Του Γιώργου Ι. Δημητρομανωλάκη
Υψηλές ποινές είναι έτοιμη να επιβάλλει η Τράπεζα της Ελλάδος στην περίπτωση που κάποια ελληνική τράπεζα χρησιμοποιήσει «κρυφά» από την κυβέρνηση το ελληνικό πακέτο των 28 δισ. ευρώ της προκειμένου να στηρίξει τις θυγατρικές της στο εξωτερικό.
«Σε καμία περίπτωση οι ελληνικές τράπεζες δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα χρήματα του πακέτου για να στηρίξουν τις θυγατρικές τους στην Νέα Ευρώπη και μάλιστα σε χώρες που βρίσκονται σε επικίνδυνη ζώνη» λένε χαρακτηριστικά ανώτατες πηγές της κεντρικής τράπεζας που ρωτηθήκαν από το Capital.gr.
Οι ίδιες πηγές εξήγησαν ότι «τα χρήματα αυτά είναι χρήματα των Ελλήνων φορολογουμένων και τόνισαν χαρακτηριστικά ότι η ΤτΕ έχει «τα όπλα» να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε τράπεζα δεν συμμορφωθεί με τις υποδείξεις. Θα επιβληθούν υψηλές ποινές» έλεγε το ίδιο στέλεχος, έτσι όπως προβλέπονται από τις κείμενες διατάξεις.
Επιπροσθέτως το ίδιο στέλεχος ανέφερε ότι όποια τράπεζα θέλει να υποστηρίξει με τις θυγατρικές της τότε μπορεί:
* είτε να μην μοιράσει μέρισμα για το 2008. Υπενθυμίζεται ότι ο νέος νομός για τη στήριξη του τραπεζικού συστήματος με το ποσό των 28 δισ. ευρώ προβλέπει ότι μια τράπεζα μπορεί να μοιράσει στους μετόχους της έως το 35% των κερδών της αρκεί να συμφωνήσει και ο εκπρόσωπος του δημοσίου. Πρακτικά δηλαδή η ΤτΕ υπενθυμίζει στις διοικήσεις των τραπεζών ότι υπάρχει η δυνατότητα υπό τις παρούσες συνθήκες της κρίσης να μοιράσουν ακόμα και μηδενικό μέρισμα.
* είτε να προχωρήσει σε αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου.
* είτε να προχωρήσει σε πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων στην Ελλάδα η εναλλακτικά στο εξωτερικό

Πάντως το πρόβλημα των ελληνικών ομίλων στο εξωτερικό είναι μεγάλο αφού σύμφωνα με τα μέχρι τώρα στοιχεία οι ελληνικές τράπεζες έχουν δανείσει 51 δισ. ευρώ στο εξωτερικό ή 1,7 φορές τις καταθέσεις τους. Το πρόβλημα όμως μεγεθύνεται καθώς από τη μια αυτές οι χώρες ύστερα από μια απότομη ανάπτυξη των χορηγήσεων τώρα αντιμετωπίζουν το πρόβλημα της οικονομικής επιβράδυνσης και άρα αυξάνεται σημαντικά η πιθανότητα αύξησης των επισφαλειών. Το δεύτερο πρόβλημα σχετίζεται με τα νομίσματα. Ήδη τα τοπικά νομίσματα διολισθαίνουν, καθώς τα διεθνή κεφάλαια εγκαταλείπουν τις χώρες.
Για παράδειγμα, εάν μία τράπεζα έχει επενδύσει ίδια κεφάλαια στη Βουλγαρία 150 εκατ. ευρώ και έχει δανειστεί για να χορηγήσει δάνεια 900 εκατ. ευρώ σε τοπικό νόμισμα, με την υποτίμηση του νομίσματος κατά 20% «χάνει» 180 εκατ. ευρώ από τις χορηγήσεις. Συνεπώς η καθαρή θέση γίνεται αρνητική. Εάν έχει και αυξημένες επισφάλειες τότε τα πράγματα γίνονται χειρότερα.
Οι περισσότερες τράπεζες δανείζουν πάνω από 2 φορές τις καταθέσεις τους στο εξωτερικό. Αναλυτικά:
* Οι χορηγήσεις της Εθνικής Τράπεζας στο εξωτερικό είναι 19,1 δισ. ευρώ και οι καταθέσεις της 12,3 δισ. Η Εθνική δανείζει στην Τουρκία 1,5 φορά τις καταθέσεις της, ενώ η αναλογία σε τοπικό νόμισμα είναι 3 προς 1. Στη Βουλγαρία, δανείζει 1,91 φορές και στη Ρουμανία 2,89 φορές τις καταθέσεις της.
* Η Eurobank δανείζει στην Ελλάδα 1,12 φορές τις καταθέσεις της, ενώ στο εξωτερικό η αναλογία φθάνει το 1,73. Στη Ρουμανία και την Πολωνία, δανείζει πάνω από δύο φορές τις τοπικές της καταθέσεις.
* Η Alpha Bank δανείζει στην Ελλάδα 1,17 φορές τις καταθέσεις της, ενώ στο εξωτερικό δανείζει 1,64 φορές τις καταθέσεις της. Οι χορηγήσεις της στις βαλκανικές αγορές είναι 2,33 φορές οι καταθέσεις της ενώ στην Βουλγαρία ο δείκτης αυτός είναι 3,53.
* Η Τράπεζα Πειραιώς, έχει σε εγχώριο επίπεδο σχέση 1,1 μεταξύ χορηγήσεων και καταθέσεων. Στο εξωτερικό η αναλογία αυξάνεται αφού δανείζει 1,8 φορές τις καταθέσεις της.