Αλ. Τσίπρας σε ΣΕΒ: Όσο λάθος είναι το "Κράτος- Τύραννος" άλλο τόσο είναι το "Κράτος- κομπάρσος"

Της Νίκης Ζορμπά

Για "υπαρξιακούς κινδύνους" ( γεωπολιτικούς και ενδεχόμενη κοινωνική κρίση) τους οποίους αντιμετωπίζει η χώρα, επέμεινε εμφατικά ο Αλέξης Τσίπρας κατά την  ομιλία του στην Ετήσια Τακτική Γενική Συνέλευση των Μελών του ΣΕΒ, ασκώντας σκληρή κριτική στην κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό προσωπικά, αποδίδοντας την κρίση σε ... Μητσοτάκης effect. 

Είχε προηγηθεί "κάρφωμά" του σε μέλη του ΣΕΒ γιατί απέδωσαν μετά τις εκλογές του 2019 τη μείωση επιτοκίων δανεισμού στην κυβερνητική αλλαγή που ακολούθησε, στο "Μητσοτάκης effect".

"Αναρωτιέμαι, αν ισχύει αυτός ο ισχυρισμός, τίνος το effect είναι αυτό που τροφοδοτεί σήμερα όλες τις αρνητικές πρωτιές στον πληθωρισμό και την ενεργειακή κρίση ;
Τίνος το effect τροφοδοτεί το ράλι στα spreads που χθες ανέβηκαν κατά 300 μονάδες βάσης;" 

Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ, η χώρα χρειάζεται νέα αρχή με προοδευτική κυβέρνηση η οποία να εφαρμόσει "ριζοσπαστικό σχέδιο ανάσχεσης της ακρίβειας που κατατρώει το εισόδημα και  γιγαντώνει το παραγωγικό κόστος", δηλώνοντας πως " Όσο λάθος είναι το "κράτος ως τύραννος", άλλο τόσο και πιο πολύ είναι και το "κράτος ως κομπάρσος" για την οικονομία και την κοινωνία".

Απαιτείται το Κράτος να θέτει τα πλαίσια και τους κανόνες ώστε να διευκολύνει την υγιή επιχειρηματικότητα, κατέληξε σε ό,τι αφορά τη σχέση κράτους- επιχειρηματικότητας.

Στο πλαίσιο αυτό είπε για: 

Κυβέρνηση

Η επίδραση του κ. Μητσοτάκη στις μεγάλες προκλήσεις της εποχής, δυσχεραίνει τα προβλήματα, πολλαπλασιάζει το βάρος και τις συνέπειες υπαρκτών κρίσεων, δημιουργεί νέες.

Θα μου πείτε η κυβέρνηση Μητσοτάκη οφείλεται για την ενεργειακή κρίση;
Όχι, αλλά η κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι αυτή που με τις στρατηγικές της επιλογές, τη διόγκωσε. 
Όπως ακριβώς και στην πανδημία, ακόμα ένα παγκόσμιο πρόβλημα κατέληξε να έχει πολύ μεγαλύτερες συνέπειες στην Ελλάδα απ’ ότι στο σύνολο των ευρωπαϊκών χωρών. 
Είναι αυτό τυχαίο; 

Είμαστε πρωταθλητές στη τιμή του ρεύματος και των καυσίμων. 
Πρώτοι με διαφορά στην ευρωζώνη στον ενεργειακό πληθωρισμό. 
39% αυξήθηκαν οι τιμές στα τιμολόγια του ρεύματος στην ευρωζώνη, 61% στην Ελλάδα. 
Ο πληθωρισμός στη χώρα μας καταρρίπτει το ένα αρνητικό ρεκόρ μετά το άλλο, , στο 11,3% τον Μάιο, σημαντικά υψηλότερος σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη.

Όταν όμως η εμμονή γίνεται στρατηγική, τότε στα κρίσιμα, τα όπλα λιγοστεύουν. 
Όταν το κράτος γίνεται θεατής της παραγωγής, τότε γίνεται και θεατής στην αυθαιρεσία της αγοράς. Χωρίς ισχυρούς ελεγκτικούς και ρυθμιστικούς μηχανισμούς στην αγορά. Κάνοντας τελικά πλάτες στην αισχροκέρδεια, ζημιώνοντας το δημόσιο συμφέρον και τελικά εξοβελίζοντας τις υγιείς δυνάμεις της παραγωγής και της αγοράς που θέλουν να παίξουν δίκαια και να ανταγωνιστούν με βάση το παραγόμενο προϊόν ή τις υπηρεσίες τους.

Εθνικά

Αν η επίδραση της πολιτικής Μητσοτάκη στην οικονομία μας δίνει αυτές τις αρνητικές πρωτιές, στην εξωτερική πολιτική μας οδηγεί σε ένα πρωτοφανές κλίμα ανασφάλειας και αβεβαιότητας.
Η Ελλάδα από μέρος της λύσης μετατρέπεται σε μέρος της κρίσης.
Από πυλώνας σταθερότητας και ασφάλειας μετατρέπεται σε προκεχωρημένο φυλάκιο της Δύσης.
Και μάλιστα αφύλακτο φυλάκιο, γιατί αν ποτέ χρειαστεί να υπερασπιστούμε τη κυριαρχία μας, ας μην έχουμε αυταπάτες. 
Μόνοι μας θα είμαστε.

Η ενεργή εμπλοκή μας, με αποστολή οπλισμού – και μάλιστα βαρέως οπλισμού -  στην Ουκρανία, μας κατατάσσει στις άμεσα εμπλεκόμενες στη πολεμική αντιπαράθεση χώρες.
Την ίδια στιγμή που οι γείτονές μας αν και σύμμαχοι στην ίδια συμμαχία, ούτε τις κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας δεν υποχρεούνται να εφαρμόσουν.
Η Ελλάδα πληρώνει βαρύ οικονομικό τίμημα από κυρώσεις που από ότι φαίνεται πλήττουν βαρύτερα αυτόν που τις επιβάλλει από αυτόν που τις υφίσταται, στέλνει βαρύ οπλισμό στην Ουκρανία εναντίον της Ρωσίας, ενώ την ίδια στιγμή δεν έχει λάβει καμία εγγύηση ασφαλείας έναντι της Τουρκικής προκλητικότητας.

Γι’ αυτό η Ελλάδα πρέπει να γίνει ξανά μέρος της λύσης.
Να αποκτήσει ξανά μια νέα εθνική στρατηγική.Με επαναφορά της εθνικής γραμμής για μια Ελλάδα που είναι πυλώνας σταθερότητας και εγγυητής της ειρήνης και της ασφάλειας.
Με την απεμπλοκή από την αποστολή όπλων στην Ουκρανία.
Με ενεργητική πολιτική για την εξεύρεση διπλωματικής λύσης στην Ουκρανία και τον τερματισμό των όποιων κυρώσεων που πλήττουν πρωτίστως την ευρωπαϊκή οικονομία.
Με την επαναφορά των διαύλων επικοινωνίας με την Τουρκία για την επίλυση της μιας και μόνης διαφοράς μας ,  στη Χάγη. 

Οικονομία - Εξωτερική πολιτική 

Σήμερα θέλω να κρούσω το κώδωνα του κινδύνου.
Γιατί οι ενδεχόμενοι κίνδυνοι από την επιπόλαιη διαχείριση στην εξωτερική πολιτική και από την εμμονική διαχείριση στην οικονομία, ξεπερνάνε τις όποιες διαφωνίες μας. 
Και δύναται να μετατραπούν σε κινδύνους υπαρξιακούς για τη χώρα.

Ακόμη και αν η αντιπαράθεση με τους γείτονές μας μείνει στο ρητορικό επίπεδο και δεν αποκλιμακωθεί, οι συνέπειες θα είναι εξαιρετικά αρνητικές και για την οικονομία.

Για τα δε θέματα της οικονομίας, θέλω να επισημαίνω το κίνδυνο της κοινωνικής κρίσης, που είναι ορατός ξανά για πρώτη φορά μετά από σχεδόν μια δεκαετία.

Η ακρίβεια είναι μια πραγματικότητα που δεν κάνει μόνο τους φτωχούς φτωχότερους, αλλά το σύνολο του ενεργού παραγωγικού δυναμικού της χώρας. 
Τους ελεύθερους επαγγελματίες, τους αυτοαπασχολούμενους τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις,  το σύνολο δηλαδή της μεσαίας τάξης. 

Μαζί λοιπόν με τα νοικοκυριά και τις  ΜμΕ, οι συνέπειες αγγίζουν και τις μεγάλες επιχειρήσεις και  τη βιομηχανία  – όπως εύστοχα επισημάνει η Ένωση Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας εδώ και μήνες με στοιχεία που παρουσιάζει.

Σχέδιο για ακρίβεια

Χρειαζόμαστε ένα άμεσο και ριζοσπαστικό σχέδιο ουσιαστικής ανάσχεσης του κύματος της ακρίβειας που κατατρώει το εισόδημα και γιγαντώνει το παραγωγικό κόστος των επιχειρήσεων: Ρύθμιση των ολιγοπωλιακών κλάδων της οικονομίας με ισχυροποίηση των ρυθμιστικών αρχών και ενίσχυση συμμετοχών σε επιχειρήσεις δημοσίου συμφέροντος όπως η ΔΕΗ και κατάλληλο σχήμα διοίκησης (management) με σαφή πολιτική εντολή για συγκράτηση των τιμών, θέσπιση αυστηρών ελέγχων και κανόνων στην αγορά, θέσπιση πλαφόν στα κέρδη στη χονδρική των παραγωγών ενέργειας, 
Αναστολή- αν χρειαστεί – του χρηματιστηρίου ενέργειας με έμφαση στην προθεσμιακή αγορά και τα διμερή συμβόλαια στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας για τις μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις (ειδικά τις περισσότερο ενεργοβόρες) με στόχο την μείωση του κόστους ενέργειας και τη σταθερότητα στις τιμές.

Ενεργειακή στρατηγική

Οφείλουμε να προχωρήσουμε στην αλλαγή ενεργειακής στρατηγικής. 

Με χρονική μετάθεση της απολιγνιτοποίησης με σοβαρό και αξιόπιστο σχέδιο απεξάρτησης από το λιγνίτη
Με την προώθηση της  αποκέντρωσης στην παραγωγή ενέργειας σε ΜμΕ, αγρότες νοικοκυριά και Ενεργειακές Κοινότητες μειώνοντας δραστικά το κόστος. 
Με τη προώθηση του μοντέλου του prosumer (ταυτόχρονα – παραγωγός και καταναλωτής ενέργειας)  που είναι πλέον και Ευρωπαϊκή προτεραιότητα και προσφέρει λύσεις δραματικής μείωσης του κόστους ενέργειας σε σύντομο χρονικό διάστημα σε όλα τα παραγωγικά υποκείμενα και στα νοικοκυριά. 
Για τον σκοπό αυτό θα απαιτηθούν χρηματοδοτικές διευκολύνσεις, θεσμικά μέτρα ενδυνάμωσης των ενεργειακών κοινοτήτων και διευκόλυνσης των κάθε είδους συνεργασιών και μέτρα διασφάλισης του απαραίτητου χώρου στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας. 

Μικρομεσαίες επιχειρήσεις

Κρίσιμο επίσης είναι η στήριξη των ΜμΕ που έχει εγκαταλείψει η κυβέρνηση. 
Με φορολογικά και χρηματοδοτικά κίνητρα την ανάπτυξη της συνεταιριστικής οικονομίας και της συνεργασίας των  ΜμΕ μεταξύ τους ανά κλάδο και μεταξύ κλάδων ώστε να έχουμε οφέλη οικονομίας κλίμακας και μείωση του κόστους παραγωγής. 

Κρίσιμο και επιτακτικό, επίσης, να καταπολεμήσουμε τη μεγάλη φοροδιαφυγή / φοροαποφυγή και να ρυθμίσουμε την φορολόγηση της περιουσίας στο πλαίσιο μιας συνολικότερης πολιτικής μείωσης των ανισοτήτων. 

Να μειώσουμε τη γραφειοκρατία στη λειτουργία των επιχειρήσεων με απλοποίηση των διαδικασιών. 

Και ειδικότερα στο κλάδο της βιομηχανίας είναι απαραίτητο να γυρίσουμε σε κλαδικές πολιτικές στο πλαίσιο της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης, με στόχο σταδιακά την αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής και την ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής με προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας. 

Κράτος 

Όσο λάθος είναι το "κράτος ως τύραννος", άλλο τόσο και πιο πολύ είναι και το "κράτος ως κομπάρσος" για την οικονομία και την κοινωνία. Ο επανασχεδιασμός της παραγωγής, η διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής, η διαμόρφωση προοπτικών ευημερίας για την πλειοψηφία της κοινωνίας και των επιχειρήσεων, δε μπορεί παρά να περνά μέσα από ένα σχέδιο. 
Ένα σχέδιο που από τη μεριά του κράτους, υπάρχουν δικαιώματα και υποχρεώσεις. 

Δικαίωμα στο να ενισχύει παραγωγικές δραστηριότητες που ενισχύουν τόσο την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας, το βιοτικό επίπεδο των πολιτών και την περιβαλλοντική ισορροπία. 
Υποχρέωση στο να παρέχει πόρους, ασφαλές επενδυτικό και ρυθμιστικό πλαίσιο και να άρει τα εμπόδια για την δέουσα και δίκαιη λειτουργία της αγοράς.

Την ίδια στιγμή, οφείλει να διαμορφώνει και το κοινωνικό περιβάλλον για την ανάπτυξη της οικονομίας. 
Κοινωνικό κράτος, καλά σχολεία, καλά πανεπιστήμια, καλά νοσοκομεία, δημόσιοι χώροι, δομές πολιτισμού, χώροι άθλησης. 

Το κράτος λοιπόν, όπως μια επιχείρηση επενδύει στις υποδομές της, οφείλει να κάνει το ίδιο, με αντάλλαγμα κάτι πολύ μεγαλύτερο από το κέρδος: την κοινωνική ειρήνη και συνοχή. 

Δημοσιονομικά

Η δημοσιονομική πρόκληση που μας εξάντλησε τα προηγούμενα χρόνια είναι σε ύφεση σήμερα χάρη στη ρύθμιση του χρέους που πετύχαμε αλλά δεν είναι παντελώς απούσα.
Και η βιωσιμότητα του χρέους που με πολλούς κόπους και θυσίες εξασφαλίστηκε, έχει υπονομευτεί τα τελευταία τρία χρόνια και με την πανδημία αλλά και τη διαχείριση των πόρων.

Οι κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ενώ προβλέπουν συνέχιση αναστολής της ρήτρας διαφυγής από το Σύμφωνο Σταθερότητας και για το 2023, συνιστούν πιο περιοριστικό πλαίσιο για την Ελλάδα και για χώρες με υψηλό χρέος. 
Εισηγούνται για τη χώρα μας πλεονάσματα  υψηλότερα από εκείνα που είχαν συμφωνηθεί και φάνταζαν σε όλους πολύ μεγάλα, κατά την έξοδο από τα μνημόνια από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ (2,2%).

Η δημοσιονομική κυριαρχία λοιπόν πρέπει να διασφαλιστεί εκ νέου. 
Αλλά αυτή πρέπει να επιδιωχθεί πρωτίστως με την επιτάχυνση της ανάπτυξης και την δίκαιη και ισόρροπη κατανομή του οφέλους της και όχι με τη μεγιστοποίηση των πρωτογενών πλεονασμάτων. 
Η Ελλάδα πρέπει να διεκδικήσει ώστε να δοθεί περισσότερος χρόνος και πόροι για τη στήριξη της κοινωνικής συνοχής. Με επέκταση της ρήτρας διαφυγής, με επέκταση και ανασχεδιασμό του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.