να αναλύει τις πάγιες εθνικές θέσεις, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και τα ηχηρά σήματα για μία δίκαιη και βιώσιμη λύση στο Κυπριακό, στη βάση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. 

Η αυριανή συνάντηση αποκτά ιδιαίτερη σημασία, καθώς στην επιτροπή Εξωτερικών και Άμυνας συμμετέχουν βουλευτές που βρίσκονται… κοντά στον πρώην πρωθυπουργό, Αντώνη Σαμαρά. Δεν έχουν περάσει, άλλωστε, παρά ελάχιστα εικοσιτετράωρα από τα… νέα πυρά του Μεσσήνιου πολιτικού από τη Λευκωσία, για "λύσεις άδικες και καταστροφικές, όπως αυτές που ακούγεται ότι μαγειρεύονται εκ παραλλήλου και με το Αιγαίο" ή για "ήρεμα νερά, που όταν οδηγούν σε σιωπηλή αποδοχή τετελεσμένων, φέρνουν πάντα τεράστιες φουρτούνες", που προκάλεσαν έντονη ενόχληση στα κυβερνητικά στελέχη.