"Περιορίστε τη σπατάλη στη δημόσια υγεία"

Του Γιώργου Ι.  Δημητρομανωλάκη 

"Το μείζον πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας είναι οι ανεξέλεγκτες δαπάνες του κράτους όπως για παράδειγμα οι σπάταλες στα νοσοκομεία και γενικότερα στον τομέα της υγείας. Στον εξορθολογισμό αυτών των δαπανών θα πρέπει μεταξύ άλλων να εστιάσει η κυβέρνηση το ενδιαφέρον της".

Την επισήμανση αυτή κάνει μέσω του Capital.gr  o διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιώργος Προβόπουλος λίγες ημέρες μετά τη δημοσιοποίηση της ετήσιας έκθεσης της ΤτΕ για την οικονομία.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία οι δαπάνες για την υγεία στη χώρα μας κινούνται λίγο πάνω από τον μέσο όρο των ανεπτυγμένων χωρών και αναλογούν στο 9,1% του ΑΕΠ, δηλαδή ανέρχονται σε 24 δισ. ευρώ ετησίως.

Αυτό όμως που ανησυχεί περισσότερο τη διοίκηση της Τράπεζας της Ελλάδος είναι η αύξηση των δαπανών για φάρμακα και περίθαλψη καθώς κινούνται με ρυθμό που κυμαίνεται από 15% ως 20% ετησίως καθώς πέρυσι ανήλθαν σε 5,2 δισ. ευρώ.

Όπως επισημαίνεται αρμοδίως με βάση τα στοιχεία του 2008 οι συνολικές δαπάνες για την υγεία ανήλθαν στο 9,1% του ΑΕΠ, ελαφρώς πάνω από τον μέσο όρο του 8,9%.  Οι δαπάνες υγείας ως μερίδιο του ΑΕΠ είναι υψηλότερες στις ΗΠΑ (15,3%) και ακολουθούν η Ελβετία (11,3%), η Γαλλία (11,1%) και η Γερμανία (10,6%).

Τι λέει για τις τράπεζες ο κ. Γιώργος Προβόπουλος

Την ίδια ώρα όμως ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τον τραπεζικό κλάδο.   Όπως επισημάνει ο κ. Προβόπουλος οι κυριότεροι κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν οι ελληνικοί τραπεζικοί όμιλοι είναι:

* η αναμενόμενη επιδείνωση της ποιότητας του χαρτοφυλακίου δανείων εξαιτίας της σημαντικής υποχώρησης της οικονομικής δραστηριότητας, του αυξημένου ασφαλίστρου κινδύνου και της τάσης απομόχλευσης (deleveraging) των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που παρατηρείται διεθνώς.

* η έκθεσή τους στις χώρες της Νοτιανατολικής Ευρώπης (περιλαμβανομένης και της Τουρκίας) και

* οι επιπτώσεις από τη συνεχιζόμενη στενότητα ρευστότητας σε διεθνές επίπεδο.

Ειδικότερα όσον αφορά τις δραστηριότητες των ελληνικών τραπεζών σε αναπτυσσόμενες ευρωπαϊκές χώρες (κυρίως στη Νοτιοανατολική Ευρώπη συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας), η έκθεση του διοικητού αναφέρει ότι «παρατηρήθηκε αύξηση του λόγου των δανείων σε καθυστέρηση, κυρίως το δεύτερο εξάμηνο του 2008».

Ωστόσο, σύμφωνα με τον κ. Προβόπουλο «οι ελληνικές τράπεζες διατήρησαν αμετάβλητο στο 100% περίπου το ποσοστό κάλυψης των δανείων σε καθυστέρηση από συσσωρευμένες προβλέψεις, σχηματίζοντας σημαντικές προβλέψεις για τον πιστωτικό κίνδυνο.»

Επισημαίνεται πάντως ότι οι χώρες αυτές δεν αποτελούν ένα ομοιόμορφο σύνολο, αλλά παρουσιάζουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά η καθεμία, τα οποία καθιστούν αναγκαία την επιμέρους αξιολόγησή τους.

Σε περίπτωση επιδείνωσης των οικονομικών συνθηκών στις χώρες αυτές, οι ελληνικές τράπεζες θα βρεθούν εκτεθειμένες όχι μόνο σε πιστωτικό αλλά και σε συναλλαγματικό κίνδυνο.

Όπως επισημαίνεται στην έκθεση όσον αφορά την ποιότητα του χαρτοφυλακίου δανείων στο εσωτερικό, ο λόγος των δανείων σε καθυστέρηση προς το σύνολο των δανείων ανήλθε σε 5% το 2008 από 4,5% το Δεκέμβριο του 2007.

Η εξέλιξη αυτή σύμφωνα με την ΤτΕ «οφείλεται αποκλειστικά στη σημαντική επιδείνωση των σχετικών δεικτών για τα δάνεια προς τα νοικοκυριά (στεγαστικά δάνεια: 2008: 5,3%, Δεκέμβριος 2007: 3,6% - καταναλωτικά δάνεια: 2008:8,2%, Δεκέμβριος 2007: 6,0%), η οποία αντιστάθμισε την οριακή βελτίωση του λόγου των επιχειρηματικών δανείων σε καθυστέρηση (2008: 4,3%, Δεκέμβριος 2007:4,6%).»

Όπως σύμφωνα με τον διοικητή «ο σχηματισμός ιδιαίτερα υψηλών προβλέψεων συνέβαλε ώστε να αυξηθούν οι συσσωρευμένες προβλέψεις για τον πιστωτικό κίνδυνο (2008: 6,6 δισεκ. ευρώ, 2007: 5,4 δισεκ. ευρώ).»

Όμως η έκθεση αναφέρει ότι «παρά τη σημαντική αύξηση των προβλέψεων, η σχετικά μεγαλύτερη αύξηση των καθυστερήσεων είχε αποτέλεσμα τη μείωση του ποσοστού κάλυψης των δανείων σε καθυστέρηση από προβλέψεις (2008: 48,9% , Δεκέμβριος 2007: 53,4%) και την αύξηση του λόγου των καθαρών καθυστερήσεων προς τα εποπτικά ίδια κεφάλαια (2008: 26%, Δεκέμβριος 2007: 16,8%).

Για αυτό το λόγο, λέει ο διοικητής, «το ανωτέρω ποσοστό κάλυψης, καθώς και το υπερβάλλον κεφάλαιο των ελληνικών τραπεζών (δηλαδή εποπτικά κεφάλαια επιπλέον αυτών που είναι αναγκαία για την κάλυψη των ελάχιστων απαιτούμενων δεικτών κεφαλαιακής επάρκειας), σε συνδυασμό και με τα μέτρα που έχουν ληφθεί, εκτιμάται ότι θα αντισταθμίσουν σε μεγάλο βαθμό τις επιπτώσεις για την ποιότητα του χαρτοφυλακίου τους από την επιδείνωση του μακροοικονομικού περιβάλλοντος στην Ελλάδα το 2009».