Του Γιώργου Δημητρομανωλάκη
O "πόλεμος" των καταθέσεων που έχει ξεσπάσει από τις αρχές του 2008 μεταξύ των τραπεζών και ειδικότερα τις τελευταίες ημέρες έχει οδηγήσει την πλειονότητα των καταθετών να ρευστοποιούν άλλες επενδύσεις τους (μετοχές, αμοιβαία κεφάλαια) και να επιλέγουν τις προθεσμιακές για τις αποταμιεύσεις τους.
Είναι χαρακτηριστικό, σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, ότι μόνο την τελευταία εβδομάδα η Εθνική Τράπεζα μάζεψε στα ταμεία της περίπου 1 δισ. ευρώ σε καταθέσεις, ενώ η Eurobank, όπως μεταδίδεται από κορυφαία στελέχη του ομίλου, κατά την διάρκεια του γ΄ τριμήνου συγκέντρωσε μόνο από retail (δηλαδή από τους μικρούς και μεσαίους πελάτες) ποσό άνω του 1,5 δισ. ευρώ.
Μάλιστα υπάρχει η πληροφορία (η όποια όμως δεν επιβεβαιώνεται αρμοδίως) ότι η Εθνική για κατάθεση 1.000.000 ευρώ διάρκειας 3,5 μηνών και με ημερομηνία λήξης 1 Ιανουαρίου 2009, έδωσε περί τα μέσα Σεπτεμβρίου επιτόκιο 7%.
Όπως αναφέρουν τραπεζικά στελέχη, το δέλεαρ των υψηλών αποδόσεων είναι τέτοιο, ώστε ακόμα και για μικρές τράπεζες οι εισροές κεφαλαίων κατά κανόνα υπερβαίνουν τις εκροές, αφού οι επενδυτές προτιμούν μαζικά τον ασφαλή "λιμένα" των καταθέσεων, φεύγοντας από άλλες μορφές τοποθετήσεων, όπως π.χ. τα αμοιβαία κεφάλαια, στα οποία οι εκροές ξεπερνούν τα 4 δισ. ευρώ, και οι μετοχές.
Ενδεικτικό είναι ότι πλέον -με βάση τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος- τα συνολικά καταθετικά υπόλοιπα των τραπεζών ξεπερνούν τα 209 δισ. ευρώ.
Μόνο στις προθεσμιακές καταθέσεις, η αύξηση από την αρχή του έτους ξεπερνά το ποσό των 20 δισ. ευρώ! Από τις αρχές του μέχρι και το τέλος του Αυγούστου τα υπόλοιπα των προθεσμιακών καταθέσεων αυξήθηκαν από τα 98,6 δισ. στα 119,7 δισ. ευρώ.
Συνολικά, οι καταθέσεις που διαχειρίζονται οι εγχώριες τράπεζες ξεπέρασαν στο τέλος Αυγούστου τα 209 δισ. ευρώ (σχεδόν όσο το εγχώριο Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν), ενώ στο τέλος του 2007 ανέρχονταν σε 197 δισ. ευρώ.
Με αυτά τα δεδομένα πάντως, η «ψαλίδα» των επιτοκίων για το ίδιο ποσό και την ίδια διάρκεια σε προθεσμιακές καταθέσεις ανάμεσα στις μεγάλες και στις μικρές τράπεζες φθάνει ακόμα και τη 1,5 μονάδα.
Κερδισμένες οι μεγάλες τράπεζες, που παρά τα χαμηλότερα επιτόκια, αυτή τη στιγμή γίνονται αποδέκτες μεγάλων ποσών, τόσο από προθεσμιακές καταθέσεις άλλων τραπεζών όσο και από ρευστοποιήσεις επενδύσεων σε ομόλογα, αμοιβαία κεφάλαια και μετοχές.
Υπενθυμίζεται ότι στο α εξάμηνο ο όμιλος της ΕΤΕ παρουσίασε καταθέσεις αυξημένες κατά 7% οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 51,7 δισ. ευρώ. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι στο μερίδιο αγοράς της τράπεζας ήταν στο 32,6% στο ταμιευτήριο.
Επίσης στο β΄ τρίμηνο η αύξηση των καταθέσεων του ομίλου της Eurobank ξεπέρασε την αύξηση των χορηγήσεων σε απόλυτους όρους. Οι νέες καταθέσεις ανήλθαν σε 7,7 δισ., έναντι 7 δισ. των νέων χορηγήσεων το Α΄ εξάμηνο, με αποτέλεσμα τη βελτίωση του δείκτη χορηγήσεων προς καταθέσεις στο 120%, που αποτελεί νέο χαμηλό για τον όμιλο. Σημειώνεται ότι ο όμιλος διαθέτει άμεση ρευστότητα (contingent liquidity) που ξεπερνά τα 4,5 δισ. μετά και την πρόσφατη επιτυχημένη τιτλοποίηση ομολογιακών δανείων ύψους 2,5 δισ.