Επιτέλους το ηλεκτρικό δίκτυο φτάνει στα νησιά

Του Χάρη Φλουδόπουλου

Ένα από τα βασικότερα ζητούμενα για το ενεργειακό σύστημα της χώρας, αυτό της διασύνδεσης των Κυκλάδων με το ηπειρωτικό ηλεκτρικό σύστημα, φαίνεται να μπαίνει σε τροχιά υλοποίησης. Ο λόγος για τη χθεσινή απόφαση του Δ.Σ. της ΔΕΗ, που μετά την έγκριση της μελέτης περιβαλλοντικών όρων, προχωρά με ταχείς ρυθμούς στην ανάθεση του έργου. Το έργο κόστους 350 εκατ. ευρώ αφορά τη διασύνδεση τεσσάρων νησιών δηλαδή της Σύρου, της Πάρου, της Νάξου και της Μυκόνου.

Ποια είναι όμως η σημασία και ποια τα οφέλη του έργου, το οποίο έχει πολλάκις εξαγγελθεί και προγραμματιστεί κατά το παρελθόν, χωρίς ωστόσο να έχει προχωρήσει ακόμη;

Καταρχήν η μείωση του κόστους. Σήμερα τα μη διασυνδεδεμένα νησιά τροφοδοτούνται μέσω αυτόνομων πετρελαϊκών σταθμών ενώ υπάρχει και μια μικρή  παρουσία μονάδων ΑΠΕ. Σε όλα τα νησιά λειτουργούν 18 μικρά αυτόνομα συστήματα έως 10MW, 10 μέσου μεγέθους συστήματα από 10 έως 100MW και 2 μεγάλα αυτόνομα συστήματα άνω των 100MW. 

Πόσο κοστίζουν αυτά τα συστήματα;  Με βάση στοιχεία της ΡΑΕ για το 2007, το κόστος των μικρών συστημάτων κυμάνθηκε από 140 έως 270 €/MWh, στα μεσαία από 66 έως 162€/MWh (Μύκονος) και τα μεγάλα συστήματα κόστισαν 124€/MWh στην Κρήτη και 93€/MWh στη Ρόδο. Συνολικά για όλα τα μη διασυνδεδεμένα νησιά το κόστος ανήλθε το 2007 στα 110 €MWh, ενώ το 2008 λόγω υψηλών τιμών στα καύσιμα αυξήθηκε ακόμη περισσότερο στα 151€/MWh. Στα κόστη αυτά θα πρέπει να προστεθεί και το κόστος ενοικίασης κάθε καλοκαίρι από τη ΔΕΗ ηλεκτροπαραγωγών ζευγών, τα οποία «μπαλώνουν» την κατάσταση στα νησιά με μεγάλη ζήτηση, όχι πάντα με τον καλύτερο τρόπο καθώς η ποιότητα της παρεχόμενης ενέργειας δεν είναι καλή (συχνές πτώσεις τάσης, διακοπές ρεύματος κλπ).

Για να γίνει αντιληπτή η διαφορά των τιμών, η επιδοτούμενη τιμή για την παραγωγή των αιολικών πάρκων είναι 80€/MWh, ενώ η μέση Οριακή Τιμή του Συστήματος φέτος το καλοκαίρι ήταν 43€/MWh. Έτσι για παράδειγμα το 2007 το επιπλέον κόστος για την ηλεκτροδότηση των νησιών ανήλθε σε 450 εκατ.  ευρώ δηλαδή κάθε νοικοκυριό πλήρωσε περίπου 40 ευρώ ετησίως για καλυφθεί η διαφορά. Μεγάλο μέρος αυτού του κόστους λοιπόν θα μειωθεί με τη διασύνδεση των Κυκλάδων.

Και ερχόμαστε σε μια ακόμη σημαντική πτυχή του εγχειρήματος που αφορά την ανάπτυξη των ΑΠΕ. Και αυτό γιατί η διασύνδεση των νησιών με το ηπειρωτικό σύστημα, αποτελεί βασική προϋπόθεση για την ανάπτυξη μεγαλύτερης εγκατεστημένης ισχύος αιολικών πάρκων καθώς για να καταστούν βιώσιμες τέτοιες επενδύσεις, θα πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα να διοχετεύεται η πλεονάζουσα ενέργεια στο ηπειρωτικό σύστημα. Αιτήσεις για την υλοποίηση μεγάλων αιολικών σε νησιά έχουν υποβληθεί από τον όμιλο Μυτιληναίου (ΝΔ Αιγαίο 800MW), τον όμιλο Κοπελούζου (Κυκλάδες 400MW) και από την Ρόκας Iberdrola (ΒΔ Αιγαίο).

Ποια είναι σήμερα η κατάσταση των ΑΠΕ στην περιφέρεια του Ν. Αιγαίου; Υπάρχουν 25 αιολικά πάρκα με άδεια λειτουργίας ισχύος 41,1MW και 16 φ/β με ισχύ 0,2 MW, 9 αιολικά πάρκα ισχύος 36,4MW με άδεια εγκατάστασης, 2 αιολικά πάρκα με έγκριση περιβαλλοντικών όρων ισχύος 6,3MW, 7 πάρκα ισχύος 22,5 MW με προκαταρκτική περιβαλλοντική εκτίμηση και αξιολόγηση, 57 αιολικά ισχύος 186,2MW και 16 φωτοβολταϊκά 0,2MW με άδεια παραγωγής και 171 αιολικά ισχύος 2214,7, 1 βιομάζας 0,5MW, 5 γεωθερμικά 327,5MW και 10 φ/β 2,8MW. Γίνεται αντιληπτό λοιπόν ότι η διασύνδεση θα ανοίξει το δρόμο για την εκμετάλλευση του πλούσιου δυναμικού ΑΠΕ που υπάρχει στις Κυκλάδες, καθώς θα καταστούν βιώσιμες οι σχετικές επενδύσεις.

Κάθε άλλο παρά ευκαταφρόνητη είναι τέλος και η περιβαλλοντική διάσταση του εγχειρήματος. Σύμφωνα με παλαιότερες μελέτες οι συνολικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στα νησιά εκτιμώνται σε 4 εκατ. τόνους ετησίως.