Μητσοτάκης - Ερντογάν: Καλό κλίμα, αλλά και διαφωνίες για μειονότητα στη Θράκη, Μονή της Χώρας και Χαμάς

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ 21:00

Τις μεγάλες διαφωνίες σε κρίσιμα ζητήματα όπως η μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη, η μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τέμενος, αλλά και η Χαμάς, εξέφρασαν στις κοινές δηλώσεις τους ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μετά την συνάντηση τους η οποία διεξήχθη σε καλό κλίμα και επιβεβαίωσε την προσήλωση των δύο πλευρών στο διάλογο. 

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης εξέφρασε τη δυσαρέσκεια του για τη μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τέμενος, ενώ ο Ερντογάν απάντησε ότι ήταν απόφαση που ελήφθη το 2020. Ο Τούρκος πρόεδρος έθεσε και πάλι θέμα "τουρκικής μειονότητας" για να απαντήσει ο Έλληνας πρωθυπουργός ότι "ο χαρακτηρισμός της μειονότητας ως θρησκευτικής προβλέπεται ρητά στη συνθήκη της Λωζάνης".

Εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις εξέφρασαν οι δύο ηγέτες στο θέμα της Χαμάς και στο αν είναι τρομοκρατική οργάνωση, συμφώνησαν πάντως ότι πρέπει να τερματιστεί ο πόλεμος στη Γάζα.

Αναλυτικά, ανοίγοντας την ομιλία του ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανέφερε: "Όπως γνωρίζετε επισκέφθηκα την Αθήνα τον Δεκέμβριο. Είχαμε επιβεβαιώσει την αμοιβαία συμφωνία μας να διατηρήσουμε ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας. Το καταγράψε αυτό με τη Διακήρυξη των Αθηνών. Η επίσκεψη του αξιώτιμου Κυριάκου αντικατροπτίζει αυτή την συμφωνία, Ευχαριστώ τον Έλληνα πρωθυπουργό για την ειλικρίνεια του στο θέμα της βελτίωσης των σχέσεων μας", ανέφερε ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην τοποθέτηση του στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Κυριάκο Μητσοτάκη στην Άγκυρα. 

"Η βελτίωση των σχέσεων μας είναι καλή και για τις δύο χώρες αλλά και για την ευρύτερη περιοχή", ανέφερε ο Τούρκος πρόεδρος. 

Όπως σημείωσε, στις συνομιλίες "εξετάσαμε θέματα διμερούς ατζέντας, όπως επίσης και την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Ανέφερε ακόμα ότι "εργαζόμαστε με στόχο να ανεβάσουμε στα 10 δισ. δολ. το διμερές μας εμπόριο". 

Ο Τούρκος πρόεδρος έθεσε πάντως το θέμα της "τουρκικής μειονότητας στη Θράκη", ενώ για το κυπριακό υπογράμμισε ότι είναι σημαντικό να υπάρξει μια "δίκαιη και μόνιμη λύση στη βάση των πραγματικοτήτων στο νησί. Η υλοποίηση μιας τέτοιας λύσης θα ενισχύσει τη σταθερότητα της περιοχής"

"Ανταλλάξαμε απόψεις για τις περιφερειακές εξελίξεις και ιδιαίτερα για την γενοκτονία στη Γάζα", πρόσθεσε. "Η ισραηλινή διοίκηση έχει κλείσει τα αυτιά της - παρά τις εκκλήσεις στοχοποιεί βάναυσα τη Ράφα. Η διεθνής κοινότητα και ιδιαίτερα οι δυτικές χώρες θα πρέπει να μιλήσουν με πιο δυνατή φωνή απέναντι στη σφαγή περισσοτέρων από 45 χιλ. αμάχων με τα 15 χιλ. να είναι παιδιά.", υπογράμμισε. "Περιμένουμε από την Ελλάδα να στηρίξει τις προσπάθειες για τον τερματισμό της σφαγής στη Γάζα", πρόσθεσε.

Για το θέμα της Μονής της Χώρας τόνισε ότι η Τουρκία είναι χώρα-υπόδειγμα στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομίας. Χαρακτηριστικά, για τη Μονή της Χώρας ανέφερε ότι άνοιξε και πάλι για λατρεία και προσευχή μετά από σχετική απόφαση του 2020. "Το Καριέ Τζαμι ειναι ανοιχτό για επίσκεψη για ολους", σημείωσε. 

Ανακοίνωσε τέλος την ίδρυση Ελληνοτουρκικού Επιχειρηματικού Συμβουλίου - όπως είχε συμφωνηθεί στην προηγούμενη επίσκεψη του στην Αθήνα, σημειώνοντας ότι θα συμβάλει σημαντικά "στις κοινές μας προσπάθειες". 

Σημείωσε τέλος ότι και οι δύο χώρες βρίσκονται σε σεισμικές ζώνες, προσθέτοντας ότι "πάντα υπάρχει αμοιβαία βοήθεια και σε αυτό το πλαίσιο υπογράψαμε μνημόνια για την αντιμετώπιση καταστροφών και έκτακτων καταστάσεων", αλλά και μία συμφωνία συνεργασίας στην Υγεία και τις ιατρικές επιστήμες.  

Κ. Μητσοτάκης: Να συνεχίσουμε το θετικό δρόμο

"Δεν μπορώ παρά να ξεκινήσω με τις ευχαριστίες μου για τη ζεστή φιλοξενία. Μια συνάντηση η οποία είναι η τέταρτη μέσα στους τελευταίους δέκα μήνες. Αποδεικνύει ότι μπορούμε να καθιερώσουμε την προσέγγιση αμοιβαίας κατανόησης όχι ως εξαίρεση, αλλά ως παραγωγική κανονικότητα που δεν αναιρείται από τις γνωστές διαφορές στις θέσεις μας", ανέφερε από την πλευρά του ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Ο πρωθυπουργός σημείωσε πως είναι θετική εξέλιξη σε μια εποχή δύσκολη για τη διεθνή ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή μας. "Αυτή η προσέγγιση έχει ήδη οδηγήσει σε χειροπιαστά αποτελέσματα με μεγάλο όφελος", συνέχισε και αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στην συμφωνία για την επίσημη ίδρυση επιχειρηματικού συμβουλίου. Είπε ότι είναι ένα από τα πολλά βήματα, ώστε να φτάσουμε στο στόχο να διπλασιάσουμε τις διμερείς μας συναλλαγές.

"Και οι δύο λαοί μας όπως είχα δεσμευτεί απολαμβάνουν καρπούς σημαντικής πρωτοβουλίας, να μπορούν Τούρκοι να ταξιδεύουν σε 10 ελληνικά νησιά και η διαδικασία έκδοσης βίζας να διαρκεί μόνο λίγα λεπτά", συμπλήρωσε.

"Και στον κρίσιμο τομέα του μεταναστευτικού η συνεργασία αποδίδει απέναντι στις παράνομες ροές και τους άθλιους διακινητές. Πρέπει να συνεχιστεί και να ενταθεί. Και οι δύο έχουμε πιεστεί από μεταναστευτικά βήματα και η Ελλάδα ανέκαθεν συμφώνησε και εξακολουθεί να συμφωνεί στη χρηματοδότηση της Τουρκίας από την ΕΕ", υπογράμμισε.

"Οι μειονότητες στις χώρες μας που προσδιορίζονται από τη συνθήκη της Λωζάνης αποτελούν γέφυρα φιλίας", ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης. "Ο χαρακτηρισμός της μειονότητας ως θρησκευτικής προβλέπεται ρητά στη συνθήκη της Λωζάνης και το έμπρακτο ενδιαφέρον για την ευημερία της επιβεβαιώνεται με την έμπρακτη τήρηση αρχών ισονομίας και ισοπολιτείας και με τη λήψη ειδικών μέτρων που απολαμβάνουν οι μουσουλμάνοι της χώρας μας", πρόσθεσε. "Θα ήταν ευχής έργο αν την ίδια άνθηση γνώριζε ο διαρκώς συρρικνούμενος ελληνισμός στην Τουρκία", συνέχισε. "Είχαμε ευκαιρία να συζητήσουμε τη στενοχώρια μας, τη δυσαρέσκειά μας για το γεγονός ότι η Μονή της Χώρας θα λειτουργήσει ως τέμενος. Κατ' ελάχιστον είναι πολύ σημαντικό να διαφυλάξουμε την ξεχωριστή πολιτιστική αξία του μνημείου, ώστε να είναι επισκέψιμο από όλους", επισήμανε.

Ο πρωθυπουργός είπε ότι συζήτησαν και για τις εξελίξεις στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή. "Με την Τουρκία δεν συμφωνούμε πάντα στα θέματα που αφορούν τη Μέση Ανατολή. Η θέση της Αθήνας είναι ότι το Ισραήλ είχε κάθε δικαίωμα να αμυνθεί. Όμως, συμφωνούμε στο ότι πρέπει να σταματήσει η ασύμμετρη χρήση βίας και το αιματοκύλισμα στην περιοχή και να οδηγηθούμε σε ανακωχή διαρκείας, να προστατευθούν οι άμαχοι της Γάζας και να απελευθερωθούν οι όμηροι. Συμφωνούμε ότι θα ήταν κολοσσιαίο λάθος να εκδηλωθεί χερσαία επίθεση στη Γάζα. Μόνη βιώσιμη επιλογή η επιστροφή στην πολιτική διαδικασία και η λύση των δύο κρατών", συμπλήρωσε μεταξύ άλλων.

Για το κυπριακό είπε ότι "προφανώς διαφωνούμε, αλλά το αντίδοτο στο αδιέξοδο δεν μπορεί να είναι άλλο από το διάλογο" και "πρέπει να δοθεί χρόνος στην ειδική απεσταλμένη του ΓΓ του ΟΗΕ". Ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε ότι η Ελλάδα υποστήριζε και υποστηρίζει την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας με προϋπόθεση το σεβασμό του ευρωπαϊκού κεκτημένου.

"Και σήμερα δείξαμε ότι δίπλα στις διαπιστωμένες διαφωνίες μας μπορούμε να γράφουμε παράλληλη σελίδα με τις συμφωνίες μας", συνέχισε ο κ. Μητσοτάκης και αναφέρθηκε στις συμφωνίες που υπέγραψαν σήμερα στην Άγκυρα.

"Επιθυμούμε να πυκνώσουμε τις διμερείς μας επαφές. Να συνεχίσουμε το θετικό δρόμο", σημείωσε ο Πρωθυπουργός.

"Ας συμφωνήσουμε ότι διαφωνούμε στο θέμα αυτό, αλλά συμφωνούμε στην ανάγκη άμεσης κατάπαυσης του πυρός και πάνω από όλα να προστατευθούν οι άμαχοι Παλαιστίνιοι", απάντησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, όταν ο Τάγιπ Ερντογάν είπε ότι διαφωνούν με το χαρακτηρισμό της Χαμάς ως τρομοκρατική οργάνωση.

"Αυτό μπορεί να γίνει", ανταπάντησε ο Τούρκος Πρόεδρος.

Διαφωνία για τη Χαμάς

"Υπάρχει ένα σημαντικό θέμα που δεν είμαστε σύμφωνοι", ανέφερε στη συνέχεια ο Τούρκος πρόεδρος. "Εγώ δεν θεωρώ τρομοκρατική οργάνωση τη Χαμάς, αντιθέτως είναι μια αντιστασιακή οργάνωση", πρόσθεσε. 

"Αυτή η αντιστασιακή οργάνωση, απέναντι στην απώλεια ανθρώπων που φτάνει τα 45.000 δίνει έναν αγώνα προστασίας. Είναι μια βάναυση προσέγγιση να την ονομάσουμε τρομοκρατική οργάνωση – θεωρώ ότι δίνει αγώνα να προστατεύσει τα εδάφη και τον λαό της", ανέφερε. "Η Χαμάς είναι μια αντιστασιακή οργάνωση, της οποίας τα εδάφη βρίσκονται υπό κατοχή από το 1947 και η οποία πήρε τα εδάφη της υπό προστασία μετά την κατοχή αυτών των εδαφών. Αν αποκαλούσαμε τη Χαμάς τρομοκρατική οργάνωση, θα ήταν μια σκληρή προσέγγιση. Παρακολουθώ τη Χαμάς βήμα προς βήμα. Περισσότερα από χίλια μέλη της Χαμάς βρίσκονται υπό θεραπεία στην Τουρκία. Μπορεί να έχετε μια λανθασμένη προσέγγιση εδώ. Δεν θα συμφωνήσω ποτέ, δεν μπορώ να συμφωνήσω". Ωστόσο, ευχαρίστησε την Ελλάδα για τη θετική της ψήφο στο ψήφισμα του ΟΗΕ για την απόδοση στους Παλαιστινίους καθεστώς πλήρους μέλους, ενώ αποκρίθηκε θετικά στην τελική τοποθέτηση του Κυριακού Μητσοτάκη ότι: "Ας συμφωνήσουμε, κ. Πρόεδρε, ότι διαφωνούμε στο θέμα αυτό, αλλά ας συμφωνήσουμε ότι συμφωνούμε στην ανάγκη αυτή τη στιγμή να υπάρχει μια άμεση κατάπαυση του πυρός και πάνω απ' όλα, πάνω απ' όλα να προστατευθούν οι άμαχοι Παλαιστίνιοι, που είναι και τα άδικα, τα μεγάλα θύματα αυτού του πολέμου".