Κυριακή, 19-Νοε-2023 08:21
Τι περίμενουμε από το τετ α τετ Μητσοτάκη - Ερντογάν

Του Δημήτρη Γκάτσιου
Ιούλιος. Βίλνιους. Στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ. Σεπτέμβριος. Νέα Υόρκη. Στο περιθώριο των εργασιών της γενικής συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Επόμενος σταθμός. Αθήνα, στις 7 Δεκεμβρίου. Στο ορόσημο του επόμενου τετ-α-τετ κορυφής των Κυριάκου Μητσοτάκη και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν (του τρίτου από την ολοκλήρωση των εκλογικών διαδικασιών σε Αθήνα και Άγκυρα) στρέφει τα... ραντάρ της η Ηρώδου Αττικού 19.
Το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας φέρνει (για πρώτη φορά μετά το 2017) στη χώρα μας τον πρόεδρο του εξ Ανατολών γείτονα, σε ένα περιβάλλον το οποίο απέχει από το μοτίβο των βερμπαλιστικών εξάρσεων και των αναθεωρητικών επιδιώξεων της ηγεσίας της Άγκυρας, που συχνά-πυκνά την τελευταία τριετία ιόνιζε άκρως αρνητικά την κατάσταση σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο. Μέσα σε αυτό το διάστημα που έχει μεσολαβήσει από το... ραντεβού των δύο ηγετών στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, το γεωπολιτικό σκηνικό έχει ανατραπεί περαιτέρω. Στον σχεδόν διετή πόλεμο στην Ουκρανία έχει προστεθεί η εν εξελίξει σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς, η οποία θέτει σε περιδίνηση τη Μέση Ανατολή, τη στιγμή που το... ωστικό κύμα απειλεί ευθέως την ευρύτερη περιοχή, αλλά και την Ευρώπη. Σε κάθε περίπτωση, τα... θέλω της ελληνικής πρωτεύουσας από το ορόσημο της 7ης Δεκεμβρίου είναι σαφή. Πρώτον, η κεφαλαιοποίηση της προόδου που έχει σημειωθεί στις σχέσεις Αθήνας-Άγκυρας μετά το Βίλνιους της Λιθουανίας. Δεύτερον, τα περαιτέρω βήματα στην επαναπροσέγγιση των δύο πλευρών, τα οποία δυνητικά θα μπορούσαν να παραγάγουν περισσότερα αποτελέσματα. "Να θέσουμε μια θετική ατζέντα. Να μην αφήσουμε τις μακροχρόνιες διαφορές μας να κλιμακωθούν σε σημείο όπου να διακινδυνεύουμε στρατιωτική σύγκρουση", είναι το μήνυμα που εκπέμπεται από την κυβέρνηση.
Με τον χρόνο μέχρι την πρώτη Πέμπτη του Δεκεμβρίου να μετράει αντίστροφα, η ελληνική διπλωματία συνδέει σταδιακά τα... κομμάτια του παζλ το οποίο θα συνθέσει τις συνομιλίες Μητσοτάκη-Ερντογάν, αλλά και τις εργασίες του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας στην Αθήνα. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι συσκέψεις στο Μέγαρο Μαξίμου... πυκνώνουν και θέτουν επί τάπητος τα προς συζήτηση πεδία με την ηγεσία του εξ Ανατολών γείτονα, τη στιγμή που οι... κόκκινες γραμμές έχουν εκφραστεί σε όλους τους τόνους από τον ίδιο τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
"Δεν συζητούμε εκχώρηση ούτε κυριαρχικών δικαιωμάτων ούτε δικαιωμάτων που απορρέουν από την κυριαρχία, διότι η δυνατότητα να έχουμε Ένοπλες Δυνάμεις στα νησιά μας απορρέει ευθέως από την ελληνική κυριαρχία επί των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου. Κάνουμε μια προσπάθεια, ειλικρινή πιστεύω μέχρι στιγμής και από πλευράς Τουρκίας, να αφήσουμε πίσω μας μια δύσκολη εποχή. Μια δύσκολη εποχή στην οποία τις εντάσεις δεν τις προκαλέσαμε εμείς, τις προκάλεσε ένας τουρκικός αναθεωρητισμός", επεσήμανε ο πρωθυπουργός (στην πρόσφατη ραδιοφωνική του συνέντευξη στον Σκάι).
Για το κυβερνητικό οικοσύστημα, το... ραντεβού του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας αποτελεί ευκαιρία για τις δύο πλευρές προκειμένου να... χτίσουν επάνω σε μια θετική ατζέντα. Από την άλλη, στο... τραπέζι θα πέσουν και τα ζητήματα-αγκάθια. Της οριοθέτησης, για παράδειγμα, ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας, χωρίς τις αυταπάτες περί άμεσης επίλυσης της διαφοράς μέσα από την προσφυγή στη Χάγη. "Δεν είμαι σίγουρος ότι θα συμφωνήσουμε. Αλλά, και να διαφωνήσουμε, δεν σημαίνει ότι πρέπει αυτή η διαφωνία να μας ωθεί μονίμως στα άκρα", είναι το σήμα που εκπέμπει ο πρωθυπουργός. Η Αθήνα, σε κάθε ευκαιρία, δείχνει στην ηγεσία της Άγκυρας τον δρόμο του σεβασμού στο Διεθνές Δίκαιο και στους κανόνες καλής γειτονίας. Από την άλλη, η Τουρκία γνωρίζει ότι ο δρόμος προς τη Δύση, ο δρόμος προς την Ευρώπη, περνάει μέσα από τις σχέσεις της με την Ελλάδα. "Δεν είμαι αφελής και έχω δει πολλές οβιδιακές μεταμορφώσεις της Τουρκίας. Αλλά θέλω να πιστεύω, αυτήν τη στιγμή, και έχω λόγο να είμαι πιο αισιόδοξος", τονίζει ο Κυριάκος Μητσοτάκης, που κρατάει πάντα την πόρτα του διαλόγου ανοιχτή, ακόμα και σε περιόδους (όπως η παρούσα) που ο εξ Ανατολών γείτονας σηκώνει το... δικό του μπαϊράκι για τις δραματικές εξελίξεις στο Μεσανατολικό.
"Διαφωνώ απόλυτα με τα σχόλια του προέδρου Ερντογάν σχετικά με τη Χαμάς. Δεν πιστεύω ότι είμαι ο μόνος Ευρωπαίος ηγέτης που θα το πει αυτό. Ταυτόχρονα, αυτό δεν είναι λόγος να μην τον υποδεχτούμε στην Ελλάδα. Θα μιλήσουμε για τις διμερείς μας σχέσεις, θα μιλήσουμε για τη σχέση μεταξύ Τουρκίας και Ευρώπης, η οποία ορίζεται με μεγάλη σαφήνεια από τις αποφάσεις που έχουν ληφθεί στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Προσπαθώ πάντα να είμαι εποικοδομητικός και να λύνω προβλήματα, αντί να προσθέτω επιπλέον δυσκολίες. Η αρχή μου πάντοτε ήταν ότι σε όλες τις περιπτώσεις είναι καλύτερο να συνομιλούμε με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη", σημειώνει ο πρωθυπουργός.
Τη στιγμή που κυβερνητικά στελέχη αναδεικνύουν ως... κλειδιά τις έννοιες της συνέχειας και της συνέπειας και με μείζον ζητούμενο την παραμονή της Άγκυρας στη ρότα των... ήρεμων νερών, η Αθήνα διαμηνύει ότι ο διάλογος είναι απαραίτητος προκειμένου να μην επαναληφθούν στον ορίζοντα του μέλλοντος οι μεγάλες κρίσεις του παρελθόντος. "Μένουμε αταλάντευτα πιστοί στις θέσεις μας, με στόχο να προχωρήσει ο διάλογος με τον καλύτερο δυνατό τρόπο", σχολιάζουν κυβερνητικά στελέχη. Χαρακτηριστικό στοιχείο του ενδιαφέροντος το οποίο αποδίδει η ηγεσία της γείτονος στις εργασίες του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας είναι ότι το γεγονός ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα καταφθάσει στην ελληνική πρωτεύουσα συνοδευόμενος από μια μεγάλη ομάδα στενών συνεργατών του.
Στην Αθήνα, συνοδεύοντας τον Τούρκο πρόεδρο, θα βρεθούν ο υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, ο υπουργός Εσωτερικών, Αλί Γερλίκαγια, ο υπουργός Οικονομικών, Μεχμέτ Σιμσέκ, ο υπουργός Ενέργειας και Τεχνολογίας, Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ, ο υπουργός Υγείας, Φαχρετίν Κοτσιά, ο υπουργός Δικαιοσύνης, Γιλμάζ Τουντζ, ο υπουργός Τουρισμού και Πολιτισμού, Μεχμέτ Νουρί Ερσόι, ο υπουργός Παιδείας, Γιουσούφ Τεκίν, και ο υπουργός Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, Μεχμέτ Οζχασεκί.
"Να διαχειριστούμε τις δυσκολίες μας και να χτίσουμε επάνω σε μια θετική ατζέντα. Αυτή είναι η προσέγγιση που έχω υιοθετήσει", επισημαίνει ο Κυριάκος Μητσοτάκης, στρέφοντας το βλέμμα στην επόμενη συνάντηση κορυφής.