Τραπεζίτες εναντίον ΥΠΟΙΚ για το πρόγραμμα στήριξης

Του Γιώργου Ι. Δημητρομανωλακη

Μπορεί την προηγούμενη Παρασκευή ο Γιάννης Παπαθανασίου σε συνάντηση που είχε με τους επικεφαλής των εμπορικών τραπεζών της χώρας να πιέσει τους τραπεζίτες να διοχετεύσουν τα χρήματα από το πακέτο των 28 δισ. ευρώ στην αγορά, όμως η κατάσταση δεν φαίνεται να είναι έτσι όπως την περιγράφουν στο Υπουργείο Οικονομίας.

Μέχρι στιγμής από το πακέτο της κρατικής βοήθειας κάποιες τράπεζες (μεταξύ αυτών Eurοbank ,Πειραιώς, Alpha) έχουν λάβει μόνο τα 3 έως 4 δις ευρώ.

Τα ποσά αυτά προέρχονται από τον πυλώνα των κρατικών ομολόγων (οι έτεροι δυο πυλώνες είναι οι εγγυήσεις και οι αυξήσεις του μετοχικού κεφαλαίου των τραπεζών).

Πέραν τούτου όμως ουδέν.

Πολλοί τραπεζίτες κατηγορούν την προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Οικονομίας (το Γιώργο Αλογοσκούφη και τους συνεργάτες του) για σημαντικές καθυστερήσεις στην υλοποίηση κυρίως των 2 πυλώνων της κρατικής βοήθειας, δηλαδή στην παροχή ρευστότητας μέσω των εγγυήσεων και των κρατικών ομολόγων.

Κορυφαίος τραπεζίτης που συμμετείχε στη σύσκεψη της Παρασκευής μιλώντας στο Capital.gr εξήγησε ότι «ο νόμος παρόλο που έχει ψηφιστεί εδώ και περίπου έναν μήνα, εν τούτοις υπάρχει σημαντική καθυστέρηση στην υλοποίηση του με ευθύνη, όπως υποστηρίζει, της τέως ηγεσίας του υπουργείου».

«Δεν είναι δυνατόν να μην έχουμε λάβει ακόμα τα κρατικά ομόλογα και τις εγγυήσεις όταν στις περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα αντίστοιχα προγράμματα έχουν υλοποιηθεί εδώ και πολλές εβδομάδες» λέει χαρακτηριστικά.

«Ως εκ τούτου οι πιέσεις για να διοχετευθούν τα χρήματα του πακέτου στην αγορά είναι για επικοινωνιακούς λόγους» εξηγούν στην τραπεζική αγορά.

Πράγματι, οι τράπεζες έχουν πάρει μέρος των ομολόγων των 8 δισ. ευρώ που θα τους χορηγήσει το Δημόσιο για να αντλήσουν ρευστότητα από την ΕΚΤ. Από το κομμάτι των εγγυήσεων ύψους 15 δισ. ευρώ δεν έχουν πάρει ούτε ευρώ, καθώς ο τρόπος χορήγησης είναι ακόμη αντικείμενο διαβουλεύσεων, ούτε από τα 5 δισ. ευρώ με τα οποία το Δημόσιο θα εισέλθει στο μετοχικό κεφάλαιο των τραπεζών αγοράζοντας προνομιούχες μετοχές.

Βέβαια όσον αφορά στον τρίτο πυλώνα, δηλαδή της καταβολής των 5 δις ευρώ μέσω των αυξήσεων των μετοχικών κεφαλαίων, οι διαδικασίες είναι περισσότερο χρονοβόρες καθώς πρώτα οι τράπεζες θα πρέπει να πραγματοποιήσουν τις γενικές συνελεύσεις τους προκειμένου να εγκρίνουν την είσοδο του Δημοσίου στο μετοχικό τους κεφάλαιο με την έκδοση προνομιούχων μετοχών. Έως τώρα γενικές συνελεύσεις έχουν πραγματοποιήσει η Eurobank, η Αlpha Bank η ΑΤΕ και ακολουθούν η Εθνική, το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο κ.ο.κ.

Σε κάθε περίπτωση πάντως, έτερος τραπεζίτης εξηγεί ότι «δεν είναι δυνατόν να υπουργείο να λέει ότι η αγορά έχει στεγνώσει με ευθύνη των τραπεζών όταν οι καθυστερήσεις είναι σημαντικές…»

Πάντως θα πρέπει να σημειωθεί ότι παρά τα κυβερνητικά μέτρα και τις λιγοστές κρατικές ενισχύσεις, οι τράπεζες είναι φειδωλές στα δάνεια που χορηγούν προκαλώντας συνθήκες ασφυξίας σε επιχειρήσεις και επαγγελματίες. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος τον περασμένο Νοέμβριο οι τράπεζες χορήγησαν συνολικά 41% λιγότερα νέα στεγαστικά δάνεια σε σχέση με τον Νοέμβριο του 2007 (721 εκατ. ευρώ έναντι 1.227 εκατ. ευρώ) και 14% λιγότερα σε σχέση με τον Οκτώβριο του 2008 (721 εκατ. ευρώ έναντι 837 εκατ. ευρώ).

Οι τραπεζίτες δεν δανειοδοτούν πλέον τους πελάτες τους με την ίδια ευκολία που το έκαναν στο παρελθόν, όταν η ρευστότητα του συστήματος ήταν υψηλή και οι κρουνοί της τραπεζικής χρηματοδότησης ανοιχτοί. Ενώ στο παρελθόν «κυνηγούσαν» τις χορηγήσεις που τους απέφεραν υψηλά κέρδη και, φυσικά, bonuses, σήμερα έχουν αλλάξει ρότα. Φοβούνται τα χειρότερα, και προτιμούν να θωρακίσουν τα «μαγαζιά» τους από πιθανούς μελλοντικούς κραδασμούς. Έτσι έχουν γίνει πολύ επιλεκτικοί στις χορηγήσεις και εξαιρετικά επιρρεπείς στη διακράτηση υψηλής ρευστότητας.