ΠΑΣΟΚ: Στην αντεπίθεση με όρους δεύτερου κόμματος

Της Νίκης Ζορμπά

Το ΠΑΣΟΚ έχει εδραιωθεί δημοσκοπικά –σε όλες τις σφυγμομετρήσεις πλέον– στη δεύτερη θέση, προκαλώντας αναταραχή στον ΣΥΡΙΖΑ και την ηγεσία του, με τη διαφορά του από την κυβέρνηση να είναι θηριώδης μεν, αλλά με τον στόχο του να είναι, συγκρατημένος συνεπώς, εφικτός: Στις ευρωεκλογές, το όμορο κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ να τον υπερκεράσει σε ποσοστά και να σκαρφαλώσει στη δεύτερη θέση.

Ο δημοσκοπικός κατήφορος στην Κουμουνδούρου λειτουργεί επικουρικά στις επιδιώξεις της Χαριλάου Τρικούπη, η οποία δεν βιάζεται και αποφεύγει την οξύτητα απέναντι στον αντίπαλό της στην Κεντροαριστερά. Δεν επιστρέφει τις δριμείες επιθέσεις που εξαπολύει εσχάτως ο κ. Κασσελάκης στον Νίκο Ανδρουλάκη, όπερ εύλογο με έναν τρόπο: Στοχεύοντας στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ο αγώνας είναι μονομέτωπος και αφορά την κυβέρνηση.

Το στοίχημα είναι οι ευρωεκλογές προφανώς, τα βλέμματα συνολικά του χώρου της "προοδευτικής" αντιπολίτευσης είναι στις μετά την ευρωκάλπη εξελίξεις και το διακύβευμα για τη Χαριλάου Τρικούπη είναι η καταγραφή της ως της αξιόπιστης, πειστικής αντιπολίτευσης απέναντι στη Ν.Δ. του Κυριάκου Μητσοτάκη, που, αυτήν τη στιγμή τουλάχιστον, κυβερνά χωρίς αντίπαλο.

Και με ποσοστό "καθαρό" απέναντι στην Κουμουνδούρου, ώστε να δίνει πρόκριμα για τις επόμενες εθνικές κάλπες, ξεκαθαρίζοντας το πολιτικό τοπίο: Ποιος είναι ο κορμός του προοδευτικού χώρου, της Κεντροαριστεράς, που μέχρι τις εθνικές εκλογές του θέρους ήταν αδιαμφισβήτητα ο ΣΥΡΙΖΑ του Αλέξη Τσίπρα.

Οι αυτοδιοικητικές κάλπες έθεσαν τις βάσεις της αντεπίθεσης του ΠΑΣΟΚ, με επιδόσεις αλλού αναμενόμενες (στην Περιφέρεια) και αλλού απολύτως αναπάντεχες, όπως στον Δήμο Αθηναίων, με την επικράτηση του Χάρη Δούκα.

Τι κατάλαβε η Χαριλάου Τρικούπη από το "παράδειγμα" της νίκης Δούκα; Συμπράξεις και συμμαχίες που εκκινούν από τη βάση, με πρόσωπα που αναδείχθηκαν από την κοινωνία των πολιτών, άρα την αφορούν, μπορούν να "σπάσουν" την ηγεμονία της Ν.Δ.

Σοβαρά εσωτερικά ζητήματα προς επίλυση δεν έχει αυτήν τη στιγμή το ΠΑΣΟΚ, υπό την έννοια της "πολυφωνίας". Έχει δημιουργηθεί με αφορμή το νομοσχέδιο για τα ομόφυλα ζευγάρια μια πιεστική συνθήκη στο εσωτερικό του, την οποία χρεώνουν στον τρόπο που διαχειρίστηκε το ζήτημα ο πρωθυπουργός, αλλά η διευκρίνιση Ανδρουλάκη πως δεν θα θέσει ζήτημα κομματικής πειθαρχίας στο εσωτερικό του βοήθησε κατ’ αρχάς να μην προκληθούν εντάσεις, ανάλογες με αυτές που δημιουργήθηκαν στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ με την επιβολή κομματικής πειθαρχίας από τον Στέφανο Κασσελάκη.

Τρίτη ή Τετάρτη θα συνεδριάσει διά ζώσης η Κοινοβουλευτική Ομάδα, ώστε να αποφασιστεί η "γραμμή" που θα τηρήσει το κόμμα, αν και το "ναι επί της αρχής" έχει προεξοφληθεί. Το "βραχυκύκλωμα" προέρχεται στην πραγματικότητα, σύμφωνα με κομματικές πηγές, από την "απελευθέρωση" των κυβερνητικών βουλευτών να ψηφίσουν κατά συνείδηση, χωρίς κυρώσεις.

Βουλευτές της Περιφέρειας, για παράδειγμα, θα δυσκολευτούν να πουν "ναι" στο νομοσχέδιο εάν ο δεξιός συνάδελφός τους θα έχει εκφωνήσει "όχι", ευρισκόμενος και σε πλήρη ευθυγράμμιση με τη βούληση της Εκκλησίας.

Η μονοθεματική ατζέντα των τελευταίων πολλών ημερών δεν βοηθά το ΠΑΣΟΚ να ανοίξει τα αντιπολιτευτικά "φτερά" του, με όρους αντι-προτάσεων και κριτικής στην κυβέρνηση σε θέματα καθημερινότητας.

Εξού και θα ξεκινήσει καμπάνια για την ακρίβεια: Αποδείχθηκε, σύμφωνα με τη Χαριλάου Τρικούπη, πως δεν είναι εισαγόμενη, κατά το κυβερνητικό αφήγημα, αλλά κυβερνητική επιλογή.

Με όρους "αξιόπιστης" αντιπολίτευσης θα κινηθεί και στο άλλο κρίσιμο θέμα, που εγείρει ήδη πολιτική αντιπαράθεση: τη θέσπιση των μη κρατικών πανεπιστημίων. Το ΠΑΣΟΚ δεν είναι αντίθετο επί της αρχής, αλλά θα θέσει προϋποθέσεις προκειμένου να υπερψηφίσει το κυβερνητικό νομοσχέδιο: Εγγυήσεις πως δεν θα είναι όντως κερδοσκοπικά τα ιδρύματα και διασφάλιση πως τα κρατικά ΑΕΙ θα έχουν ίδια ή και καλύτερη λειτουργία από τα ιδιωτικά.
Σημειωτέον ότι, από τα αριστερά του, σύμπαντα τα κόμματα έχουν ταχθεί "κατά".

ΣΥΡΙΖΑ και ανασύνθεση του προοδευτικού χώρου

Ο εκτοπισμός του ΣΥΡΙΖΑ από τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι προφανώς κοινός τόπος προβληματισμού για τους βουλευτές και τα στελέχη του. Από διαφορετικές αφετηρίες μεν, αλλά η συζήτηση στο εσωτερικό από "ανησυχούντες" είναι κοινή: Η ανασύνθεση της Κεντροαριστεράς μετά τις ευρωεκλογές είναι δεδομένη, εάν επαληθευτεί και στην κάλπη ο κατακερματισμός των δυνάμεων του προοδευτικού χώρου, με μικρή διαφορά ποσοστών μεταξύ των κομμάτων που βρίσκονται από το Κέντρο έως τα αριστερά του.

Οι προσεγγίσεις είναι διαφορετικές ωστόσο: Ο Διονύσης Τεμπονέρας, στο πολιτικό του μανιφέστο εν όψει του έκτακτου συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ, ήταν σαφής στην πρότασή του: Να πάρει την πρωτοβουλία ο ΣΥΡΙΖΑ μεν, αλλά όχι με όρους "ηγεμονισμού" απέναντι στο ΠΑΣΟΚ:

"Δεν υπάρχει χρόνος για ηγεμονισμούς και κομματική περιχαράκωση, παρακολουθώντας τη μεγάλη λαϊκή πλειοψηφία να καταστρέφεται. Τώρα είναι η ώρα ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, σαν επισπεύδων, να λειτουργήσει ενοποιητικά και προωθητικά, για όλες τις δημοκρατικές δυνάμεις", είναι η χαρακτηριστική αναφορά του.

Σήμα κινδύνου έχουν εκπέμψει και έτεροι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, με αίτημα ωστόσο ο ΣΥΡΙΖΑ να επιβεβαιώσει τον ηγετικό του ρόλο ως "προοδευτικού πόλου".

Είναι χαρακτηριστική σε αυτή την κατεύθυνση η πρωτοβουλία των Κ. Ζαχαριάδη, Θ. Θεοχαρόπουλου και Γ. Ραγκούση για μετακίνηση του κόμματος στην ευρωομάδα των Ευρωσοσιαλιστών από την Ευρωπαϊκή Αριστερά, όπου βρίσκεται σήμερα: "Είναι στο χέρι μας πλέον να πάρουμε τις σωστές αποφάσεις για να γίνει ξανά ο ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία ισχυρός και πλειοψηφικός απέναντι στη Ν.Δ". Κεντρώα στροφή προτείνουν για τον ΣΥΡΙΖΑ συνεπώς, αλλά από θέση "ισχύος".

Και η Νέα Αριστερά του Αλέξη Χαρίτση φιλοδοξεί να είναι μέρος της αναδόμησης του προοδευτικού χώρου, με πρώτο βήμα τις ευρωεκλογές, διατηρώντας όμως καθαρά αριστερό ιδεολογικό προφίλ και στάση αναμονής για τις διεργασίες της επόμενης –των ευρωεκλογών– ημέρας.

Αναδημοσίευση από το Κεφαλαιο που κυκλοφορεί