ΤτΕ: Ο πληθωρισμός 4% απειλεί την ελληνική οικονομία

Του Στέλιου Κράλογλου

Η εκτόξευση του πληθωρισμού στο 4% στα μέσα επίπεδα του 2008, η συνεχής επιδείνωση του ελλείμματος των τρεχουσών συναλλαγών και η αδυναμία της  ταχείας αποκλιμάκωσης του δημόσιου χρέους αποτελούν εκρηκτικό μείγμα για την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας, η οποία θα πρέπει να ανασχηματιστεί προκειμένου να “θωρακιστεί” και απέναντι στη συνεχιζόμενη διεθνή οικονομική κρίση. Ειδικότερα, για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα οι επιπτώσεις της διεθνούς κρίσης μπορεί να ήταν περιορισμένες και έμμεσες το 2007, θα απαιτηθεί όμως εγρήγορση το 2008, καθώς η ταχεία πιστωτική επέκταση στην Ελλάδα και η διείσδυση των τραπεζών στην Ν.Α Ευρώπη αυξάνουν τους κινδύνους για τα ελληνικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.

Τα συμπεράσματα αυτά αποτελούν τον "πυρήνα" της ετήσιας έκθεσης του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Ν. Γκαργκάνα, η οποία κρούει για ακόμα μία φορά τον "κώδωνα του κινδύνου" για την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας. Αίσθηση προκαλεί η πρόβλεψη του διοικητή της ΤτΕ πως ο πληθωρισμός θα είναι τελικά υψηλότερος από ό,τι είχε αρχικά προβλεφθεί (3,4%) και θα διαμορφωθεί γύρω στο 4%. Η ΤτΕ αποδίδει την αναθεώρηση των προβλέψεων στην αβεβαιότητα που επικρατεί για τις διεθνείς οικονομικές εξελίξεις, καθώς και για τα αποτελέσματα των συλλογικών διαπραγματεύσεων σχετικά με τους μισθούς.

Ο κ. Γκαργκάνας εκφράζει έντονη ανησυχία για την απόκλιση του πληθωρισμού της Ελλάδας σε σχέση με Ευρωζώνη επιδεινώνοντας το πρόβλημα της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας. Tαυτόχρονα, η ΤτΕ προβλέπει επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης στο τρέχον έτος, αναθεωρώντας και σε αυτό τις αρχικές της εκτιμήσεις. Επ΄ αυτού σημειώνεται πως η Κεντρική Τράπεζα υπολόγιζε αρχικά ότι το ΑΕΠ θα αυξηθεί φέτος με ρυθμό 3,7%, ενώ τώρα υπολογίζει επιτάχυνση με ρυθμό 3,5%.

Όσον αφορά την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους, η ΤτΕ προβλέπει ότι μέσω της επιχειρούμενης δημοσιονομικής προσαρμογής δεν είναι εφικτός ο στόχος για μείωση του στο 60% του ΑΕΠ έως το 2015, όπως προβλέπεται από την Ε.Ε. και ζητά επιπλέον μέτρα για την καλύτερη εξυπηρέτηση του.

Οι κίνδυνοι για τις τράπεζες

Μικρή μείωση σε σχέση με το 2007 στο ποσοστό των δανείων που βρίσκονται σε καθυστέρηση προβλέπει η Τράπεζα της Ελλάδος, καθώς εκτιμά πως το ποσοστό αυτό θα μειωθεί το καλοκαίρι στο 4% (επί του συνόλου των δανείων) από το 4,5% στο τέλος του 2007. Πάντως στην έκθεση επισημαίνεται η ανάγκη για περαιτέρω μείωση του συγκεκριμένου ποσοστού. Επιπροσθέτως υπογραμμίζεται ο αυξημένος κίνδυνος ρευστότητας που παρουσιάζει αυτή την περίοδο το τραπεζικό σύστημα και υπογραμμίζεται πως οι δείκτες εμφάνισης εμφάνισαν μεν σημαντική μεταβλητότητα αλλά στο τέλος του 2007 διαμορφώθηκαν σε ικανοποιητικό επίπεδο. Ενόψει της διεθνούς κρίσης, η ΤτΕ τονίζει ότι “η ρευστότητα είναι αναγκαίο να παρακολουθείται συνεχώς και για αυτό οι τράπεζες θα πρέπει να υποβάλλουν τα σχετικά στοιχεία σε συντομότερα διαστήματα”. 

Επιπλέον, η ΤτΕ συστήνει βελτίωση της ποιότητας του δανειακού χαρτοφυλακίου με αυστηρότερα κριτήρια για την επιλογή των δανειοληπτών.

Οι κίνδυνοι για τα νοικοκυριά

Η ΤτΕ  από τη μία πλευρά προβλέπει μείωση της αξίας του πραγματικού εισοδήματος των νοικοκυριών λόγω της διεθνούς κρίσης, από την άλλη συνιστά αυτοσυγκράτηση στις μισθολογικές διεκδικήσεις. Παράλληλα, τονίζει πως η οικονομική πολιτική πρέπει να ενθαρρύνει την ιδιωτική αποταμίευση και την παραγωγικότητα της εργασίας, έναντι της καταναλωτικής ζήτησης.

Εξάλλου, όπως ανέφερε το Capital.gr σε πρωινό δημοσίευμα του: "Τον «κώδωνα του κινδύνου» για το συνεχώς διευρυνόμενο έλλειμμα της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας από το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, θα κρούσει σήμερα ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος Ν. Γκαργκάνας. Παρουσιάζοντας την Ετήσια Έκθεση για την πορεία της οικονομίας, ο κ. Γκαργκάνας θα επισημάνει την ανάγκη περαιτέρω άμεσων και ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων, με κύριο ζητούμενο τη συρρίκνωση του ελλείμματος στο ισοζύγιο. Επίσης, εκτιμά ότι το έλλειμμα θα κυμανθεί και εφέτος στην περιοχή του 14% του ΑΕΠ, επίδοση που συνιστά τη χειρότερη στην ευρωζώνη. 

Παράλληλα, σύμφωνα με την ΤτΕ, υπάρχουν σημαντικοί κίνδυνοι διατάραξης της σταθερότητας των τιμών και υψηλός βαθμός αβεβαιότητας που πηγάζει από την αναταραχή στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Η Κεντρική Τράπεζα ταυτίζεται στις εκτιμήσεις της με εκείνες της ΕΚΤ και επισημαίνει ότι η σταθεροποίηση των μεσομακροπρόθεσμων προσδοκιών για τον πληθωρισμό αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα. 

Σύμφωνα με την ΤτΕ, ο πληθωρισμός θα αρχίσει να αποκλιμακώνεται από το φθινόπωρο λόγω της σύγκρισης με τις υψηλότερες μεταβολές των τιμών το αντίστοιχο περυσινό διάστημα. Όμως, εκτιμάται ότι οι κίνδυνοι σχετικά με τις προοπτικές για τον πληθωρισμό μεσοπρόθεσμα παραμένουν σαφώς ανοδικοί και αφορούν, μεταξύ άλλων, το ενδεχόμενο περαιτέρω αυξήσεων των τιμών της ενέργειας και των ειδών διατροφής, καθώς και αυξήσεων των διοικητικά καθοριζόμενων τιμών. Επίσης, υπάρχει ο κίνδυνος η μισθολογική και η τιμολογιακή συμπεριφορά, κυρίως σε τμήματα της αγοράς με χαμηλό ανταγωνισμό, να επαυξήσουν τις πληθωριστικές πιέσεις. 

Σύμφωνα με πληροφορίες, η Τράπεζα της Ελλάδος εκτιμά ότι υπάρχει ο κίνδυνος, λόγω των νέων ανατιμήσεων σε καύσιμα, τρόφιμα και άλλες πρώτες ύλες, να αναθεωρηθεί πάλι επί τα χείρω ο αναθεωρημένος στόχος για πληθωρισμό 3,5% σε μέσα επίπεδα εφέτος. 

Αντίθετα, για το ρυθμό ανάπτυξης η ΤτΕ εκφράζει συγκρατημένη αισιοδοξία και εκτιμά ότι εφέτος θα κυμανθεί στο επίπεδο του 3,5% έναντι 3,6% της πρόβλεψης του υπουργείου Οικονομίας.

Παράγοντες της Τραπέζης της Ελλάδος επισημαίνουν ότι η ελληνική οικονομία, λόγω του υψηλού δημόσιου χρέους και του ελλείμματος στο ισοζύγιο, θα πρέπει να καταβάλλει πιο εντατική προσπάθεια σε σύγκριση με άλλες χώρες της ευρωζώνης. Πιστεύουν ότι απαιτείται πιο σφιχτή δημοσιονομική πολιτική, καθώς η άσκηση ιδιαίτερα συνετούς δημοσιονομικής πολιτικής, προσανατολισμένης προς τη σταθερότητα, θα συνέβαλλε παράλληλα και στη συγκράτηση των πληθωριστικών πιέσεων. Επίσης, επισημαίνουν ότι απαιτείται ένταση των μεταρρυθμιστικών τους προσπαθειών με έμφαση στην απελευθέρωση των αγορών και τη μείωση των δυσκαμψιών των αγορών εργασίας και προϊόντων, οι οποίες περιορίζουν τον ανταγωνισμό". 

* Δείτε την πλήρη έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος στη δεξιά στήλη "Σχετικά Αρχεία".